سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
بدنسازی,ریزش مو ونارسایی کبدی
مهدی.م یکی از ورزشکاران موفق زیبایی اندام بود ولی دوران موفقیت او چندان طول نکشید. مهدی ابتدای سنین جوانی وارد این رشته ورزشی شد و بهدلیل داشتن اندام مناسب خیلی زود از همدورههای خود پیشی گرفت...
او بعدها به توصیه یکی از مربیان از داروهای کمکی مانند تستوسترون استفاده کرد که عوارض فراوانی برایش داشت. در مورد تجربه تلخ مهدی.م با چند نفر از متخصصان «سلامت» گفتوگو کردهایم تا با آثار مثبت و منفی تستوسترون بهعنوان یک مکمل ورزشی آشنا شویم. آنچه در ادامه میخوانید، اظهارنظر خود «مهدی» و نظر کارشناسی متخصصان «سلامت» دراینباره است.
مهدی که به توصیه مربیاش تستوسترون تزریق کرده، میگوید:
پس از شنیدن عوارض تستوسترون چشمانم سیاهی رفت
مهدی درباره برنامه ورزشی و اینکه چرا تستوسترون مصرف کرده است، میگوید: «من تقریبا هر روز تمرین داشتم ولی حس میکردم آنطور که باید و شاید از تمرینها جواب نمیگیرم، بنابراین با مربی باشگاه مشورت کردم و او تستوسترون را به من پیشنهاد کرد. درباره آن زیاد شنیده بودم ولی وقتی مربیام اطمینان داد مشکلی پیش نخواهدآمد، حرفش را پذیرفتم. حدود ۳ سال بهطور متناوب تزریق موضعی هورمون داشتم و تاثیر آن هم خیلیخوب بود ولی با پیداشدن مشکلات مختلف، بهتدریج مجبور به کنار گذاشتن دارو و بعد ورزش حرفهای شدم.»
مادر مهدی درباره تاثیر دارو بر او میگوید: «یک سال بعد از اینکه مکملها را شروع کرد، خیلی تندمزاج شد. زود عصبی میشد، زیاد حرف نمیزد و با همه دعوا میگرفت. همه فکر میکردیم چون احساس میکند بزرگ شده، دوست دارد به دیگران زور بگوید ولی بعد فهمیدیم اینطور نبوده است.»
موهای سر مهدی کمکم شروع به ریزش کرد و بدنش با وجود درمانهای مختلف، همیشه جوش میزد تا اینکه خارش مداوم بدن او را راهی کلینیک پزشکی کرد و آزمایشهای مختلفی انجام داد. او به پزشک متخصص معرفی و تازه آنجا بود که متوجه مشکلات خود شد.
مهدی میگوید: «دکتر آنقدر از آثار منفی تستوسترون برایم گفت که چشمانم سیاهی رفت. مشکل کبد، قلب، ناباروری، فشارخون و... پیش یک متخصص دیگر هم رفتم. او هم همینها را گفت. نمیدانستم به چند تا از این بیماریها دچار شدهام. دیگر تزریق نکردم. اندامم بهتدریج افت کرد. البته همهاش بهدلیل قطعکردن مکمل نبود. تمرینم کمتر شده بود. انگیزه نداشتم. تازه متوجه شدهام که کبدم دچار مشکلات جدی است و باید خیلی مراقب باشم.»
