نویسنده: جمشید صداقت نژاد

پدرم مردی روشن‌فکر و فرهنگ‌دوست بود. از من خواست که زبان انگلیسی بیاموزم، به مدرسه‌ آمریکایی‌ها رفتم. در واقع من اولین ایرانی بودم که در این مدرسه به تحصیل پرداختم.

ورود ارزش‌های مدرن از سال‌های پیش‌ از مشروطه و امتزاج این ارزش‌ها با هنجارها و باورهای بومی اسلامی و ایرانی، چالش‌های فکری و نظری بسیاری را در ایران معاصر زمینه‌ساز شد. ازجمله بحث‌برانگیزترین ارزش‌های مدرن که در آن سال‌ها و تاکنون، بارها و از منظرهایی گوناگون محل نقد و نظر بوده است، مفهوم ملیت است. بدیهی …

لایحه تاسیس راه‌آهن سراسری ایران یکی از مباحث پرمناقشه مجالس پنجم و ششم مشروطه به شمار می‌رود.

در هنگامه انقلاب اکتبر 1917 دست‌کم در بخشی از نیروهای آزادی خواه ایرانی وهم چنین عامه مردم فارغ از نوع سیاست‌های حاکمان جدید در مرزهای شمالی، از نجات یافتن از زیر تیغ حکام گذشته این کشور احساس خرسندی به وجود آمده بود.

آن «سازگاری ایرانی» که مهندس بازرگان می‌گوید، جنس مدارایش متفاوت است. یعنی مردم ایران سازگار هستند. سازگاری که معنی دیکتاتوری می‌دهد.

ایرانیانی که از ایران دور بودند، هرگز ایرانی بودن خود را از یاد نبرده‌اند. اساساً تلاش‌هایی که برای تاسیس مدرسه ایرانیان انجام شد، یکی از مهم‌ترین اهداف در جهت تلاش ایرانیان برای حفظ هویت ایرانی خودشان است که به ثمر رسید.

استاندار آذربایجان شرقی با بیان اینکه وفاق ملی حلقه مفقوده جامعه ایرانی از مشروطه تاکنون بود، گفت: این مفهوم در دولت چهاردهم نقش کلیدی پیدا کرده است.

موسیقی سنتی که شاید بهتر بود با واژه‌ای دیگر تاکنون حفظ می‌‌شد تا در گذر سالیان با دافعه کمتری از نسل‌های متأخر همراه می‌شد، همچون سایر عرصه‌‌های فرهنگی ایرانی بعد از دوران مشروطه با تحولاتی مواجه شد. اما این نوع از موسیقی برای نسل Z صرفا به واژه محدود نشده است.

انقلاب مشروطه یکی از بزنگاه‌های تعیین‌کننده تاریخ این مرز پرگهر است. رویدادی که بسیاری از واقعیت‌ها و مفاهیم موجود در جامعه ایرانی دوره قاجاریه را دگرگون کرد. با مدد گرفتن از تاریخ مفهومی راینهارت کوزلک می‌توان مشروطیت را دوران آستانه‌ای تاریخ ایران معرفی کرد. اتفاقی که بسیاری از مورخان آن را مبدا مناسبی …

عباس ترابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مراد از تفکیک قوا Separation of Powers در قانون اساسی مشروطه نیز همین بود که بر...

حکایت سرگشتگی ما ایرانی‌ها دقیقا از هنگامه ورود مدرنیته به ایران آغاز می‌شود؛ از همان اوان انقلاب مشروطه که صورتی از مدرنیته را ‌در قامتی عینی به خود دیدیم.

در اندیشه مشروطیت، حاکمیت از آن ملت است و تنها قوه اجرائی به دولت سپرده می شود. بر اساس این ساز و کار، دولت مجری و مطیع قوانین پارلمانی است که توسط نمایندگان ملت تصویب خواهد شد.

وقتی که صحبت از انقلاب و دگرگونی سیاسی می‌شود، یکی از اولین چیز‌هایی که به ذهن هر ایرانی می‌آید انقلاب مشروطه و سردار بزرگ آن ستارخان است. مبارز وطن‌دوستی که دلیرانه و با سخت‌ترین شرایط ممکن علیه استبداد جنگید و جنبش مشروطیت ایران را از شکست حتمی نجات داد. در این گزارش به زندگی و مبارزات سردار ملی می‌پردازیم.

