اهمیت منابع و صادرات گاز خاورمیانه و آفریقای شمالی

طبق برآوردهای اداره اطلاع رسانی انرژی آمریکا، تقاضای جهانی گاز از 36 تریلیون فوت معکب در سال 1970، 53 در سال 1980، 73 در سال 1990، به 90 تریلیون فوت مکعب در سال 2001 افزایش یافت. پیش بینی می شود كه این میزان در سال 2005 به 100، در سال 2010 به 114، در سال 2015 به 133، در سال 2020 به 153 و در سال 2025 به 176 تریلیون فوت معکب برسد. این رقم ها نشان دهنده آن است كه تقاضای جهانی در سال های 2001 تا 2025 بیش از 90 درصد افزایش خواهد داشت.

ذخایر گاز خاورمیانه و آفریقای شمالی
خاورمیانه و آفریقای شمالی در حال حاضر 8/40 درصد از ذخایر اثبات شده گاز دنیا را به خود اختصاص داده اند (36 درصد در خاورمیانه و بقیه در الجزایر مصر و لیبی). ذخایر گازی این دو منطقه از سال 1982 تاکنون دو برابر شده است؛ به گونه ای كه از 26 تریلیون متر مکعب در سال 1982 به 49 در سال 1992 و 63 TCM تریلیون مترمکعب در سال 2004 رسیده است. گفتنی است این میزان رشد به رغم محدودیت های موجود در اكتشاف و بهره برداری نفت و گاز به واسطه جنگ و درگیری های داخلی از قبیل آنچه در الجزایر، ایران، عراق و لیبی وجود داشته، به دست آمده است.البته هنوز در باره نحوه برآورد ذخایر اثبات شده گازطبیعی، اتفاق نظر وجود ندارد. بسیاری از كشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی برای شناسایی ذخایر گازی خود کوشش هایی فراوانی کرده اند اما در برآورد هزینه های واقعی دستیابی به تولید انبوه این ذخایر و شبکه های توزیع آن، تجربه اندکی دارند. مقدار ذخایر اثبات شده گاز طبیعی در قیاس با ذخایر اثبات شده نفت بحث انگیزتراست. در ضمن، برآوردهای به دست آمده از ذخایر احتمالی و ناشناخته گاز طبیعی، آن قدر نامطمئن است که نمی توان در تحلیل ها آن ها را به شمار آورد. شواهد نشان می دهد میزان اعظم ذخایر دنیا در كشورهای منطقه خاورمیانه و آفریقای شمالی قرار دارند. اداره اطلاعات انرژی آمریکا و شرکت بی پی، ذخایر گازی این کشورهای را به شرح زیر اعلام کرده اند: بحرین 90/0 تریلیون متر مکعب TCM یا 1 درصد از كل ذخایر جهان، ایران 7/26 TCM یا 2/15 درصد، عمان 83/0 TCM یا 5/0 درصد، قطر 4/14 TCM یا 2/9 درصد، عربستان سعودی 4/6 TCM یا 1/4 درصد، امارات متحد عربی 01/6 TCM یا 9/3 درصد، عراق 1/3 TCM یا 2 درصد، یمن 48/0 TCM یا 3/0 درصد، سوریه 24/0 TCM یا 2/0 درصد و سایر كشورهای خاورمیانه 05/0 TCM. در آفریقای شمالی، الجزایر 52/4 TCM ، مصر 66/1 TCM و لیبی 31/1 TCM .
- طبق برآورد شرکت بی پی سهم کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا از ذخایر گازی جهان در سال 2003 افزون بر 47 درصد است. گفتنی است که اهمیت این ذخایر این منطقه رو به افزایش است. برآوردی كامل از كشفیات احتمالی ذخایر جدید گاز را در هر كشور به دست داده نشده است؛ اما بسیاری از كشورهای خاورمیانه، گام های نخستین را برداشته اند و به احتمال قوی كشفیات بیشتری را خواهند كرد. EIA همچنین كل ذخایر گاز جهان نزدیک به 175 تریلیون مترمکعب برآورد می شود و انتظار می رود که خاورمیانه و شمال آفریقا، 25-20 درصد دیگر از ذخایر كشف نشده دنیا را در اختیار داشته باشند.اگرچه آمریكا از بزرگ ترین مصرف كنندگان گاز دنیا محسوب می شود، اما برآوردها نشان می دهند كه كمتر از 10 درصد از ذخایر باقی مانده دنیا را در اختیار دارد. به طور كلی این كشور به واردات گازطبیعی، به ویژه از كانادا و مكزیك، وابسته است. اروپا یكی از مصرف كنندگان رو به رشد گاز است. ذخایر گاز این قاره روبه پایان و به واردات از کشورهای تازه استقلال یافته شوروی سابق، خاورمیانه و آفریقای شمالی وابسته است. به گفته برخی منابع، اروپا تا سال 2020 مجبور خواهد بود تا 60 درصد از گازطبیعی مصرفی خود را وارد كند. ژاپن و بسیاری از كشورهای در حال توسعه آسیا نیز، دارای ذخایر بسیار اندك هستند.

منبع : نمایشگاه بین‌المللی