آشنایی با داروهای ضد چاقی

این داروها ممکن است قرص های کاهنده وزنی باشند که با نسخه پزشک تجویز می شوند و قبل از فروش یا کاربرد آنها, باید مجوز بهداشتی لازم را کسب کنند یا داروهایی باشند که بدون نسخه به فروش می رسند مانند مکمل های غذایی که نیازی به نسخه ندارند

داروهای ضد چاقی موادی هستند که به منظور افزایش سرعت کاهش وزن ساخته شده‌اند.

این داروها ممکن است قرص‌های کاهنده وزنی باشند که با نسخه پزشک تجویز می‌شوند و قبل از فروش یا کاربرد آنها، باید مجوز بهداشتی لازم را کسب کنند یا داروهایی باشند که بدون نسخه به فروش می رسند مانند مکمل های غذایی که نیازی به نسخه ندارند.

● داروهای ضد چاقی چگونه عمل می‌کنند؟

بیشتر داروهای ضد چاقی از طریق مهار اشتها اثر می کنند، اما برخی از آنها از راه افزایش احساس پُری و سیری پس از غذا خوردن عمل می کنند.

گروهی از داروهای ضد چاقی به "مهارکننده های لیپاز" معروفند. این داروها اشتها را مهار نمی‌کنند، بلکه از جذب چربی در بدن جلوگیری می کنند مثل داروی ارلیستات.

داروهای کاهنده وزن اغلب برای مصرف کوتاه مدت هستند. داروهای کاهنده وزن که با نسخه تجویز می شوند، نیاز به تایید بهداشتی دارند، حال آنکه داروهایی که بدون نسخه به فروش می رسند، نیازی به آن ندارند.

بیشتر داروهای ضد چاقی تنها برای مصرف موقت ساخته شده‌اند و بیشترین تاثیر خود را زمانی نشان می‌دهند که مصرف آنها با تغییر در سایر شیوه های زندگی همراه باشد. به همین ترتیب داروهای ضد چاقی که بدون نسخه به فروش می رسند، از اثر بخشی کوتاه مدت برخوردارند.

● پزشک چه وقت داروی ضد چاقی تجویز می‌کند؟

بهترین راه کاهش وزن از طریق رژیم غذایی و ورزش منظم است. اما اگر شما جزو افرادی باشید که برای کاهش وزن تلاش می‌کنید و اضافه ‌وزن برای شما مشکلات پزشکی ایجاد کرده باشد، داروهای کاهنده وزنی که پزشک تجویز می‌کند، ممکن است به شما کمک کند.

پزشک شما در صورتی که این معیارها را داشته باشید، ممکن است به دارو درمانی برای شما اقدام کند:

▪ سایر روش های کاهش وزن در شما موفق نباشد.

▪ ضریب توده بدنی (BMI) به عنوان معیار چاقی در شما بالاتر از ۲۴ باشد و شما دچار عوارض پزشکی چاقی مانند دیابت، فشار خون بالا یا قطع تنفس در هنگام خواب باشید.

▪ BMI شما بالاتر از ۳۰ باشد.

در حال حاضر تنها دو دارو برای کاهش وزن بوسیله "سازمان غذا و داروی آمریکا" مورد تأیید قرار گرفته‌اند:

▪ سیبوترامین (Meridia): این دارو با تغییر مواد شیمیایی در مغز باعث می‌شود شما به سرعت احساس سیری کنید. اما این دارو نیز قرصی معجزه‌‌‌آسا نیست.

بررسی‌ها نشان دهنده آن است که پس از یک سال، مصرف‌کنندگان سیبوترامین به طور متوسط ۵ کیلوگرم بیشتر از افرادی که رژیم غذایی کم‌ کالری به همراه دارونما مصرف می‌کردند، وزن کم کردند. عوارض جانبی این قرص از جمله شامل افزایش فشار خون ، سردرد ، خشکی دهان ، یبوست و بی خوابی است.

▪ ارلیستات (Xenical): این دارو از جذب چربی در روده شما جلوگیری می‌کند. چربی جذب نشده با مدفوع خارج می‌شود. میانگین کاهش وزن یا این دارو در حد متوسطی است - یعنی حدود سه کیلوگرم پس از یک سال.

عوارض جانبی این دارو شامل اجابت مزاج‌های مکرر و حاوی چربی است. از آنجایی که اورلیستات مانع جذب برخی از مواد مغذی می‌شود، پزشک شما ممکن است برای شما مولتی‌ ویتامین تجویز کند.

در حال حاضر دوز پایین‌تر این دارو با نام Alli در آمریکا بدون نسخه فروخته می‌شود و به عنوان مکمل رژیم غذایی و ورزش برای کاهش وزن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

● داروهای جدید ضد چاقی

داروهای ضد چاقی دیگری هم در مراحل مختلف تولید و عرضه قرار دارند. از جمله می‌توان به گروه داروهای مهار کننده گیرنده‌های کانابیس در مغز اشاره کرده کرد که با مهار اشتها باعث کاهش وزن می‌شوند. از داروهای این گروه می‌توان به اکومپلیا (Acomplia) با نام ژنریک ریمونابانت (rimonabant) ساخت شرکت سانوفی - آونتیس اشاره کرد که در بازارهای اروپایی موجود است. داروی اکومپلیا به خصوص برای سیگاری‌هایی که از افزایش وزن پس از ترک سیگار نگرانند، می‌تواند مفید باشد.

این دارو همچنین خطر بیماری قلبی را در مبتلایان به دیابت نوع ۲ که به درمان‌های استاندارد پاسخ نمی‌دهند کاهش می‌دهد.

● موارد مصرف داروهای ضد چاقی

▪ درمان چاقی: به لحاظ نظری، کاربرد اصلی داروهای کاهنده وزن در درمان افرادی است که به شدت چاق بوده و اضافه وزن ایشان خطرات زیادی برای سلامتی آنها دارد.

درمان چاقی شامل مجموعه ای از درمان های مربوط به کنترل وزن مانند تعدیل رژیم غذایی، تغییر عادات،گرفتن مشاوره و برنامه‌ریزی برای ورزش و همچنین مصرف داروهای کاهنده وزن است.

در واقع داروهای کاهنده وزن در درمان چاقی باید با فعالیت جسمی و بهبود رژیم غذایی همراه باشند تا کاهش وزن و حفظ آن در سطح مطلوب در درازمدت امکان پذیر باشد.

▪ کاهش عمومی وزن: مشتریان داروهای کاهنده وزن را فقط افراد چاق تشکیل نمی دهند. طرفداران رژیم غذایی و کاهش وزن و کارخانه های داروسازی، به شکل فزاینده‌ای داروهای کاهنده وزن را وسیله ای مطلوب و کارآمد برای کاهش وزن قلمداد می‌کنند.

چه کسی می تواند آنها را سرزنش کند؟ ساخت این داروها، کار سودآوری است. همچنان که در سال ۱۹۹۶ مشتریان آمریکایی بیش از سیصد میلیون دلار فقط برای خرید "دکس‌فن‌فلورامین" خرج کرده اند و فروش داروهای "متابولیف" و "هربالیف" هم کمتر از این نبوده است.

نکته در اینجاست که مادامی که در مورد چاقی یک تفکر همگانی وجود دارد و همه آن را ریشخند می‌کنند و تا زمانی که افراد چاق با رفتارهای تبعیض آمیز مواجه هستند، مشتریان به دنبال یک "قرص جادویی کاهنده وزن" خواهند بود و بازار این داروها داغ باقی خواهد ماند.