تاریخچه منطقه

با توجه به اهميت ترانزيت کالا در بندر انزلى و همچنين بازارهاى ايجاد شده بعد از فروپاشى اتحاد شوروى سابق بندرانزلى مى‌تواند نقش مهمى ايفاء نمايد، از اين‌رو برابر مصوب بيست و ششمين جلسه شوراء مناطق آزاد تجارى - صنعتى محدوده ويژه اقتصادى بندر انزلى که به شرح ذيل مورد تصويب قرار گرفت.

محدوده جغرافيائى مصوب شمال دو منطقه مجزا مى‌باشد که منطقه اول در داخل تأسيسات بندرى براى تخليه و بارگيرى و انباردارى پيش‌بينى شده و با مسئوليت اداره کل بنادر و کشتيرانى استان گيلان اداره خواهد شد و منطقه دوم در زمينى به وسعت ۱۴۰ هکتار در فاصله ۱۵ کيلومترى شرق بندر انزلى براى توليد و توسعه صنعتى و پردازش کالا ايجاد شده است.

منطقه ويژه اقتصادى بندر انزلى که به اهتمام اداره کل بنادر و کشتيرانى استان گيلان مورد بهره‌بردارى قرار گرفته است که مساحت ۱۱۸۲۸ متر مربع است و شامل انبارهاى سرپوشيده به مساحت ۲۴۵۲ متر مربع و هانگار به مساحت ۱۲۴۸ متر مربع، محوطه بارانداز به مساحت ۸۰۸۸ متر مربع مى‌باشد و نيز تجهيزات مورد نياز فعاليت‌هاى منطقه ويژه به‌طور کلى تأمين گرديده است.

منطقه ويژه اقتصادى جهت تسريع و تسهيل در امر واردات و صادرات کالا (مواد اوليه و ماشين‌آلات) و غيره فعال مى‌باشد و يکى از وظايف مهم آن جذب و هدايت اينگونه کالاها مى‌باشد.

بندر انزلى به علت موقعيت خاص جغرافيائى خود که سابقه تأسيس آن به حدود يک قرن مى‌رسد و از دوران قاجار به‌عنوان يک بندر مورد توجه دولت مرکزى و دو ابر قدرت آن زمان يعنى انگليس و روسيه تزارى بوده است. موقعيت بندر انزلى با تمام شرايط خاص خود در طول حکومت قاجاريه اين زمينه را فراهم ساخته بود که نخستين دريچه آشنائى ما با جهان غرب از اين بندر کوچک باشد. تا جائى که پادشاهان و يا صدراعظم‌هاى قاجار که عازم اروپا بودند از مسير انزلى به باکو و سپس از طريق راه‌آهن قفقاز به اروپا سفر مى‌نمودند. با توجه به عهدنامه‌هاى معروف گلستان و ترکمن‌چاى يعنى اواسط دوران قاجار که سرآغاز افول و ضعف قدرت شاهان قاجار بوده است و همچنين محدوديت‌هاى اتحاد جماهير سوسياليستى شوروى سابق در درياى خزر به‌وجود آورده بودند و پهنه درياى خزر را صحنه تاخت و تاز تجارى و نظامى خويش ساخته بودند، لذا بندر انزلى از ابتدا توسط روسيه تزارى اداره مى‌شد تا اينکه در سال ۱۳۰۶ هجرى شمسى طى قراردادى فى‌مابين دولت ايران و شوروى سابق کليه تأسيسات بندرى تحويل ايران شد و اداره امور آن تحت نظارت مستقيم سازمان بنادر و کشتيرانى قرار گرفت.

همگام با پيشرفت در صنعت حمل و نقل و ساخت کشتى‌هاى تخصصى بندر انزلى به انواع ترمينال‌ها و امکانات پيشرفته مجهز گرديد. تا آنجا که توسعه‌اى عظيم و چشمگير را در کمتر از نيم قرن شاهد بوده است.

بندر انزلى با بهره‌گيرى از پيشرفته‌ترين تجهيزات ويژه بندرى و سازماندهى آن در قالب تجهيزات خشکى و شناورهاى دريائى تقريباً تقريباً مجموعه کاملى از خدمات بندرى را در اختيار صاحبان کالا و کشتى‌ها قرار مى‌دهد. در واقع بندر انزلى با برخوردارى از پنج پست اسکله فعال و پنج پست اسکله در حال ساخت (آماده تحويل) ترمينال‌هاى تخصصى و اتصال به شبکه بزرگ راه‌هاى ايران و کشورهاى همسايه به حلقه طلائى منطقه در ترانزيت کالا مبدل گشته است.

حلقه‌اى که سرزمين‌هاى خزر را به آب‌هاى گرم جنوب آسيا متصل ساخته است، از طرف ديگر نزديکى بندر انزلى با مراکز صنعتى کشور موقعيت ويژه‌اى را براى واردکنندگان و صادرکنندگان کالا به‌وجود آورده است. قابل توجه بازرگانان و تجار است که حمل و نقل کالا به کشورهاى اروپائى با استفاده از کانال آبى (ولگا - دن) به آسانى ميسر بوده و در عين حال علت فاصله کم اين بندر با بنادر اروپا نسبت به بنادر جنوبى کشور داراى اهميت اقتصادى ويژه‌اى گرديده است.