علف‌کش‌های تریازین

تريازين‌ها علف‌کش‌هائى هستند که عمدتاً در خاک استفاده مى‌شوند. از آنها در سطح وسيعى براى کنترل انتخابى علف‌هاى هرز برگ‌پهن و برگ‌باريک يک‌ساله استفاده مى‌شود. بعضى از تريازين‌ها را همراه با مويان يا روغن‌ها مى‌توان روى شاخ و برگ نيز به‌کار برد. (سيمازين و پروپازين، استثنائات مهم آنها هستند که فعاليت محدودى بر شاخ و برگ گياهان خاکزى دارند).

ساختمان اصلى مولکول تريازين، يک حلقهٔ مرکب از اتم‌هاى کربن و ازت است (ساختمان هتروسيکليک ازت‌دار). تريازين‌ها متقارن هستند به اين‌صورت که در حلقه به‌طور متناوب اتم‌هاى کربن و ازت قرار گرفته‌اند. اگرچه، حلقه در متريبيوزين به‌صورت نامتقارن است.

بسته به نوع استخلاف در محل R1 در حلقه تريازين‌ها را به سه گروه عمده تقسيم مى‌کنند. کلروتريازين‌ها، کلردار هستند. اسم عمومى آنها به زين ختم مى‌شود، مثل سيمازين، آترازين، سيانازين و پروپازين. عامل جايگزين شده در متيل تيوتريازين‌ها گروه SCH3 است و اسم عمومى آنها به - ترين ختم مى‌شود (آمترين، تربوترين، پرومترين). متوکسى تريازين‌ها (مثل پرومتون)، در مقايسه با دو گروه ديگر، تحرک و دوام بيشترى داشته ولى قدرت انتخابى کمترى دارند.

تريازين‌ها ممانعت‌کنندهٔ فتوسنتز هستند و در نور فعال مى‌شوند و باعث کلروز و خشک شدن بافت‌هاى سبز مى‌شوند. چه از طريق ريشه و چه از طريق ريشه و چه از شاخ و برگ جذب شوند حرکت آنها تنها به‌صورت آپوپلاست است. بنابراين حرکت به طرف بالا و خارج از سلول‌هاى گياهى است. تريازين‌ها زمانى‌که در خاک مورد استفاده قرار مى‌گيرند، به راحتى توسط ريشه‌هاى گياه‌هاى جوان جذب و به داخل اندام‌هاى در حال رويش حرکت مى‌کنند. گياهچه‌ها از خاک خارج مى‌شوند و تا اتمام مواد غذائى ذخيره شده در لپه‌ها رشد مى‌کنند. سپس آنها کلروتيک و سابيده شده و بالاخره مى‌ميرند.

ريشه‌هائى که از خاک تريازين‌ها را جذب مى‌کنند، مستقيماً نمى‌ميرند ولى اندام‌هاى زيرزمينى با توجه به از بين رفتن شاخ و برگ در اثر گرسنگى خواهند مرد. اين امر در اثر به‌کارگيرى علف‌کش در خاک است که به‌طور مستمر با انهدام شاخ و برگ گياه از رشد مجدد آنها جلوگيرى مى‌کند يا در اثر کاربردهاى متوالى روى اندام‌هاى هوائى است که باعث مرگ گياهان جوان سبز شده خواهد شد.

حرکت آپوپلاستيک آب و علف‌کش‌ها بستگى به رشد کامل و تعرق فعال برگ‌ها دارد. اکثر علايم ناشى از تريازين‌ها در برگ‌هاى پائينى و مسن گياه آشکار مى‌شود و حداقل تأثير روى برگ‌هاى جوان است در يک برگ منفرد علايم ناشى از تريازين در نوک و حاشيهٔ برگ‌ها آشکار مى‌شوند.

تريازين‌ها براى تعداد زيادى از گياهان زراعى مورد استفاده قرار مى‌گيرند. با هدايت آن در محل مناسب، عمق مناسب و يا به‌وسيلهٔ مکانيسم‌هاى داخلى خنثى‌سازى سم مى‌توان از آن به‌صورت انتخابى استفاده کرد. براى مثال، سيمازين براى کنترل علف‌هاى هرز با ريشهٔ سطحى در ميان گياهان زراعى همچون يونجه، مارچوبه و درختانى که داراى ريشه‌اى عميق و بلند هستند به‌کار مى‌رود. اما اگر وضعيت به‌گونه‌اى باشد که بدين طريق نتوان عمل کرد، براى کاربرد انتخابى علف‌کش در گياهان زراعي، نياز به مکانيسم‌هاى داخلى است. مقاومت ذرت به آترازين و سيمازين، يک حالت کلاسيک اختلاف در متابوليسم سم و وسيله‌اى براى خاصيت انتخابى علف‌کش به‌شمار مى‌رود.

تريازين‌ها نسبتاً در خاک پايدار هستند و مى‌توانند باعث ايجاد خسارت در گياهان زراعى حساس در تناوب شوند. ميزان بارندگي، نوع خاک، PH و عواملى ديگر، همگى بر روى پايدارى آن مؤثر هستند. در شرايط خشک و PH بالا، تريازين‌ها دوام بيشترى دارند. سيانازين از نظر دوام در اين گروه مستثنى است زيرا تنها به مدت ۸ تا ۱۰ هفته در خاک باقى مى‌ماند. در جائى‌که امکان خطر آسيب رسيدن به محصول بعدى وجود دارد، معمولاً سيانازين توصيه مى‌شود. پايدارى تريازين استفاده از سيمازين به‌عنوان يک علف‌کش آبى را نيز شامل مى‌شود. بقاياى سيمازين حدود ۱۲ ماه در آب باقى مى‌ماند و منجر به محدوديت استفاده از آن براى دام، مصارف خانگى و آبيارى به مدت ۱۲ ماه مى‌شود (با اين وجود، هيچ محدوديتى براى ماهيگيرى و شنا به‌وجود نمى‌آيد).

با توجه به اينکه تريازين‌ها جذب کلوئيدهاى خاک مى‌شوند، استفاده از آنها در خاک‌هائى که داراى مقدار زيادى مادهٔ آلى هستند، توصيه نمى‌شود.