چاره‌جوئی‌های قانونی

بديهى است که در هر جامعه‌اى افردى هستند که به‌دليل ناآگاهى يا مشکلات فرهنگى و روانى به هيچ‌يک از ترتيبات ذکرشده براى خوددارى از آلودن محيط‌زيست پاسخ مساعد نمى‌دهند، که البته براى چنين کسانى وضع قوانين و مقررات حقوقى و کيفرى مناسب بسيار مؤثر و چاره‌ساز است. بايد هيئت‌هائى متشکل از کارشناسان مسائل زيست‌محيطي، روان‌شناختي، جامعه‌شناختي، جغرافيائي، حقوقى و جهانگردى طى نشست‌هائى با گفتگو و تحليل هنجارها و رفتار مردم هنگام مسافرت و تأثير مسافرت‌هاى انبوه بر محيط‌زيست تدبيرهائى بيانديشند و راه‌هاى قانونى مبارزه با مسافران و گردش‌کنندگان متخلف را بيابند. براى استفاده از فضاى بوستان، باغ، جنگل، دشت، کرانهٔ دريا و رودخانه و... هنگام مسافرت طرح‌ها و مقرراتى تدوين نمايند، مجازات‌هائى را براى متخلفان وضع کنند و اين مقررات را به‌طور خوانا و در جاى مناسبى در اماکن تفريحى و خلاصه هرجا که قدم‌گاه انسان‌ها است نصب نمايند.

با همکارى مرکزى که عهده‌دار امور جهانگردى و مسافرت است با سازمان محيط‌زيست مى‌توان نيروى انتظامى ويژه‌اى با عنوان 'نيروى نگهبان طبيعت' متشکل از افرادى فهيم، باسواد، دلسوز، نفوذناپذير و برخوردار از حقوق مکفى براى جلوگيرى از تخلف‌هاى قانونى مسافران و گردش‌کنندگان گماشت، به‌ويژه در ايام تعطيلات در مراکزى که مورد بازديد مردم است. مردم را از آلودن تفرجگاه‌ها و آسيب رساندن به آنها باز داشت و در صورت تخلف، خاطيان را به پرداخت جريمه‌هاى سنگين و زندان و مجرميت از پاره‌اى حقوق اجتماعى تأديب نمود. البته بايد نخست شرايط استفاده از اين محل‌ها را گوشزد کرد و نسبت به عواقب عدم رعايت مقررات استفاهٔ صحيح از طبيعت هشدار داد و سپس در صورت تخلف به کمک قانون و مجازات با قانون‌شکنان و با رفتار غيرمسئولانهٔ جهانگردان و گردش‌کنندگان و مسافران بى‌قيد مبارزه کرد.

خلاصه، راه مبارزه با آثار بدفرهنگي، اخلاقي، اقتصادي، طبيعى و... جهانگردي، آگاه ساختن مردم و تقويت بنيان‌هاى اخلاقي، ملي، فرهنگى و اقتصادى جامعه، آشنا کردن آنان با افتخارات فرهنگي، مذهبى و سعى در تقويت باورهاى صحيح مذهبى و اجتماعى و به‌عبارت ديگر، سالم‌سازى جامعه است، زيرا همچنان که متذکر شديم، اگر زمينهٔ رشد يک بيمارى در کسى وجود نداشته باشد، يعنى اگر فرد قوى باشد، هرچند که در محيطى مملو از ميکروب زندگى کند، هيچ خطرى او را تهديد نمى‌کند و اين امر عيناً در مورد امور فرهنگى و روحى و... نيز صادق است. اگر افراد جامعه با آموزش و پرورش صحيح رشد يافته باشند، اگر باروهاى عقلائى و منطقى مذهبى و منطبق با فطرت و سرشت آدمى داشته باشند و به‌ويژه اگر مسئولان و متوليان امور فرهنگى و مذهبى بتوانند با استدلال و منطق و گفتار درست و روشى عقلائى و علمي، و نه با زور و جبر و 'فرمايش' و 'بايد' ها و 'نبايد' هاى بى‌پايه و اساس و روايات جعلي، مزاياى اعتقاد و باور به دين را، آن هم دين و آئينى مانند اسلام که آخرين دين و سازش‌پذيرى با فطرت و عقل و تحولات جهان کنونى است براى مردم تشريح کنند، مردم در برابر القائات و تلقينات سوء ايمن مى‌شوند. جامعه‌اى که با نيروى فرهنگ و باورهاى دينى صحيح و منطقى ايمن شده باشد، در برابر هجوم فرهنگى نه تنها قادر به دفاع از باورهاى خويش است، بلکه مى‌تواند 'مهاجمان' را تحت‌تأثير خود قرار دهد.