نابسامانی اوضاع و به هم خوردن تعادل در جامعه ایرانی دوره قاجار، به تدریج زمینه را برای وقوع یک تحول بزرگ آماده می‌کرد و یکی از شورش‌های بعد از عهد ناصری بود که انقلاب مشروطه را جرقه زد.

تجار و بازرگانان ایرانی به دلیل خودکامگی شاهان قاجار و عوامل دربار پیش و بیش از سایر اقشار کشور، منجلابی که کشور در حال گرفتار شدن در آن بود را می‌دیدند و به نظر می‌رسد چنان سایر تحولات و بحران‌ها که اقتصاد همواره زودتر می‌شنود، در آن دوران نیز این پایه‌های اقتصاد نیم بند کشور بود که بحران بزرگی که پیش …

شهرداری با مفهوم امروزی از زمان تشکیل حکومت مشروطه (دوران قاجار) با تصویب قانون بلدیه تشکیل شد.

سیدمحمدرضا کردستانی معروف به میرزاده عشقی شاعر، روزنامه‌نگار، نویسنده و نمایشنامه‌نویس ایرانی دوره مشروطیّت و مدیر نشریهٔ قرن بیستم بود. وی با وجود طول عمر کوتاهش از جمله مهم‌ترین شاعران عصر مشروطه به‌شمار می‌رود .

«حاج سیاح و کشف آزادی» چند جستار از علی فردوسی درباره‌ تبارشناسی سوژه مدرن در ایران است که در آن حاج سیاح را در میان نسل اول روشنگران ایرانی متفاوت و دارای جایگاهی یگانه می‌داند؛ از این منظر که‌ در ارتباط با مدرنیت در ایران و در خارج کار میدانی کرده است.

دنیای اقتصاد: دومین نشست پژوهشی موسیقی دستگاهی ایرانی با مشارکت مکتب صبا امروز سه‌شنبه در فرهنگسرای ارسباران برگزار می‌شود. این نشست که با موضوع «آهنگسازی در موسیقی ایرانی» و چالش‌ها و چشم‌اندازهای این حوزه برپا خواهد شد، از بخش‌های مختلفی مانند بررسی موسیقیدانان دوره مشروطه و تحولات آهنگسازی موج نو …

اقتصادنیوز: کاندیدای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: شعار ما یک جهان فرصت، یک ایران پیشرفت براساس مطالعات ۱۱ ساله است و کتاب های زیادی درباره اقتصاد از مشروطه تا الان خوانده‌ایم.

دومین نشست پژوهشی موسیقی دستگاهی ایرانی سه‌شنبه ۲۹ خردادماه با مشارکت مکتب صبا در فرهنگسرای ارسباران برگزار می‌شود.

محمدرضا خوبروی‌‏پاک به تجربه موفق تصویب «قانون انجمن‏‌های ایالتی و ولایتی»در دوران مشروطه می‌‏پردازد و نشان می‌‏دهد که چگونه مؤسسان مشروطیت در درکی صحیح از ملیت ایرانی و الگوهای تاریخی توزیع قدرت در ایران کوشیدند توازنی میان قدرت ملی و قدرت‏‌های محلی ایجاد کنند. او می‌‏گوید اینک که ترازنامه فدرالیسم …

«شاعران در جست‌وجوی جایگاه» با عنوان فرعی «نگاهی دیگر به تحول شعر فارسی»، عنوان کتابی است از مسعود جعفری جزی که اخیرا در نشر نیلوفر منتشر شده است. این کتاب بر اساس چند سنت نظری، تحلیلی از تاریخ شعر فارسی به دست داده است. نویسنده در این کتاب با بررسی تاریخ شعر فارسی به این موضوع پرداخته که جایگاه شاعران …

