روزه از دیدگاه علم

روزه یکی از عبادات واجب و موکد در اسلا م است که از آن به عنوان بالا ترین فرایض دینی در تعالیم اسلا م یاد شده است.
روزه در دین اسلا م با برنامه خاص و رعایت یکسری قوانین در زمانی معین انجام می شود. اگر روزه با همه موارد و موازین آن اجرا شود از نظر روحی از لحاظ تامین سلا مت جسمی اهمیت بسیار قابل توجهی دارد زیرا روزه علا وه بر این که تمرین کنترل هوای نفس و دوری از رفتار های گناه آلود و زشت و ضد انسانی و کسب فضایل اخلا قی است در سلا مت جسمی انسان نقش بسیار موثری ایفا می کند.
تعالیم اسلا م دارای عمق و وسعت مفاهیم گوناگونی است که با گذشت زمان همچون خورشیدی که از پس ابرها بیرون آید اهمیت و مفهوم اصلی آن آشکار می شود.
آیات و احکام روزه یکی از آیات محکمه الهی است که با گذشت زمان و تحقیق و درک صحیح آن به اهمیت و هدف آن بیشتر پی برده می شود. که علم امروز این ادعا را به اثبات می رساند که از جمله آن می توان به مورد زیر اشاره کرد:
۱) مواد قندی ذخیره شده در بدن:
قند به دو صورت
الف) فعال
ب) غیر فعال ایجاد می شود.
گلوکز یا قند فعال در بدن مصرف می شود و ایجاد نیرو و انرژی می کند.
قند غیر فعال (گلیکوژن) در بدن بصورت مولکول های درشت تری در بدن ذخیره شده و گاهی در صورت لزوم تبدیل به گلوکز شده و به مصرف بدن می رسد. قندی که در بدن ذخیره می شود به نسبت ظرفیت هر عضو تقسیم می شود که بیشترین آن در کبد ذخیره می شود و در آن جا در مواقع لا زم تبدیل به گلوکز شده و وارد خون می شود تا پس از سوختن انرژی لا زم را ایجاد کند. هرفرد نیز به میزان ذخیره قند در بدنش مدتی می تواند گرسنگی را تحمل کند.
اگر مقدار قند خون در بدن زیاد تر از احتیاج باشد به تدریج قندها پس از تغییرات تبدیل به چربی شده و در اعضای مختلف ذخیره می شود.
پروتئین ها نیز می توانند به چربی تبدیل شده و ذخیره شوند.
۲) مواد چربی ذخیره شده در بدن:
چربی یا از طریق مواد غذایی وارد بدن می شود یا این که بدن از مولکول های دیگری که دارای مواد لا زم برای تشکیل چربی ها می باشد ایجاد می شود.
چربیها نیز، به دو صورت
الف) فعال که در سوخت و ساز بدن شرکت می کنند.
ب) غیر فعال که در بافت ها و اعضای بدن جمع می شوند، تجمع چربی بیش از حد نیاز در اعضای مختلف بدن مانع فعالیت عادی عضو شده و بار سنگینی را بر عضو تحمیل می نماید که گاه باعث مختل شدن کار عضو شده و ناراحتی ها و بیماری های گوناگونی را ایجاد می کند همچنین چربی های زاید بدن قابلیت جذب بعضی سموم آلی مانند(د. د. ت) را دارند که باعث مسمومیت نیز می شوند و گاه در اثر جذب ذرات دیگر باعث سخت تر و سفت تر شدن در اطراف عضو شده و مانع کار عادی آن عضو می شوند.
در نتیجه عضو چون مجبور است بیش از حد معمول فعالیت کند زود خسته شده و اختلا لا تی را ایجاد می کند که اینها با وجود رژیم های غذایی و حتی ورزش از بین نمی روند زیرا:
۱) روش های مبارزه با چربیها(چاقی) کامل و اساسی نبوده و هر سبکی که برای عده ای مفید واقع می شود برای عده دیگر بی تاثیر است.
۲) تاثیر روش های مبارزه با چاقی مقطعی وگذرا است و با اندکی کوتاهی اثر خود را از دست می دهد و گاه آن را تشدید می کند.
۳) عوارض و تاثیر بد از خود به جا می گذارد که گاه افراد در اثر رژیم های سخت دچار بیماری های دیگر از قبیل ضعف اعصاب و... می شوند.
۴) به علت طولا نی بودن رژیم های سخت نوعی مقاومت منفی در مبتلا یان به وجود آمده و به تدریج اشخاص مبتلا از انجام رژیم های چند ساله و مداوم خسته شده از رژیم های طبی و بهداشتی سرپیچی می کنند.
۵) دستورات و راهنمایی های پزشکی و بهداشتی هر چند هم مفید و ثمر بخش باشد پشتوانه و ضامن اجرایی همچون دستورات دینی ندارد که افراد را مقید به رعایت آن کند.
برنامه روزه داری در اسلا م که همه ساله یک ماه تمام اجرا می گردد یک روش منحصر به فرد در مبارزه اصولی علیه چاقی و عوارض ناشی از آن است هر چند که ارزش جنبه های معنوی و فواید اجتماعی آن به مراتب از جنبه های جسمی بیش تر بوده و هدف های عالی تر از مسائل مادی و تامین سلا مت جسمی دارد. اما اگر کلیه این آثار نادیده گرفته شود اثرات روزه داری تنها در تقلیل چربی های ذخیره شده و مضر بدن کاملا قابل توجه و حائز اهمیت فراوانی است که علم امروز بدان رسیده و تایید می کند.

نویسنده : آمنه صالحی بیگلری

منبع : روزنامه مردم‌سالاری