● نگاه متخصص پزشکی ورزشی
دکتر امیرحسین عابدی یکتا
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی میگوید:
مصرف تستوسترون عقلانی نیست
تستوسترون یکی از هورمونهای آنابولیک و از هورمونهای شبهگنادی است. هورمونهای آنابولیک باعث ساختوساز در بدن میشوند. این هورمونها میزان ساخت پروتئین را افزایش و میزان تجمع چربی را کاهش میدهند و در نهایت با انتقال چربی از بافت چربی به خون، باعث میشوند بافت خشک بدن افزایش یابد. تستوسترون که بهطور طبیعی در بدن ترشح میشود، در سنین رشد و بلوغ در کنار هورمون گنادوتروپین باعث بروز صفات ثانویه بلوغ در آقایان (بزرگشدن استخوانها، حجیم و شکیلشدن عضلات، بمشدن صدا، رویش موهای صورت و ناحیه تناسلی و...) میشود. گاهی ورزشکاران بهخصوص در ورزشهایی که نیاز به نیروی عضلانی دارد، از این هورمون نابجا و غیر از موارد درمانی، استفاده میکنند که این سوءمصرف بیشتر به این امید است که حجم بافت عضلانی افزایش یابد. در صورت مصرف نابجا، این هورمون میتواند ترشح طبیعی هورمون در بدن را مهار و ترشح آنزیمهای لازم را نیز مختل کند و غده هیپوفیز را که مسوول کنترل ترشح ۶ هورمون در بدن است، تحتتاثیر قرار میدهد یعنی تزریق تستوسترون به بدن علاوه بر تاثیرات مستقیم، میتواند ترشح هورمونهای تیرویید، رشد و کورتیزول را نیز مختل کند. شایعترین عوارض سوء مصرف تستوسترون در مردان و زنان، آکنههای صورت، ریزش مو، تغییر میزان ترشح آنزیمهای کبدی و ابتلا به کبدچرب، کاهش چربی خوب خون و افزایش چربی بد، افزایش تریگلیسرید، افزایش فشارخون، کاهش ایمنی بدن، بروز حالتهای تهاجمی و کاهش میل و لذت جنسی است. عوارض شایع مصرف تستوسترون در مردان با مهار هورمونهای محرک جنسی در هیپوفیز بهوجود میآید که به کاهش اسپرمسازی و خیلی وقتها به ناباروری فرد منجر میشود. علاوه بر این موارد، با تغییری که هورمون تستوسترون در بافت چربی ایجاد میکند، علایم افزایش سطح استروژن خون هم در فرد دیده میشود که بهصورت بزرگشدن سینهها و تغییر در رشد موهای زائد بدن است. در مقالههای علمی متعددی نیز به ارتباط بسیاری از تومورها و سرطانها از جمله سرطان پروستات با افزایش غیرطبیعی این هورمون در بدن اشاره شده است. وقتی این زیانها را در کنار هدفی که فرد از مصرف غیرطبیعی تستوسترون دارد، قرار میدهیم، میبینم این کار بسیار غیرمنطقی و نامعقول است.
در پزشکی فقط برای افرادی که بهصورت طبیعی دچار کمکاری غدد جنسی هستند از تستوسترون استفاده میشود و گرنه استفاده از آن بهدلیل عوارض متعدد توصیه نمیشود اما متاسفانه در سالهای اخیر ورزشکاران این هورمون را استفاده میکنند. جالب اینکه شرکتهای تولیدکننده هم به شکلهای مختلف از این کار استقبال میکنند زیرا بازار فروش این محصول در موارد پزشکی مقدار کمی از درصد فروش آن به ورزشکاران است. ضمن اینکه تعداد افرادی که قصد دارند ره صدساله را در ورزش با این داروها یک شبه طی کنند، کم نیست. واقعیت این است که این دارو هیچ منفعتی برای ورزشکار ندارد و با ماهیت ورزش نیز در تضاد است زیرا جزو داروهای دوپینگ محسوب میشود.
متاسفانه امروز در کشور تزریق سیستمیک یا موضعی این هورمون به ماهیچههای خاص در باشگاههای ورزشی و بهخصوص باشگاههای بدنسازی انجام میشود و همباشگاهیها و حتی گاهی مربیان باشگاهها مصرف آن را بهعنوان یک داروی مکمل به افراد توصیه میکنند. وجود نداشتن نظارتهای مداوم و مستمر از سوی نهادهای دستاندرکار (مثل وزارت ورزش یا وزارت بهداشت) نیز مزید بر علت میشود تا هر روز شاهد بروز عوارض شدید و بلندمدت سوءمصرف این هورمون در میان ورزشکاران باشیم. اغلب افراد تازه زمانی به فکر چاره میافتند که عوارض حادی نظیر کوچکشدن بیضهها، بزرگشدن سینهها، کبدچرب، کاهش میل جنسی و ناباروری که درمانهای طولانیمدت دارند در آنها بروز کرده است. حتی گاهی درمانها موثر نخواهند بود.
