سازمان نظام مهندسی تا چه حد با فناوری روز آشناست

قوانین عجیب و غریب و علاقه شدید نویسندگان قوانین سازمان به کاغذ و کپی های متعدد و غیر ضروری از مدارک و همچنین کمبود بسیار محسوس دستگاه های کپی با توجه به این علاقه مسئولین امور اداری نباید گذشت

اگر در هفته‌های گذشته و به خصوص در دو هفته منجر به ۱۶ بهمن، گذرتان به خیابان مهستان در شهرک غرب افتاده باشد، احتمالا با جمعیت و ترافیک نسبتا سنگینی مواجه شده‌اید که برای ساعات اداری در این منطقه کمی عجیب است، که البته باید به آن دشواری پیدا شدن جای پارک خودرو را در خیابانی افزود که حتی در نوار وسط آن هم خودرو‌ها توقف کرده‌اند.

دلیل این امر، وجود «سازمان نظام مهندسی مسکن و ساختمان استان تهران» در این خیابان است که مقصد این مراجعین بود. از آن‌جاکه آزمون حرفه‌ای مهندسان برای اعضای تازه وارد سازمان در اسفند ماه سال جاری برگزار خواهد شد، در هفته‌های اخیر تعداد زیادی از مهندسان جوان معماری، عمران، مکانیک و برق به محل سازمان رفته‌اند تا هم مراحل عضویت در سازمان را تکمیل کنند و هم برای شرکت در آزمون ثبت نام کنند.

آنهایی که در ساعات اولیه صبح به سازمان مراجعه کرده بودند، خصوصا آنهایی که دقایقی قبل از ساعت ۸ صبح به آنجا رسیدند، در داخل سازمان نیز شاهد صحنه‌های جالبی بودند: اول این که به رغم وجود دستگاه شماره‌دهی مشابه دستگاه‌های به‌کار گرفته شده در بانک‌ها، اول یک نفر از میان خود جمع مجبور به نوشتن اسامی حاضرین شد و هر تازه‌واردی نیز اسم خود را در انتهای لیست اضافه می‌کرد؛ که احتمالا خود شما هم مشابه این صحنه را تا کنون چندین بار و در صف‌های گوناگون شاهد بوده‌اید. تازه بعد از چند دقیقه یکی از کارکنان سازمان (که سمتش معلوم نبود)، از همه خواست تا به صف شوند؛ گویا لیست اسامی برایش کفایت نمی‌کرد و حتما می‌خواست به طور فیزیکی همه پشت هم بایستند، شاید هم به یاد ایام شباب و زمان خدمت زیر پرچم، کنجکاو بود که ببیند افسران چه حظی می‌برده‌اند از به صف کردن سربازان!

بعد از سپری شدن این داستان‌ها، اجازه روشن شدن دستگاه شماره‌دهی صادر شد و هر کسی شماره‌ای از دستگاه گرفت و منتظر ماند تا نوبت رسیدگی به کارش برسد. از این جا به بعد همه چیز مرتب و طبق برنامه (دست کم برای یک مراجعه الزامی) پیش رفت. کسانی همچون من که می‌خواستند در سازمان عضو شوند، به سرعت مدارکشان بررسی و تحویل گرفته شد و بعد از پرداخت مبلغ وروری و حق عضویت سال اول در شعبه یکی از موسسات مالی و اعتباری که در این ساختمان شعبه داشت، کار عضویت و ثبت و تخصیص شماره عضویت در سازمان به سرعت انجام شد.

البته از قوانین عجیب و غریب و علاقه شدید نویسندگان قوانین سازمان به کاغذ و کپی‌های متعدد و غیر ضروری از مدارک و همچنین کمبود بسیار محسوس دستگاه‌های کپی با توجه به این علاقه مسئولین امور اداری نباید گذشت.

ولی آیا برای ثبت نام هیچ راه دیگری به جز انجام این همه سفر درون شهری وجود نداشت؟ آیا با توجه به نوع کار و میزان تحصیلات افرادی که در این چند هفته به این محل آمده‌اند؛ نمی‌شد از چنین کاری که هم باعث آشفتگی فضای سازمان و هم اتلاف وقت مهندسینی است که هر یک برای رفتن به آنجا چند ساعتی از محل کارشان مرخصی گرفته‌اند؛ جلوگیری کرد؟ آیا نمی‌شد از اینترنت کمک گرفت، همان‌گونه که در خیلی از نهادها در این کشور انجام می‌شود؟

اما برای کسانی که می‌خواستند در آزمون نظام مهندسی امسال شرکت کنند؛ این تمام ماجرا نبود! باید اذعان کرد که مسئولین سازمان در زمینه ثبت‌نام این آزمون، نگاهی به فناوری داشتند! در راستای کاستن از سفرهای زائد درون شهری و راحت شدن کارها!، داوطلب برای ثبت‌نام در آزمون می‌بایست بعد از گرفتن شماره عضویت در سازمان، مراحل آن را از طریق اینترنت انجام می‌داد و بعد، پرینت آن را به همراه فیش واریز مبلغ شرکت در آزمون به حساب سازمان در یک بانک دولتی به سازمان ارائه می‌شد. این مراحل شما را یاد ثبت‌نام کارت سوخت موتور‌سیکلت‌ها در سال گذشته نمی‌اندازد؟

