قابل تشخیص و یا تفکیک نبودن بذر علف‌های هرز در صورت اختلاط با بذر گیاهان زراعی
دورهٔ خواب بذرعلف‌هاى هرز
دورهٔ خواب بذر وضعيتى است که با وجود مناسب بودن شرايط محيطى رطوبت، هوا و حرارت، بذر جوانه نمى‌زند. اگر تمام بذرهاى يک گونه علف هرز هم‌زمان جوانه بزنند، کنترل آنها بسيار ساده مى‌شود، زيرا کنترل گياهچه‌هاى علف‌هاى هرز قبل از وارد شدن به دورهٔ گلدهى منجر به محو علف هرز از مزرعه مى‌شود. اکثر بذرهاى علف‌هاى هرز به‌واسطهٔ دورهٔ خواب از اين امر جلوگيرى کرده و طى چندين سال به جوانه‌زنى ادامه مى‌دهند. برعکس بذر بسيارى از گياهان زراعى فاقد دورهٔ خواب بوده و تحت شرايط مزرعه، بيشتر از يک‌سال زنده نمى‌مانند.
مکانيسم دورهٔ خواب بسته به‌نوع گونه فرق مى‌کند. دورهٔ خواب تعداد زيادى از علف‌هاى هرز با يک يا ترکيبى از شرايط محيطي، شکسته مى‌شود. گياهک تعدادى از بذرها که از گياه مادر جدا مى‌شوند، به‌طور کامل بالغ نشده‌اند و براى رشد و آماده شدن براى جوانه‌زنى احتياج به سپرى کردن زمانى طولانى و اغلب همراه با يک دوره سرما دارند. گياهک بذر هويج وحشى (Daucus carota L.) حاوى ۴۰/۰ درصد مادهٔ خشک کل بذر است اما زمانى بذر آن مى‌تواند جوانه بزند که وزن ماده خشک گياهک به ۳۰ درصد وزن بذر برسد. نياز به گذراندن يک دوره سرما براى شکستن دورهٔ خواب را استراتيفيکاسيون (Statification) مى‌نامند که عبارت از قرار دادن بذرها به‌مدت ۲ الى ۳۲ هفته تحت دماى ۵/۰ تا ۵ درجهٔ سانتى‌گراد است. بعضى از بذرها داراى پوشش سختى هستند که از نفوذ آب و هوا به درون بذر جلوگيرى مى‌کند. اين‌گونه بذرها تا زمانى‌که پوشش سخت آنها توسط عوامل مکانيکى مانند يخ زدن، ذوب شدن شکسته نشده و يا توسط فعاليت ميکروبى تجزيه نشوند، نمى‌توانند جوانه بزنند. تعداد ديگرى از بذرها به‌علت داشتن مواد شيميائى بازدارندهٔ (Chemical Inhibitors) درون خود قادر به جوانه زدن نيستند و هنگامى مى‌توانند جوانه بزنند که اين مواد توسط آب شسته شود.
يکى از عوامل استقامت علف‌هاى هرز، همين دوره خواب بذرهاى آنها است زيرا بذرها تا حصول شرايط مساعد از جوانه‌زدن خوددارى مى‌کنند. براى مثال بذر علف‌هاى هرز يک‌سالهٔ تابستانه و اکثر علف‌هاى هرز چندساله در پائيز سالى که توليد شده‌اند جوانه نمى‌زنند. اين خصوصيت باعث عدم مواجهه گياهچه‌هاى آنها با شرايط کشندهٔ زمستان مى‌شود. علاوه بر اين ممکن است ماه‌ها و يا سال‌ها طول بکشد تا پوشش بذر شکسته و راه ورود اکسيژن و آب به گياهک براى جوانه‌زدن هموار گردد. به اين طريق، هميشه براى سبز شدن علف‌هاى هرز، ذخيرهٔ بذر وجود دارد به‌طورى‌که مى‌توانند براى مدت چندين سال جوانه بزنند.
بعضى از بذرها براى جوانه‌زدن احتياج به نور دارند. نياز به نور ممکن است در موقع بلوغ در بذر به‌وجود آمده باشد يا پس از دفن در خاک در بذر ايجاد شود. اين‌گونه بذرها بايستى ابتدا آب جذب کنند تا تحت تأثير اشعهٔ نور قرمز دورهٔ خواب آنها شکسته شود. يکى از اثرات شخم و جابه‌جائى خاک رسيدن نور به بذرهاى در حال خواب جهت جوانه‌زدن آنها است. اين نوع خواب يکى از مکانيسم‌هاى بقاء علف‌هاى هرز است و باعث مى‌شود که فقط در صورتى‌که بذرها در سطح خاک باشند جوانه بزنند و بتوانند ساقه‌چهٔ خود را از خاک خارج کنند و از طريق فتوسنتز مواد موردنياز خود را تأمين نمايند.
