قنداق زمستانى

قنداق زمستانى متداول‌ترين نوع قنداق است و رحجان آن بر انواع ديگر، گرم نگه‌داشتن کودک مى‌باشد. اين نوع قنداق وقتى بيشتر مورد توجه قرار مى‌گيرد که اولين ماه‌هاى زندگى کودک مصادف با فصل سرد باشد. در زير روش قنداق زمستانى را شرح مى‌دهيم:

اکنون نوزاد ما بدون قنداق و خشک به‌طور مايل در کنار ميز قنداق قرار دارد. سر او به طرف چپ است. او حالا پيراهن و ژاکت بر تن دارد. اکنون در بخش جلوى ميز قنداق اول کهنهٔ بزرگ خارجى از جنس کرکى را قرار مى‌دهيم. سپس کهنهٔ کوچک از جنس حوله‌اى يا کرکى را روى مشمع مى‌گذاريم، و هر دو را روى کهنهٔ بزرگ قرار مى‌دهيم به‌طورى که بعد عرضى آن ۱۰ سانتى‌متر از لبهٔ چپ کهنهٔ بزرگ خارجى به طرف داخل و بعد چپ آن به همان اندازه از لبهٔ چپ کهنهٔ بزرگ، به طرف داخل قرار گيرد. در روى آنها کهنهٔ بزرگ داخلى از جنس ململ را که به‌طور سه گوش تا کرده‌ايم با لبهٔ عرض آن به طرف بالا قرار مى‌دهيم. در حقيقت پنج سانتى‌متر از لبه بالاى کهنه حوله‌اى به طرف داخل مى‌گذاريم. پس به ترتيب اول کهنهٔ بزرگ خارجى، سپس مشمع و بعد کهنهٔ کوچک حوله‌اى يا کرکى و بالأخره کهنهٔ بزرگ ململ قرار داده شود (شکل ۱)

اکنون با دست چپ زير شانه و گردن کودک را، و با دست راست پاهاى او را مى‌گيريم و او را طورى روى کهنه‌هاى آماده مى‌گذاريم که لبهٔ کهنهٔ بزرگ خارجى تقريباً در حدود زير بغل او قرار گيرد. طفل وقتى درست قرار دارد که نشيمين گاه وى درست در وسط کهنهٔ ململ قرار داشته باشد. گوشهٔ کهنهٔ ململ که از زير نشمين گاه نوزاد قابل رويت است، بايد لاى روى آن را از وسط پاها به طرف کشالهٔ ران راست، و لاى زيرين را به طرف کشالهٔ ران چپ بکشيم (شکل ۲) گوشهٔ کهنهٔ ململ سمت دست چپ مادر تا اندازه‌اى کشيده مى‌شود و از روى شکم نوزاد به طرف راست و زير پشت او تا مى‌گردد، سپس با گوشهٔ طرف دست راست مادر نيز همين عمل انجام مى‌گردد (شکل ۳). اکنون با فشار کمى روى زانوها، با يک دست پاها را کشيده و مستقيم نگاه مى‌داريم و با دست ديگر کهنهٔ حوله‌اى را روى شکم طفل، روى يکديگر قرار مى‌دهيم (شکل ۴) سپس همين کار را در مورد مشمع انجام مى‌دهيم. ولى هرگز مشمع در جلو نبايد روى يکديگر قرار بگيرد و طفل را احاطه کند.

اکنون پيراهن طفل را روى کهنهٔ حوله‌اى و مشمع مى‌کشيم و با دست آن را صاف مى‌کنيم، لبهٔ آزاد آن را از پشت مى‌کشيم و صاف و مرتب روى يکديگر قرار مى‌دهيم، و لبهٔ پائين آن را کمى تا مى‌کنيم تا اينکه خيلى بلند نباشد و خيس نگردد. اکنون کهنهٔ بزرگ کرکى را از پائين روى پاهاى طفل برمى‌گردانيم، به‌طورى که پاهاى آن را بپوشاند، و از طرفى لبهٔ تا شده آن تا کف پاها به قدر پهناى يک‌دست فاصله داشته باشد، تا حرکات طفل را مانع نگردد (شکل ۵). حال طرف باريک کهنهٔ کرکى يعنى سمت دست چپ مادر، روى کهنهٔ حوله‌اى يعنى روى شکم کودک به‌طور صاف قرار مى‌گيرد، و بدين طريق طرف دست راست مادر را مى‌کشيم و از روى آن تا پشت کودک هدايت مى‌نمائيم (شکل ۶) و بالأخره ژاکت پنبه‌اى را روى قنداق پائين مى‌کشيم، و بعد لبهٔ آن را در پشت به‌طور مرتب روى يکديگر قرار مى‌دهيم. حالا به اطراف قنداق مى‌توان نوارى در حدود باسن کودک براى محکم نگاه داشتن قنداق بست، و در جلو گره‌اى گُل مانند کرد.

دکتر یوهاناهارر طبق تجربه‌های خود می‌گوید:

گوشهٔ دولا کهنه از وسط پاهاى کودک به طرف شکم کشيده مى‌شود. گوشه طرف دست مادر به جانب کشالهٔ ران و از روى آلت تناسلى کشيده مى‌شود، و زيادى آن در زير ران پاى راست تا مى‌گردد؛ به همين طريق براى گوشهٔ طرف راست دست مادر عمل مى‌شود. به اين ترتيب بخش بيشتر کهنه در جلوى آلت تناسلى قرار دارد و ادرار و مدفوع را بهتر جذب مى‌کند؛ کهنه اينجا شل قرار دارد نه محکم ولى لااقل در ماه اول هدف خود را اجراء مى‌نمايد. در نوع اول کهنه محکم بسته شده است، ولى در جلوى آلت تناسلى فقط بخش کمى از آن قرار دارد، و ادرار از بافت پارچه به طرف بالا جذب مى‌شود. بنابراين شکم طفل هميشه مرطوب است. چون در آنجا کهنه کلفت‌تر است. آيا مى‌توان از به‌کار بردن مشمع به‌‌کلى چشم پوشيد؟ کلينيک‌ها و شيرخوارگاه‌ها همه چنين مى‌کنند. اما در خانه فقط وقتى از مشمع صرف‌نظر مى‌شود که پوست کودک حساس بوده و زود زخم گردد. البته قنداق بدون مشمع خيلى به بهداشت نزديک‌تر است. اما مادر به مقدار مورد نياز کهنه‌ها لااقل به دو برابر افزايش خواهد يافت مخصوصاً کهنهٔ بزرگ خارجى فکرى نمايد.