● نگاه فوقتخصص زنان
تستوسترون ناباروری میآورد
دکتر ابوالفضل مهدیزاده
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
اگرچه در نظر بسیاری از ورزشکارانی که از تستوسترون بهعنوان داروی مکمل بدنسازی استفاده میکنند، این هورمون مفید است اما فواید ظاهری آن باید در کنار عوارض کوتاهمدت و بلندمدت آن سنجیده شود تا نتیجه قابل قبولی بهدست آید.
تستوسترون در مدت کوتاهی حجم بافت ماهیچه در ورزشکاران را افزایش میدهد ولی وجود بیش از حد طبیعی این هورمون در بدن باعث بروز علایم آندروژنی در خون و در نتیجه عوارضی نظیر جوش صورت، افزایش موهای زائد بدن، ریزش موی سر، عوارض کبدی و ناباروری میشود. مصرف تستوسترون بهعنوان مکمل دارویی، ظرفیت و فعالیت محور هیپوتالاموس- هیپوفیز بدن را کاهش میدهد به همین دلیل در مواردی امکان دارد بیضهها از کار بیفتند یا فعالیت آنها بسیار کم شود. این روند باعث مختلشدن نطفهسازی، کمشدن تعداد اسپرمها و در نهایت ناباروری مردان خواهدشد. تستوسترون حتی در گذشته در کشور چین بهعنوان یک ماده موثر در ناباروری مردان برای کنترل جمعیت بهکار برده میشد که البته بعدها بهدلیل عوارض جدی آن، استفاده از آن منسوخ شد. مکانیسم اثر این هورمون بسیار واضح است؛ هورمون تزریق شده به بدن، هیپوفیز را به اشتباه میاندازد و دلیل غلظت بالای تستوسترون را فعالیت زیاد بیضهها تصور میکند بنابراین FSH و LH (هورمونهایی که از مغز ترشح شده و تنظیمکننده هورمونهای تخمدان هستند) خود را کاهش میدهد تا فعالیت بیضهها کاهش یابد بنابراین هم تعداد اسپرمها کاهش پیدا میکند و هم حرکت آنها کم میشود. البته همانطور که میدانیم تولید اسپرم در بیضهها حدود ۸۹ روز طول میکشد بنابراین میزان کاهش و اختلال (در این خصوص) با توجه به دوز دارو و مدت مصرف آن متفاوت است.
● نگاه فوقتخصص گوارش و کبد
تستوسترون عملکرد کبد را مختل میکند
دکتر ناصر ابراهیمیدریانی
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
بدنسازی یکی از ورزشهای مورد علاقه جوانان امروز است و متاسفانه تمایل به داشتن اندام عضلانی و حجیم باعث شده بسیاری از آنها بدون توجه به عوارض و مشکلات کوتاهمدت و بلندمدت داروهای مکمل و هورمونها، به مصرف این مواد روی بیاورند. یکی از داروهای پرمصرف، هورمون تستوسترون است که مصرف آن عوارض شدیدی دارد. در چند سال اخیر تعداد زیادی از ورزشکاران این هورمون را که در دسته هورمونهای آنابولیزان قرار دارد، استفاده میکنند و ناآگاهی آنها از عوارض متعدد تستوسترون باعث شده مصرف آن بهخصوص بین علاقهمندان بدنسازی فراگیر شود. اغلب این افراد پس از یک یا چند دوره مصرف، بهدلیل بروز مشکلات مختلف مجبور به مراجعه به پزشک میشوند.مصرف هورمون تستوسترون که فقط با تجویز پزشک و برای بیماران با مشکلات خاص مجاز است، میتواند در ورزشکارانی که از آن برای افزایش توده عضلانی خود استفاده میکنند، باعث افزایش میزان آنزیمهای کبدی، زردی شدید، غلظت هماتوکریت، خارشهای طولانیمدت، یرقان کلستاتیک، سیروز یا حتی سرطان کبد شود. خیلی از ورزشکارانی که مثلا زمینه تومور آدنوم در کبد داشتهاند،
در پی مصرف این هورمون به سرطان کبد مبتلا شدهاند. علاوه بر این، هورمون تستوسترون میتواند باعث بزرگشدن پستانها، بروز اختلالهای چربی، بینظمی در میزان الکترولیتها و افزایش کلسیم در بدن شود. همچنین ثابت شده مصرف این هورمون خطر ابتلا به سرطان پروستات را بهخصوص در افرادی که مشکلاتی مثل هیپوتروفی پروستات دارند، افزایش دهد. آنچه بیش از همه در مورد مصرف تستوسترون برای متخصصان گوارش نگرانکننده است، عوارض کبدی این هورمون است زیرا این عوارض ممکن است تا مدتها آثار بالینی خود را نشان ندهد و بدن فقط دچار خارش شود و فرد زمانی از مشکل خود باخبر شود که کار از کار گذشته و به درمانهای جدی و حتی پیوند کبد نیاز باشد.