زنده ماندن بذر علف‌هاى هرزمدفون درخاک
بذرهاى علف‌هاى هرز که در خاک مدفون هستند، چه به‌علت خواب و چه به‌علت استراحت (وضعيتى که بذر به‌دليل محدوديت اکسيژن، دما يا ديگر عوامل رشد غير فعال است) به مدت ۳۰ تا ۴۰ سال و يا حتى بيشتر مى‌توانند زنده بمانند. در سال ۱۹۸۰ بذرهاى گياه خرگوشک براق (Verbascum blattaria) که يک قرن پيش از آن توسط دکتر پيل در دانشگاه ايالتى ميشيگان داخل شيشه در خاک دفن شده بود، بيرون آورد و کاشته شدند. اين بذرها به‌طور طبيعى جوانه زدند و گياهانى طبيعى توليد کردند.
دوام طولانى بذر علف‌هاى هرز همراه با تعداد فراوان آنها در خاک اين توانائى را براى علف‌هاى هرز به‌وجود مى‌آورد که در صورت استقرار براى يک‌بار، استقرارهاى بعدى تضمين شود. بنابراين ممکن است يک علف هرز را به‌طور مؤثرى چندين سال پى‌درپي، کنترل کرد ولى در صورت اهمال در روش‌هاى کنترل يا سيستم کار دوباره به‌صورت يک شکل عمده بروز کند.
تحمل شرايط نامساعد برای بذرهاى علف‌هاى هرز
علف‌هاى هرز با مساعد شدن شرايط جوانه مى‌زنند. از آنجا که بذر به‌طور طبيعى اندامى متناسب براى دوران استراحت است که با توجه به رطوبت نسبى کم و پوشش سخت مقاوم به شکنندگى غير قابل نفوذ به آب و اکسيژن، مرحله‌اى از زندگى گياه را تشکيل مى‌دهد که در مقابل شرايط نامناسب بسيار مقاوم است. بذر علف‌هاى هرز در مقابل يخبندان، خشکسالي، آتش، پوسيدگى در آب و تخميرهاى کوتاه‌مدت مقاوم بوده و در صورت خورده شدن توسط حيوانات بدون تغيير دفع مى‌شوند. حيوانات بعضى از بذرهاى (يا حتى ميوه‌هاي) علف‌هاى هرز را به‌علت خاردار بودن و يا داشتن طعم و مزهٔ نامطلوب نمى‌خورند. بذرهاى غيرفعال تحت تأثير علف‌کش‌ها قرار نمى‌گيرند.
قابل تشخيص و يا تفکيک نبودن بذر علف‌هاى هرز در صورت اختلاط با بذر گياهان زراعى
بسيارى از علف‌هاى هرز داراى بذرهاى ريز و غير قابل تشخيص هستند؛ مثال بارز آن بذرهاى ميکروسکوپى گياه انگلى علف جادو (Striga spp) است. جداسازى بذرهاى اين گياه از ماشين‌آلات کشاورزى با شستشو تقريباً محال است. بسيارى از علف‌هاى هرز بذرهائى توليد مى‌کنند که از نظر شکل و اندازه و مشابه بذر گياهان زراعى است؛ مثل يولاف (Avena fatua) در غلات، سس (Cuscuta spp) در بقولات دانه‌ريز و ميوه‌هاى کروتن و تاجريزى سياه در سويا.
اين شباهت‌ها باعث جدا نشدن بذر علف‌هاى هرز از بذر گياهان زراعى در هنگام بوجارى شده و لذا ممکن است مجدداً همراه با بذر گياهان زراعى کاشته شود.
سازش یافتن در جهت تسهيل در پراکنش ميوه و بذر علف‌هاى هرز
بذرهاى علف‌هاى هرز به‌راحتى قابل انتقال هستند. تعدادى داراى خار هستند که بدين وسيله به پر، خز، مو و يا لباس مى‌چسبند و جابه‌جا مى‌شوند و تعدادى داراى پاراشوت (چتر) و بال مى‌باشند که باعث تسهيل پراکنش آنها توسط باد مى‌شوند. ساختمان متورم و يا چوب‌پنبه‌اى برخى باعث مى‌شود که بر روى آب شناور بمانند. حتى بذرهائى که فاقد اين خصوصيات هستند به‌راحتى به‌وسيلهٔ ماشين‌آلات کشاورزي، اتومبيل، هواپيما، کشتى و يا محصولات زراعى و جنگلى آلوده منتقل مى‌شوند.
آب‌هاى جارى همانند سيلاب‌هاى طبيعى يا کانال‌هاى آبيارى روباز به‌طور قابل توجهى باعث پخش علف‌هاى هرز مى‌شوند. بذر بيش از ۱۳۰ گونه علف هرز از آب آبيارى در ايالت واشنگتن جمع‌آورى شد. محققين به اين نتيجه رسيدند که اگر آب را با سيستم‌هاى آبيارى از روى تمامى سطح خاک بگذرانيم، حدود ۸،۵۰۰۰ بذر در هر هکتار ته‌نشين مى‌شود. مزرعهٔ هر کشاورزى که در نزديکى محل طغيان رودخانه‌ها قرار دارد، گواه اين منبع متداوم بذر علف هرز است.