یک جامعه‌شناس و فعال حقوق زنان می‌گوید: «اگر بخواهیم خیلی مثبت اندیشانه به موضوع کاندیداتوری زنان اصولگرا مثل الهیان نگاه کنیم، همین که جسارت و اعتماد به نفس ورود به عرصه انتخابات را پیدا کرده‌اند، امر بی‌سابقه‌ای است و این جسارت را با آنکه شاید خودشان هرگز تایید نکنند، ولی مدیون تلاش‌های زنان ایرانی …

یک جامعه‌شناس و فعال حقوق زنان می‌گوید: « اگر بخواهیم خیلی مثبت اندیشانه به موضوع کاندیداتوری زنان اصولگرا مثل الهیان نگاه کنیم، همین که جسارت و اعتماد به نفس ورود به عرصه انتخابات را پیدا کرده‌اند، امر بی‌سابقه‌ای است و این جسارت را با آنکه شاید خودشان هرگز تایید نکنند ولی مدیون تلاش‌های زنان ایرانی …

غلامرضا گودرزی پژوهشگر جامعه شناس و نویسنده آثاری چون دین و روشنفکران مشروطه، تجددناتمام و روشنفکران ایران و درآمدی بر جامعه شناسی استبداد ایرانی در ۵۴ سالگی درگذشت.

«محمدعلی فروغی دردشتی ملقّب به ذَکاءُالمُلک، نویسنده و سیاستمدار ایرانی و از فعالان و مبارزان مهم انقلاب مشروطه در ایران بود. فروغـی بـا ارائـه تفکر نو از

سوسمارالدوله از نوشته‌های میرزا آقاخان کرمانی (1232- 1275 خورشیدی)، از شخصیت‌های متنفذ سیاسی عصر مشروطه است که هم‌چون کتاب روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه و یا سیاحت‌نامه‌ی ابراهیم بیک، واکنشی روشن‌فکرانه و بازتاب‌دهنده‌ی اوضاع سیاسی و اجتماعی در دوران قاجار محسوب می‌شود و روایتی قصه‌پردازانه دارد که بی‌شباهت …

یکی از مخالفان همیشگی انگلستان در ایران شیر زن ایلیاتی به نام سردار مریم بختیاری بود که از هر فرصت برای ضربه زدن به منافع انگلستان در ایران بهره می‌برد.

هوارد باسکرویل معلمی آمریکایی بود که برای تدریس به ایران آمد و به صف مبارزان مشروطه پیوست. وی فرماندهی فوج نجات را بر عهده گرفت و در راه مبارزه علیه استبداد کشته شد.

پژوهش و پرداختن به فرهنگ و ادبیات عامیانه ایران در سال‌های معاصر، اهمیت خاصی یافته است. به‌خصوص پس از تحولّاتی که عواملی مانند انقلاب مشروطه و مواجهه ایران و اروپا رقم زد. اما نکته‌ای باریک در این میانه نباید فراموش شود که وقتی سخن از ادبیات عامیانه و تحقیق و پژوهش در آن می‌کنیم، همیشه مقصودمان دقیقاً …

مهمترین زمان ها برای افراد اوقات فراغت هستند. در این زمان شخصیت افراد شکل می گیرد. ما جامعه ایرانی نیازمند مطالعه بیشتر هستیم. راه سخت عبور به توسعه را درپیش داریم. از این رو متفکران نیز تلاش می کنند بهترین پیشنهادهای خود را برای کتاب خوانی به مخاطبان خود بدهند.

ایرانی‌ها از دوره مشروطه، اول به دنبال ساخت طبقه پنجم یک ساختمان هستند. چنین امری امکان ندارد. ساخت فونداسیون برای یک ساختمان پنج طبقه به معنای بنیان اقتصاد است. برلین می‌گوید وقتی قدرت سیاسی از اقتصادی تفکیک شد آزادی متولد می شود.هیچ حکومتی به جامعه به صورت داوطلبانه آزادی نمی‌دهد. در ساختار این اتفاق …

قریب به 120 سال از جنبش یا نهضت یا انقلاب مشروطه می‌گذرد و به نظر می‌رسد بسیاری از صاحب‌نظران ایرانی، درست یا غلط، معتقدند که همچنان مشروطه مساله ما است

