مدتی است نسخه جدیدی از ترجمه آخرین شاهدها از سوتلانا الکسیویچ نویسنده شهیر بلاروس راهی بازار کتاب شده است.

حافظه انسانی اگر ثبت شود، یا تاریخ می‌سازد یا ادبیات. مصاحبه‌های خانم الکسیویچ ترکیبی از هر دو اینهاست. او تاریخ‌نگاری‌‌ است که شنیده‌هایش را وارد ادبیات کرده و به زبان قابل‌ درک برای عموم درآورده، نه زبان سخت‌خوان مورخان تاریخ. شاید اگر این کتاب صرفا تاریخ می‌بود، تا این‌ حد ماندگار نمی‌شد. حال این …

در کتاب «آخرین شاهدها» صد روایت از کودکان بلاروس را می‌خوانید که از جنگِ جهانی دوم زنده مانده‌اند. جنگی که برای اصلاح نژاد برپا شده‌ بود. این صد کودک از ماجراها بیرون آمدند و هر کدام به زندگی خود با کابوس‌های باقی‌مانده از آن روزها ادامه دادند.