فقط یک مشکل کوچک در این زمینه وجود داشت و آن هم این بود که مراجعانی مانند من که اتفاقا اکثریت خیلی بزرگی هم بودند، چگونه می‌توانستند در آن محل به اینترنت و پرینتر برای چاپ صفحه تایید ثبت‌نام دست پیدا کنند؟ راه‌حل خیلی ساده است:

۱) به منزل یا محل کار باز می‌گردید (یک سفر زائد درون شهری)؛

۲) مراحل ثبت‌نام را با شماره‌ای که ساعتی قبل از سازمان گرفته‌اید، تکمیل می‌کنید؛

۳) از صفحه تایید آن پرینت می‌گیرید؛

۴) به نزدیک‌ترین شعبه آن بانک دولتی مراجعه کرده و مبلغ را به حساب بانک واریز می‌کنید (سفر دوم زائد درون شهری)؛

۵) درنهایت، به سازمان مراجعه کرده و بعد از طی دوباره مراحل ورودی که شرح آن در بالا گفته شد، ثبت نام در آزمون را نیز تکمیل می‌کنید (سفر سوم زائد درون شهری)

۶) بعد از طی تمام این مراحل، دو هفته بعد برمی‌گردید تا کارت خود را بگیرید.

شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که آیا نمی‌شد قبل از رفتن به سازمان برای عضویت، مراحل ثبت‌نام اینترنتی را نیز انجام داد که نیاز به سه سفر مرحله دوم نباشد و تمام کارها در یک مرحله انجام گیرند؟

پاسخ دقیقا «خیر» است! دلیل آن هم تنها یک چیز است: «شماره عضویت». برای ثبت‌نام اینترنتی در آزمون نیاز به شماره عضویت است که آن هم تنها از طریق مراجعه حضوری داده می‌شود.

سوال دوم که برای خود من هم پیش آمد، این بود که آیا نمی‌شد برای مراجعین حضوری، ثبت‌نام در آزمون به صورت دستی انجام شود؟ گویا این سوال فقط برای من پیش آمده بود و برای سازمان موضوعیت نداشت!

ولی نکته جالب توجه دیگری نیز در این میان وجود داشت و آن هم حساب‌های بانکی متعدد سازمان بود: در حالی که در محل خود سازمان یک موسسه مالی و اعتباری شعبه داشت و خود سازمان هم در آن حساب داشت و حق عضویت در سازمان به آن حساب واریز می‌شد، برای ثبت‌نام در آزمون باید به آن بانک دولتی مراجعه می‌شد که نزدیک‌ترین شعبه آن، چیزی کمتر از یک کیلومتر با سازمان فاصله داشت و این به این معنی بود که کسانی که توانسته بودند با هر کلکی، کار ثبت‌نام اینترنتی را در همان محل انجام دهند (با تشکر از GPRS موبایل و لپ‌تاپ، البته!)؛ باز هم مجبور بودند که دو تا از این سه سفر را انجام دهند (رفتن به بانک، ایستادن در صف آن به رغم خلوتی نسبی شعبه موسسه در سازمان، و در نهایت بازگشت به سازمان).

وقتی کارمان در سازمان تمام شد، نمی‌دانستیم باید بخندیم یا عصبانی باشیم. در سازمانی که نام مهندسی را یدک می‌کشد، با چیزهایی روبرو شده بودیم که با تمام ترفندهایی که زدیم، به راحتی نیمی از زمان مفید یک روز کامل را از ما گرفته بود و از کسان دیگر، زمانی بیش از یک روز کامل را! آن‌هم برای انجام کاری که شاید با احتساب زمان‌های رفت و برگشت و ایستادن در صف دو بانک مختلف به دو ساعت هم نباید می‌رسید.

نمی‌دانم چقدر از این مسائلی که در سازمان اتفاق افتاد، مربوط به نفرات بود و تا چه حد به مشکلات سیستمی برمی‌گشت. نمی‌دانم در گذشته چه بوده و در آینده چه خواهد شد، ولی امیدوارم کسانی که در سال‌های آینده می‌خواهند این راه را طی کنند، به مشکلات کمتری بر بخورند.

این‌ها واقعا مسائلی حل‌نشدنی نیستند که برای بر طرف شدن نیاز به هزینه‌های بسیار داشته باشند، بلکه بخش اعظم آن بدون صرف هزینه قابل حل است. برای نمونه، کافی است سازمان اقدام به افتتاح حساب الکترونیکی در بانک‌هایی کند که امکان این کار را دارند و به این ترتیب خواهد توانست نیمی از مراجعات را حذف کند؛ دقیقا مشابه همان کاری که برای خرید بلیت قطار، پرداخت قبوض و خیلی از کارهای دیگر انجام می‌شود. با انجام این کار؛ متقاضیان شرکت در آزمون‌های سازمان دیگر نیازی به مراجعه حضوری برای تایید مراحل ثبت‌نام نخواهند داشت. در مورد مشکلات دیگر نیز می‌توان به همین ترتیب عمل کرد.

مجید جویا