تستوسترون که یکی از هورمونهایی است که بهطور طبیعی در بدن ترشح و باعث بلوغ مردان میشود ولی برخی افراد برای افزایش بافت عضلانی، آن را تزریق میکنند در حالی که مقدار بیش از حد طبیعی این هورمون بر سلولهای هپاتوسیت کبد اثر میگذارد و باعث ایجاد عوارض جدی در این اندام میشود.
عدهای گمان میکنند عوارض مربوط به تزریق تستوسترون، پس از دوره طولانی مصرف این هورمون بروز میکند، در حالی که بروز این عوارض به دوز مصرف بستگی ندارد و گاهی حتی با یکی یا دو بار تزریق ظاهر میشود حتی افرادی که محدود از این هورمون استفاده میکنند، از عوارض آن در امان نیستند. بهترین روش درمان مشکلات و عوارض ناشی از مصرف هورمون تستوسترون، قطع فوری مصرف آن است. کبد در طول مدت مصرف تستوسترون مانند یک اسب خسته است و بهدلیل متابولیزهشدن دارو در کبد، مصرفش مانند شلاقزدن این اسب خسته خواهد بود و آن را از کار میاندازد.
● نگاه متخصص پزشکی ورزشی
دکتر امیرحسین عابدی یکتا
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی میگوید:
مصرف تستوسترون عقلانی نیست
تستوسترون یکی از هورمونهای آنابولیک و از هورمونهای شبهگنادی است. هورمونهای آنابولیک باعث ساختوساز در بدن میشوند. این هورمونها میزان ساخت پروتئین را افزایش و میزان تجمع چربی را کاهش میدهند و در نهایت با انتقال چربی از بافت چربی به خون، باعث میشوند بافت خشک بدن افزایش یابد. تستوسترون که بهطور طبیعی در بدن ترشح میشود، در سنین رشد و بلوغ در کنار هورمون گنادوتروپین باعث بروز صفات ثانویه بلوغ در آقایان (بزرگشدن استخوانها، حجیم و شکیلشدن عضلات، بمشدن صدا، رویش موهای صورت و ناحیه تناسلی و...) میشود. گاهی ورزشکاران بهخصوص در ورزشهایی که نیاز به نیروی عضلانی دارد، از این هورمون نابجا و غیر از موارد درمانی، استفاده میکنند که این سوءمصرف بیشتر به این امید است که حجم بافت عضلانی افزایش یابد. در صورت مصرف نابجا، این هورمون میتواند ترشح طبیعی هورمون در بدن را مهار و ترشح آنزیمهای لازم را نیز مختل کند و غده هیپوفیز را که مسوول کنترل ترشح ۶ هورمون در بدن است، تحتتاثیر قرار میدهد یعنی تزریق تستوسترون به بدن علاوه بر تاثیرات مستقیم، میتواند ترشح هورمونهای تیرویید، رشد و کورتیزول را نیز مختل کند. شایعترین عوارض سوء مصرف تستوسترون در مردان و زنان، آکنههای صورت، ریزش مو، تغییر میزان ترشح آنزیمهای کبدی و ابتلا به کبدچرب، کاهش چربی خوب خون و افزایش چربی بد، افزایش تریگلیسرید، افزایش فشارخون، کاهش ایمنی بدن، بروز حالتهای تهاجمی و کاهش میل و لذت جنسی است. عوارض شایع مصرف