|
|
|
|
رحم به‌طور طبيعى در قسمت عقب لگن قرار دارد و قطب فوقانى آن به سمت جلو متمايل است. با وجود اين تقريباً در يک پنجم زنان رحم به‌سمت عقب متمايل يا به عقب برگشته است. معمولاً اين عارضه علائمى ايجاد نمى‌کند. با وجود اين در برخى از زنان اين عارضه ممکن است کمردرد، قاعدگى دردناک، و آميزش جنسى دردناک ايجاد کند. تشخيص به‌راحتى با معاينه لگن داده مى‌شود.
|
|
|
|
|
اگر علائم قابل توجهى با به عقب برگشتگى رحم همراه بود، پزشک ممکن است عمل جراحى‌اى به‌نام تثبيت به جدار شکم (ventrosuspention)، را توصيه کند که در آن رحم به وضعيت قداميتر انتقال مى‌يابد.
|
|
|
|
|
پاپ اسمير در افتراق بين دو عارضهٔ ديگر (يعنى زخم‌هاى سطحى گردن رحم و ديسپلازى گردن رحم) از سرطان گردن رحم مفيد است. زخم‌هاى سطحى گردن رحم ضايعات خوش‌خيمى هستند که در آنها لايه داخلى (لايهٔ پوششي) گردن رحم به پائين و به‌سمت بخش مهبلى گردن رحم گسترش مى‌يابد. چون اين لايه نسبت به لايهٔ پوششى طبيعى گردن رحم پرعروق‌تر است، بعد از آميزش جنسى ممکن است خونريزى کند. درمان زخم‌هاى سطحى گردن رحم، برداشتن لايهٔ پوششى غيرطبيعى توسط مواد شيميائى ساده يا سوزاندن با جريان برق است.
|
|
|
ديسپلازى گردن رحم يک تغيير بالقوه سرطانى در لايه پوششى گردن رحم است که به‌راحتى با مشاهده توسط ميکروسکوپ مشخيص مى‌شود. ناحيهٔ مبتلا به ديسپلازى توسط اشعهٔ ليزر يا يک جراحى ساده برداشته مى‌شود.
|
|
|
پوليپ‌هاى گردن رحم ضايعاتى خوش‌خيم و شبيه دانه انگور هستند که روى گردن رحم ايجاد مى‌شوند و ممکن است کليهٔ علائم سرطان گردن رحم (ترشح زياد و خونريزى بعد از آميزش جنسى و بعد از يائسگي) را داشته باشند. تشخيص به‌راحتى توسط معاينهٔ لگن و پاپ اسمير داده مى‌شود. برداشتن ضايعه آسان و عود آن غيرمحتمل است.
|
|
|
|
|
پائين‌افتادگى رحم عارضهٔ زنان مسنتر است که معمولاً چند فرزند دارند. اين عارضه عبارت است از پائين افتادن رحم به‌داخل مهبل که در اثر ضعف عضلات و رباط‌هائى که کف لگن را مى‌سازند، ايجاد مى‌شود.
|
|
|
|
|
احساس سنگينى و ناراحتى در لگن، و کمردرد هنگام بلند شدن يا زور زدن. يک برآمدگى قابل توجه ممکن است در مهبل احساس شود. در موارد شديد رحم ممکن است عملاً از مهبل بيرون بزند. بى‌اختيارى فشارى نيز در پائين افتادگى رحم شايع است.
|
|
|
|
|
شما مى‌توانيد خودتان پائين‌افتادگى رحم را با تمرين و رژيم غذائى اصلاح کنيد. تمرين‌هاى تقويت عضله شامل کشش عضلات کف لگن چند بار در روز است. اين کار با کشيدن عضلات به همان روشى که جريان ادرار را قطع مى‌کنيد، انجام مى‌شود. همان عضلاتى که پيشابراه را تنگ مى‌کند، باعث ثبات رحم مى‌شود. اگر وزن شما بيش از حد معمول است، از پزشک بخواهيد رژيم غذائى مناسبى براى شما تعيين کند. الياف گياهى رژيم غذائى خود را افزايش دهيد تا از يبوست جلوگيرى شود. زور زدن هنگام دفع مدفوع پائين‌افتادگى رحم را بدتر مى‌کند. سرفهٔ مزمن و ديگر اقداماتى که فشار داخل شکمى را افزايش مى‌دهند (مثل بلند شدن) نيز همين اثر را دارد.
