پرفشاری خون عروقی کلیوی

اصول تشخيص

- پرفشارى شديد خون.

- کاهش کارکرد کليه.

- شک به درگيرى سرخرگ کليوي.

ملاحظات کلى

آترواسکلروز آئورت و سرخرگ کليوى در دوسوم بيماران دچار بيمارى عروقى کليوي، و ديسپلازى فيبرى - عضلانى در بيشتر باقى‌ماندهٔ بيماران ديده مى‌شود.

آترواسکلروز به‌طور مشخص باعث تنگى در محل سوراخ سرخرگ کليوى اصلى مى‌شود. ضايعه معمولاً شامل آترومى است که از آئورت منشاء مى‌گيرد و به سرخرگ کليوى امتداد مى‌يابد. با شيوعى کمتر، آتروم در خود سرخرگ کليوى ايجاد مى‌شود. تنگى سرخرگ‌ کليوى در مردان بالاى ۴۵ سال شايع‌تر و در ۹۰% موارد دوطرفه است.

ديسپلازى فيبرى - عضلانى معمولاً يک‌سوم ميانى و ديستال سرخرگ کليوى اصلى را درگير مى‌کند و ممکن است به شاخه‌هاى آن امتداد يابد. اين اختلال در ۵۰% موارد دوطرفه است. ديسپلازى فيبرى - عضلانى عمدتاً در زنان رخ مى‌دهد، و شروع فشارخون بالا، معمولاً بيش از ۴۵ سالگى است. در ۱۰% کودکان دچار پرفشارى خون، اين اختلال عامل سبب‌ساز است. هيپوپلازى سرخرگ کليوى در حين نمو، کوآرکتاسيون آئورت، و آرتريت تاکاياسو علل عروقى فشار خون بالا در کودکان هستند.

پرفشارى خون ناشى از تنگى سرخرگ کليوى از پاسخ کليه به کاهش خونرسانى ناشى مى‌شود. سلول‌هاى مجموعهٔ کنار گلومرولى رنين ترشح مى‌کنند، که روى آنژيوتانسينوژن در گردش اثر مى‌کند تا آنژيوتانسين I را بسازد، که توسط آنزيم تبديل‌کنندهٔ آنژيوتانسين (ACE) به‌سرعت به آنژيوتانسين II تبديل مى‌شود. اين اکتاپپتيد باعث تنگى شريانچه‌ها، افزايش ترشح آلدوسترون، و تحريک احتباس سديم مى‌شود. به‌منظور غلبه بر کاهش خونرسانى به کليه، فشارخون بالا مى‌رود. با تثبيت پرفشارى خون عروقى کليوي، تغييرات پاتولوژيک در کليه‌ها و ديگر اندام‌ها رخ مى‌دهند، و پرفشارى خون وابسته به حجم مى‌شود.

درمان

درمان جراحى

درمان اوليهٔ جراحى شامل بازسازى مجدد سرخرگ کليوى است. انديکاسيون‌هاى بازسازى سرخرگى تحت تأثير وسعت بيمارى در سرخرگ‌هاى کليوي، درجهٔ بيمارى سرخرگى همراه، پاسخ به کنترل طبى پرفشارى خون، اميد به زندگى بيمار، و ناخوشى پيش‌بينى‌شدهٔ همراه با جراحى قرار دارد. نفرکتومى بايد در صورتى‌که ترميم سرخرگ غيرممکن يا به‌خصوص خطرناک و بيمارى يک‌‌‌طرفه باشد، در نظر گرفته شود.

اندآرترکتومى در دمان ضايعات آترواسکلروزى مؤثر است و ساده‌ترين روش انجام آن از طريق آئورت مى‌باشد.

جايگزينى سرخرگ روش درمانى ارجح در بيماران دچار ديسپلازى فيبرى - عضلانى سرخرگ کليوى است.

آنژيوپلاستى از درون مجرا از طريق پوست

در بيماران دچار ديسپلازى فيبرى - عضلانى ميزان موفقيت فورى آنژيوپلاستى از درون مجرا از طريق پوست ۹۰% است، و يک سال بعد حدود ۶۰% بيماران علاج‌شده باقى مى‌مانند. هرچند، نتايج در آترواسکلروز کليوى به اين اندازه پايدار نيستند، چرا که در بيش از نيمى از بيماران درمان‌شده تنگى مجدد رخ مى‌دهد.