تستوسترون در مردان با مهار هورمونهای محرک جنسی در هیپوفیز بهوجود میآید که به کاهش اسپرمسازی و خیلی وقتها به ناباروری فرد منجر میشود. علاوه بر این موارد، با تغییری که هورمون تستوسترون در بافت چربی ایجاد میکند، علایم افزایش سطح استروژن خون هم در فرد دیده میشود که بهصورت بزرگشدن سینهها و تغییر در رشد موهای زائد بدن است. در مقالههای علمی متعددی نیز به ارتباط بسیاری از تومورها و سرطانها از جمله سرطان پروستات با افزایش غیرطبیعی این هورمون در بدن اشاره شده است. وقتی این زیانها را در کنار هدفی که فرد از مصرف غیرطبیعی تستوسترون دارد، قرار میدهیم، میبینم این کار بسیار غیرمنطقی و نامعقول است.
در پزشکی فقط برای افرادی که بهصورت طبیعی دچار کمکاری غدد جنسی هستند از تستوسترون استفاده میشود و گرنه استفاده از آن بهدلیل عوارض متعدد توصیه نمیشود اما متاسفانه در سالهای اخیر ورزشکاران این هورمون را استفاده میکنند. جالب اینکه شرکتهای تولیدکننده هم به شکلهای مختلف از این کار استقبال میکنند زیرا بازار فروش این محصول در موارد پزشکی مقدار کمی از درصد فروش آن به ورزشکاران است. ضمن اینکه تعداد افرادی که قصد دارند ره صدساله را در ورزش با این داروها یک شبه طی کنند، کم نیست. واقعیت این است که این دارو هیچ منفعتی برای ورزشکار ندارد و با ماهیت ورزش نیز در تضاد است زیرا جزو داروهای دوپینگ محسوب میشود.
متاسفانه امروز در کشور تزریق سیستمیک یا موضعی این هورمون به ماهیچههای خاص در باشگاههای ورزشی و بهخصوص باشگاههای بدنسازی انجام میشود و همباشگاهیها و حتی گاهی مربیان باشگاهها مصرف آن را بهعنوان یک داروی مکمل به افراد توصیه میکنند. وجود نداشتن نظارتهای مداوم و مستمر از سوی نهادهای دستاندرکار (مثل وزارت ورزش یا وزارت بهداشت) نیز مزید بر علت میشود تا هر روز شاهد بروز عوارض شدید و بلندمدت سوءمصرف این هورمون در میان ورزشکاران باشیم. اغلب افراد تازه زمانی به فکر چاره میافتند که عوارض حادی نظیر کوچکشدن بیضهها، بزرگشدن سینهها، کبدچرب، کاهش میل جنسی و ناباروری که درمانهای طولانیمدت دارند در آنها بروز کرده است. حتی گاهی درمانها موثر نخواهند بود.
● نگاه متخصص پوست
دکتر غلامحسین غفارپور
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران میگوید:
تستوسترون ریزش مو را جلو میاندازد
هورمونهای مردانه از جمله تستوسترون که برخی ورزشکاران بدون اینکه از نظر پزشکی لازم باشد، بهعنوان مکمل دارویی برای افزایش حجم ماهیچههای خود استفاده میکنند، عوارض مختلفی دارند که بخشی از این عوارض در پوست و مو اتفاق میافتد.