|
|
|
اگر اين اقدامات ساده مؤثر نبود، پزشک ممکن است براى اصلاح پائين‌افتادگى رحم عمل جراحى را توصيه کند و يا ممکن است براى تثبيت رحم کار گذاشتن رحم بند (وسيله‌اى شبيه يک استوانه از جنس الياف بافته شده که داخل مهبل گذاشته مى‌شود) را پيشنهاد کند.
|
|
|
|
|
سرطان گردن رحم حدود ۶ درصد از کل سرطان‌هاى زنان را تشکيل مى‌دهد و به‌طور شايع در محدودهٔ سنى ۴۰ تا ۶۰ سال بروز مى‌کند. عوامل خطرساز سرطان گردن رحم عبارتند از:
|
|
|
- آميزش جنسى قبل از ۱۸ سالگى.
|
|
|
- داشتن شريک‌هاى جنسى متعدد.
|
|
|
انتقال ويروس پاپيلوماى انسانى و ويروس تبخال نوع ۲ از طريق مقاربتى نيز در بروز سرطان گردن رحم مهم تلقى مى‌شوند.
|
|
|
زنانى که بعد از يائسگى از استروژن به‌عنوان درمان جايگزينى استفاده مى‌کنند (به مبحث درمان جايگزينى هورمون مراجعه کنيد) و زنانى که فرزندى ندارند در خطر کمترى از نظر ايجاد سرطان گردن رحم هستند.
|
|
|
|
|
شايع‌ترين علامت سرطان گردن رحم ترشح خونى از مهبل است که ممکن است شديد بوده و بوى بد داشته باشد. خونريزى يا لکه‌بينى بين قاعدگى‌ها، بعد از آميزش جنسي، يا بعد از پائسگى نيز ممکن است از نشانه‌هاى سرطان گردن رحم باشد.
|
|
|
روش‌هاى بيماريابى در سرطان گردن رحم
|
|
|
يک برنامهٔ منظم براى انجام معاينه و پاپ اسمير (papsmear، نوعى روش سادهٔ نمونه‌بردارى از مخاط گردن رحم است -م). براى کشف هر نوع ديسپلازى (نوعى حالت پيش سرطاني، تغيير در اندازه، شکل و سازمان سلول‌هاى بالغ که نمايانگر حالت پيش سرطانى است - م). قبل از تبديل شدن به سرطان يا کشف سرطان در مراحل اوليه که هنوز احتمال درمان زياد است، بسيار مفيد است. (مواردى که انجام پاپ اسمير به‌طور معمول توصيه مى‌شود به مبحث ساير سرطان‌ها مراجعه کنيد) اين برنامه‌هاى بيماريابى بين سال‌هاى ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ منجر به ۵۰ درصد کاهش در ميزان وقوع و مرگ و مير سرطان گردن رحم شده است. اين ميزان از ۱۹۷۰ به بعد نيز رو به کاهش بوده است.
|
|
|
|
|
وقتى سرطان گردن رحم مورد شک واقع مى‌شود، آزمايش پاپ اسمير از طريق تراشيدن ملايم مخاط گردن رحم و مشاهدهٔ آن زير ميکروسکوپ انجام مى‌گيرد. اگر پاپ اسمير غيرطبيعى بوده، نمونه‌بردارى و احتمالاً اتساع و تراشيدن رحم (کورتاژ) انجام مى‌شود تا گسترش احتمالى سرطان به‌داخل رحم مشخص گردد.
