چرا سرما می‌خوریم؟

كمتر كسی است كه در طول فصل سرما دست كم یكبار گرفتار بیماری سرماخوردگی نشود. اما به راستی چرا سرما می‌خوریم؟ ما در واقع سرما را نمی‌خوریم، بلكه نفس كشیدن در سرما سبب می‌شود هوای …

كمتر كسی است كه در طول فصل سرما دست كم یكبار گرفتار بیماری سرماخوردگی نشود. اما به راستی چرا سرما می‌خوریم؟ ما در واقع سرما را نمی‌خوریم، بلكه نفس كشیدن در سرما سبب می‌شود هوای سرد وارد بینی و مجاری تنفسی شود و زمینه برای ابتلا به بیماری سرماخوردگی فراهم شود.

بیماری سرماخوردگی گاه به علت ضعف عمومی و كاهش مقاومت بدن روی می‌دهد. در این حالت فرد بیمار نیاز به استراحت، مصرف ویتامین‌ها به خصوص ویتامین «C» و تنفس هوای مرطوب و تمیز دارد. اما علت مهم دیگری كه موجب بیماری سرماخوردگی می‌شود حمله‌های ویروسی است.

بیماری سرماخوردگی در این حالت آنفلوآنزا نامیده می‌شود و اگرچه با نشانه‌های عمومی سرماخوردگی مانند تب، ریزش آب بینی، سرفه و ضعف عمومی همراه است، اما بیماری شدت بیشتری دارد و گاه نیز با درد مفاصل همراه است.

تا به حال بیش از ۲۰۰ نوع ویروس سرماخوردگی شناسایی شده‌اند كه تعداد آنها هر ساله نیز افزایش می‌یابد. این ویروس‌ها همگی سرما دوست هستند و اغلب نیز در مجرای تنفسی به صورت غیر فعال زندگی می‌كنند. زمانی كه زمینه مناسب مثل سرد شدن هوا فراهم شود‌، ویروس‌ها فعال می‌شوند.

در علم ژنتیك ویروس سرما خوردگی از هوشمندترین نوع ویروس‌ها به شمار می‌آید. به دلیل آنكه این ویروس به سرعت نسبت آنتی‌بیوتیكها مقاوم می‌شود. ویروس سرماخوردگی در یك پوشش یا یك كپسول مخصوص قرار گرفته است كه از ویروس محافظت می‌كند. با از بین رفتن این پوشش، ویروس نیز از بین می‌رود. آنتی‌بیوتیكها نیز این پوشش را مورد حمله قرار می‌دهند. حال اگر ساختمان این پوشش كمی تغییر كند ویروس به نوع جدیدی تبدیل می‌شود كه برای از بین بردن آن نیاز به آنتی‌بیوتیك جدید و یا مصرف همزمان چندین آنتی‌بیوتیك است.

ویروس هوشمند بیماری سرما خوردگی هر سال پوشش خود را كمی تغییر می‌دهد. بدین ترتیب با وجود پیشترفت‌های چشم‌گیر علم پزشكی بیماری سرماخوردگی یك بیماری جدی و خطرناك به شمار می‌آید كه می‌تواند زمینه ابتلا به سایر بیماریها مثل سینوزیت‌ یا عفونت‌های ریوی را در فرد بیمار افزایش دهد. در سنین بالای شصت سال سرماخوردگی‌های ویروسی می‌توانند به مرگ بیمار منجر شوند.

اخیرا باب واكسن‌هایی نیز تحت عنوان واكسن سرماخوردگی باز شده است. این واكسن سالهاست كه در كشورهای پیشرفته دنیا استفاده می‌شود. ریشه كن كردن بیماری سرما خوردگی به علت تغییر سریع ساختمانی ویروس و مقاوم شدن آن نسبت به داروها و آنتی‌بیوتیكها مقدور نبوده است. اما تزریق واكسن سرما خوردگی فرد را نسبت به این بیماری مقاوم می‌كند.

واكسن سرماخوردگی، ویروس ضعیف شده این بیماری است كه به بدن تزریق می‌شود. ورود این ویروس ضعیف شده به بدن سبب می‌شود كه سیستم دفاعی بدن فعال شود و در حالت آماده‌باش باقی بماند. بدین ترتیب اگر ویروس سرماخوردگی به بدن حمله كند به علت فعال بودن سیستم دفاعی به سرعت شناسایی شده و از بین می‌رود.

اما از آنجا كه ویروس سرماخوردگی هر سال با یك تغییر كوچك به نوع جدیدی تبدیل می‌شود، كمی پس از آغاز فصل سرما فعال‌ترین نوع ویروس و میزان تغییر آن شناسایی می‌شود و واكسن جدید ضد سرماخوردگی ساخته می‌شود. سایت اینترنتی موسسه روبرت كخ در برلین پایتخت آلمان، هر سال واكسن جدید را معرفی و توصیه می‌كند قبل از آغاز فصل زمستان خود را واكسینه كنید. تا دو هفته بعد از واكسینه شدن به علت حضور ویروس ضعیف شده در بدن، قدرت سیستم ایمنی و دفاعی كاهش می‌یابد، به همین علت در طول این مدت بدن نیاز به مراقبت بیشتری دارد. مصرف خوراكی‌های ویتامین‌دار به خصوص میوه‌ها توصیه می‌شود.