یکی از عوارض مصرف تستوسترون در افرادی که بهطور ژنتیکی استعداد ریزش موی تیپ مردانه دارند، ریزش زودرس مو است. تزریق این هورمون به بدن، میزان طبیعی آن را در بدن مختل میکند و این اختلال در افراد مستعد، باعث میشود ریزش مویی که باید در سنین میانسالی و بعد از آن اتفاق بیفتد، در ابتدای سنین جوانی رخ دهد.
میزان غیرطبیعی این هورمون در بدن، باعث بزرگشدن غیرطبیعی غدد چربی روی پوست میشود و در صورت، پوست حالت پوست پرتقالی (دارای منافذ درشت و متعدد) پیدا میکند. اگر زمینه جوش و آکنه نیز در فرد وجود داشته باشد، ضایعاتی شبیه به جوش و آکنه روی پوست ظاهر میشود که حتی با قطع مصرف دارو تا مدتها (حتی تا بیش از ۶ ماه) روی پوست باقی میمانند.
عارضه پوستی دیگر، در پی بزرگشدن غیرطبیعی بافت ماهیچه اتفاق میافتد زیرا رشد پوست با رشد عضلات هماهنگ نیست و رشد عضلات سریعتر است بنابراین الیاف پوست پاره و خطوطی به رنگ قرمز یا بنفش در سطح پوست نمایان میشود که به «خطوط کششی» موسوم هستند. بافت همبند پوست در نواحی این خطوط نازکتر است و درمان قطعی ندارد. این خطوط پس از چند ماه به رنگ سفید درمیآیند و معمولا تا پایان عمر باقی میمانند.
البته موارد ناشایع دیگری از عوارض پوستی تستوسترون وجود دارند مانند بهوجود آمدن برخی خالها روی پوست که «خال بکر» نام دارند و تزریق تستوسترون میتواند آنها را از حالت نهفتگی به شکل فعال درآورد.
تشدید بیماری فاکس- فوردایس نیز از دیگر عوارض ناشایع ترزیق تستوسترون است که در نتیجه اختلال عملکرد غدد آپوکرین پوست در مردان ایجاد میشود. در این بیماری دانههایی در زیربغل به وجود میآید که به شدت خارش دارند و به آن ناحیه نمایی شبیه پوست غاز میدهند. مصرف تستوسترون میتواند تعداد این دانهها و میزان خارش پوست این ناحیه را به شدت افزایش دهد.
پیمان صفردوست
بازخوانی مشکل طبی آقای مهدی.م در پی تزریق هورمون تستوسترون با حضور دکتر ناصر ابراهیمیدریانی فوقتخصص گوارش و کبد دکتر امیرحسین عابدی یکتا متخصص طب ورزشی دکتر غلامحسین غفارپور متخصص پوست دکتر ابوالفضل مهدیزاده فوقتخصص زنان
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
آمریکا ایران مجلس شورای اسلامی خلیج فارس مجلس دولت سیزدهم دولت بودجه حجاب شورای نگهبان مجلس یازدهم محمدباقر قالیباف
سیل هواشناسی قتل تهران شهرداری تهران فضای مجازی شورای شهر تهران شورای شهر سلامت پلیس وزارت بهداشت سازمان هواشناسی
قیمت دلار خودرو قیمت خودرو ایران خودرو سایپا دلار بازار خودرو بانک مرکزی قیمت طلا مالیات تورم مسکن
تلویزیون سینمای ایران فرانسه سریال رسانه سینما تئاتر فیلم رسانه ملی موسیقی بازیگر سریال پایتخت
ناسا سازمان سنجش
اسرائیل رژیم صهیونیستی فلسطین غزه جنگ غزه عربستان حماس روسیه نوار غزه اوکراین ترکیه عراق
فوتبال استقلال پرسپولیس سپاهان تراکتور باشگاه استقلال تیم ملی فوتسال ایران فوتسال وحید شمسایی بازی باشگاه پرسپولیس لیگ برتر
هوش مصنوعی تبلیغات اپل خودرو برقی همراه اول آیفون گوگل روزنامه سامسونگ ایرانسل
داروخانه سازمان غذا و دارو خواب کاهش وزن مشروبات الکلی دیابت پرستار سلامت روان بارداری دندانپزشکی هندوانه