قریب به ۱۲۰ سال از جنبش یا نهضت یا انقلاب مشروطه می‌گذرد و به نظر می‌رسد بسیاری از صاحب‌نظران ایرانی، درست یا غلط، معتقدند که همچنان مشروطه مساله ما است و این رویداد بزرگ که در اوایل سده بیستم میلادی و در نتیجه سال‌ها تکاپو و تنش آغاز شد، به پایان نرسیده. از این حیث کنکاش‌های مفهومی و فکری درباره این …

معاون منابع انسانی قوه قضاییه حفظ نهاد انتخابات، آزادی و مساوات را دفاع از ارمغان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران خواند و گفت: به عنوان یک ایرانی نباید اجازه دهیم این دستاورد که از دوران مشروطه شروع و بعد از انقلاب به اوج رسیده خدای ناکرده، کم فروغ شود.

مهم‌ترین اثر دهخدا لغت نامه است که شامل همه واژه‌ها و تعبیرها و اصطلاح‌های فارسی و دخیل در فارسی و بخش عمده‌ای از اعلام ایرانی و غیرایرانی در نیمه دوم قرن بیستم است.

کودتای سوم اسفند۱۲۹۹ که با برنامه‌ریزی انگلستان و همدستی رضاخان میرپنج و سیدضیاءالدین طباطبایی به سرانجام رسید، ضربه‌ای ویرانگر به دستاورد‌های جنبش مشروطیت بود که زمینه‌های دموکراسی را در ایران از بین برد و بذر خودکامگی و استبداد سیاسی را در زمین مستعد جامعه ایرانی کاشت. به دنبال فضای تیره و تار پیش‌آمده …

نخبگان فکری و به تعبیری منورالفکر‌ها بعد از انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۵ امید بسیاری به این انقلاب بسته بودند. آن‌ها شورمندانه حوادث را دنبال می‌کردند و باور عمیق داشتند ایران گام در راه سعادت گذاشته است. اما حوادث پی در پی که بر سر راه انقلاب نوپا چه در داخل چه متاثر از وضعیت جهانی شکل گرفت کم کم بذر تردید …

اینکه هنر در شکل عام و هنر نمایش به‌طور خاص چه سیر تحولی داشته و از روزگاری پیش از مشروطه تا امروز چه مسیری را آمده، محور گفت‌وگوی من با عبدالحسین لاله بود. از زمانی که نهضت ترجمه نمایشنامه‌های فرنگی شکل گرفت تا زمانی که نمایشنامه‌نویسانی همچون علی نصیریان بلبل سرگشته را نوشتند و پس از او نمایشنامه‌نویسانی …

سید حسن خمینی در مراسم تجدید میثاق اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام با آرمان‌های امام خمینی(س) گفت: واقعیت این است که مشروطه با همه زیبایی و استبدادستیزی، یک نقطه منفی دارد و آن اینکه در سفارت خارجی تجمع شکل می‌گیرد. درد عدم‌ استقلال‌ همواره ذائقه ایرانی‌ها را رنجور می‌کرده است. مشروطه حتما یک انقلاب‌ آزادی …

خانه تاریخی بروجردی‌ها به یک هتل‌دار واگذار می‌شود! این خبری بود که هفته گذشته به رسانه‌های چاپی و مجازی راه یافت. مدیران میراث فرهنگی کاشان با این مدعا که سرمایه‌گذار قصد دارد ساختمان اداره‌کل میراث فرهنگی کاشان را بسازد، واگذاری آن را توجیه می‌کنند. درحالی‌که خانه تاریخی بروجردی‌ها در فهرست میراث ملی …

روزیاتو نوشت: درست است که غربی‌ها در برپایی کنسرت در ایران نقش بسزایی داشتند، اما «انجمن اخوت» نیز در برگزاری کنسرت نقش مهمی ایفا کرد. این در حالی است که تحولات همزمان با جنبش مشروطه، احزاب وقت را در برگزاری کنسرت‌های عمومی ترغیب می‌کرد. دیروز سالروز درگذشت عارف قزوینی بود. شاعر، موسیقیدان و تصنیف‌ساز …