|
|
|
|
|
درمان مانند اکثر سرطان‌ها به مرحلهٔ (ميزان گسترش) سرطان هنگام تشخيص بستگى دارد. گردن رحم معمولاً برداشته مى‌شود. در برخى موارد پرتودرمانى يا شيمى‌درمانى نيز توصيه مى‌شود. براى کسب اطلاعات بيشتر در مورد سرطان و منابع اطلاعاتى آن به مبحث چگونه از بهترين درمان سرطان بهره‌مند شويم مراجعه کنيد.
|
|
| سرطان رحم (سرطان آندومتر)
|
|
|
سرطان رحم از آندومتر شروع مى‌شود و به جدار رحم، لوله‌هاى رحم، تخمدان‌ها، مثانه و راست روده گسترش مى‌يابد و از طريق دستگاه لنفاوى به اعضاء دوردست منتشر مى‌شود. اين سرطان رشد آهسته‌اى دارد و در صورت کشف زودرس معمولاً قابل درمان است. سرطان رحم بعد از سرطان گردن رحم دومين سرطان شايع دستگاه تناسلى در زنان است. اين سرطان عمدتاً در خانم‌هاى مسن ايجاد مى‌شود و معمولاً در محدودهٔ سنى ۵۵ تا ۷۰ سال بروز مى‌کند.
|
|
|
اگرچه علت سرطان رحم ناشناخته است ولى برخى عوامل خطرساز شناخته شده وجود دارند که عبارتند از:
|
|
|
- چاقى
|
|
|
- بيمارى قند
|
|
|
- نابارورى
|
|
|
- يائسگى ديررس
|
|
|
- هر شرايطى که باعث افزايش ميزان استروژن خون شود مثل داروهاى هورمونى که تنها شامل استروژن هستند. تقريباً کليهٔ قرص‌هاى پيشگيرى از حاملگى جديد حاوى مخلوطى از استروژن و پروژسترون هستند که عملاً ميزان سرطان رحم را کاهش مى‌دهند. به همين دليل ميزان وقوع سرطان رحم در آمريکا در حال کاهش است.
|
|
|
|
|
شايع‌ترين علامت، خونريزى غيرطبيعى از مهبل بعد از يائسگى است. ترشح خونى هميشه به معنى وجود سرطان نيست ولى انجام آزمايش‌هاى بيشتر براى رد کردن احتمال سرطان را ضرورى مى‌سازد.
|
|
|
|
|
وقتى سرطان رحم مورد شک قرار مى‌گيرد، پزشک به احتمال زياد انجام اتساع و تراشيدن رحم را که در آن قسمتى از آندومتر تراشيده مى‌شود و از نظر وجود سلول‌هاى سرطانى بررسى مى‌گردد، توصيه مى‌کند. اگر سرطان يافت شد، انجام پرتونگارى‌هائى براى تعيين ميزان گسترش سرطان (مرحله سرطان) درخواست مى‌شود.
|
|
|
|
|
اگر سرطان رحم ثابت شد، معمولاً رحم همراه با تخمدان‌ها و لوله‌هاى رحم برداشته مى‌شوند. در برخى موارد پرتودرمانى يا شيمى‌درمانى نيز توصيه مى‌شود.
|
|
|
روش‌های بیماریابی در سرطان رحم
|
|
|
پاپ اسمیر به‌عنوان یک روش بیماریابی دب سرطان رحم کافی نیست و
اکثر پزشکان انجام اتساع و تراشیدن رحم (کورتاژ) را به‌عنوان یک روش معمول برای کشف
سرطزان بدون علامت رحم توصیه نمی‌کنند. این روش تهاجمی و گران است و میزان موفقیت اینحال برخی از پزشکان انجام اتساع و تراشیدن رحم را
برای زنانی که خطر بروز سرطان رحم در آنها بالا است، توصیه می‌کنند. اگر در این
مورد
آن در کشف سرطان پائین است. با ابهامی دارید، از پزشک نظرخواهی کنید.
|
