نگاهی به تنوع گل سرخ در دنیا

در این میان اما گل رز (Rose) جایگاه خاصی دارد. به خصوص رز های قرمزرنگ كه به گل سرخ شهره اند، در فرهنگ ما ایرانیان و نیز اكثر فرهنگ های مردم دنیا نشانی از عشق و محبت و همواره پیوند دهنده دست های مهربان بود ه اند. حقیقتاً پرورش گل سرخ نیز كاری دوست داشتنی و لذت بخش خواهد بود چرا كه لذت پروراندن نماد عشق كمتر از لذت هدیه دادن به آنانی كه دوستشان داریم، نیست.
نوشتاری كه پیش رو دارید، اشاراتی است كوتاه به تنوع گل رز در دنیا و نیز پرورش آن؛ با این توضیح كه چون از بین رنگ های گوناگون رز، رنگ سرخ آن توجه بیشتری را به خود جلب می كند، بیشتر از عبارت گل سرخ در این نوشتار سود جسته ام.
امروز تنوع گل سرخ (رز) بسیار بیشتر از گذشته است و ما هر روز گل هایی به رنگ های جدید، گل های چند رنگ و حتی با رنگ شكسته را به تماشا می نشینیم كه در گذشته وجود نداشته اند. این تنوع در رنگ، شكل و اندازه گل های رز حاصل پیشرفت علم است كه در همه رشته ها از جمله گیاه شناسی، افق های جدیدی را در برابر بشر گشوده است.
هرچند در سال های گذشته شنیدن این موضوع كه می توان با پیوند دادن گل سرخ با انواع گیاهانی مانند فلفل و حتی بادنجان رز های جدیدی ایجاد كرد، باوركردنی نبود، اما اكنون این كار یعنی پیوند زدن رز ها با انواع سبزیجات برای ایجاد تغییرات مثبت در رز ها از جمله افزایش ماندگاری و تعداد گل در بوته و ایجاد تنوع در رنگ و حتی بو و از همه مهم تر تولید ارقام مقاوم به انواع آفات و بیماری ها، در حال انجام است. دانشمندان با رسیدن به این حقیقت كه گیاهانی مانند خانواده پیاز می توانند عامل موثری در دفع حشرات آفت باشند، توانسته اند از تركیب این گیاهان با گل سرخ، گل های مقاوم به آفات تولید كنند. گل رز (Double Delight) نمونه ای از این رز های مقاوم است.
در اثر این پیشرفت علمی و به وجود آمدن انواع متنوعی از گل سرخ، انتخاب زیباترین گل برای كاشتن و لذت بردن از زیبایی های آن به كاری دشوار تبدیل شده است. برای انتخاب بهتر، نیاز به مطالعه و تحقیق در مورد خواص شرایط نگهداری، نیاز ها و عوامل تهدید كننده زندگی هر گونه، روز به روز بیشتر می شود. اغلب كسانی كه برای اولین بار اقدام به انتخاب گونه برای كاشتن گل سرخ می كنند، با بیشتر شدن تجربه شان دیگر گل های سابق را نمی پسندند و در واقع سلیقه شان با افزایش آگاهی از تنوع گل ها تغییر كرده و گونه های زیباتری را برخواهند گزید. هرچند ممكن است این افراد در نگاه اول افرادی وسواسی به نظر آیند اما در واقع به مرور زمان تبدیل به رزشناس های برجسته ای می شوند كه همواره به دنبال بهترین ها هستند.
یك راه مطمئن برای شناخت گونه های گل سرخ و در نتیجه انتخاب بهترین گونه رجوع به طبقه بندی آنها است. طبقه بندی این كمك را به پرورش دهندگان می كند كه بدانند بوته ای كه اكنون می كارند و ممكن است فعلاً در مرحله گل دهی نباشد در آینده گل هایی با چه رنگ و بو و شكلی به نمایش خواهد گذاشت.
گل های رزی كه تاكنون شناسایی شده اند، در ۳۵ طبقه جای می گیرند كه در این میان رز های Floribundas مناسب ترین گل برای كاشت بوته ای در زمین هستند. این رز ها كه در تمام طول فصل گل می دهند، گل های خود را در دسته های پنج تا هفت تایی ظاهر می كنند. رز های Polyanthas به گونه قبلی شبیه اند، با این تفاوت كه بوته و گل آنها كوچك تر از گونه قبلی است. همچنین رز های Grandiflora از تلاقی بین دو گونه Floribundas و hybrid tea به وجود آمده اند.
اگر شما حالا با خواندن این سطور تصمیم گرفته اید بوته ای گل سرخ در باغچه خانه تان شما را به تماشای زیبایی مهمان كند، (البته اگر با زندگی آپارتمانی امروزه جایی برای گل كاشتن در اختیار داشته باشید) قبل از هر اقدامی باید چند مسئله را حل كنید. اول اینكه از خود بپرسید گل را با چه هدفی می كارید. آیا می خواهید صرفاً چند بوته گل سرخ در باغچه داشته باشید و مجبور به مراقبت دائمی از آنها نیز نباشید و یا می خواهید بوته ها، شاخه های گل را به شما هدیه دهند تا بتوانید آنها در گلدان بگذارید و میز اتاق تان را با آن بیارایید؟ آیا دوست دارید فضای اتاق از عطر گل سرخ پر شود؟ رسیدن به پاسخ این سئوالات كمك خواهد كرد در میان تنوع گل سرخ به نیازمان پاسخ درستی بدهیم و از انتخاب خود پشیمان نشویم. در ضمن یادتان باشد كه اگر قصد دارید دیوار یا حائلی را بپوشانید، مطمئناً انواع رونده انتخاب شما خواهند بود.
اما مهم ترین سئوال شاید این باشد كه حقیقتاً چقدر وقت می توانید صرف نگهداری از بوته های گل سرخ كنید. هرچند همه انواع گل سرخ تا این حد كه كوچك ترین كمبود در نیاز های خود را فوراً در ظاهر نشان دهند، نازپرورده نیستند و نیاز به توجه همیشگی و پیوسته ندارند، اما مسلماً برای داشتن گل های زیباتر و شاداب تر باید وقت بیشتری صرف رسیدگی به آنها كرد.
به عنوان یك صفت مهم كه باید برای انتخاب گل رز در نظر داشت، مقاومت آن به آفات و بیماری ها است. در كار پرورش گل سرخ هیچ چیز ناراحت كننده تر از این نخواهد بود كه شاهد از دست دادن گل در اثر بیماری هایی مثل لكه سیاه باشیم. بعضی از پرورش دهندگان در مقابله با این تهدید زمان و هزینه زیادی صرف سمپاشی می كنند اما در عوض كسانی كه واریته های مقاومی مانند lce berg و یا Sun sprite را انتخاب می كنند به جای مواجهه با ابری مسموم در محیط زندگی شان فضایی پر از عطر و بو های روح نواز خواهند داشت. شما از كدام گروه هستید؟
نكته ای كه نباید از نظر دور داشت این است كه نیاز ها و عوامل تهدید كننده زندگی گل های سرخ در هر منطقه ای با هم متفاوت است. نمونه بارز آن همین بیماری لكه سیاه است. این بیماری كه یكی از بیماری های شایع و از جمله مهم ترین بیماری های گل سرخ است، در شمال كالیفرنیا در حال خسارت زدن است در حالی كه در جنوب این ایالت اثری از آن دیده نمی شود.
برای همین باید از شرایط منطقه ای كه گل در آن پرورش داده می شود اطلاع كامل داشت. در كشور هایی مانند ایالات متحده آمریكا در هر منطقه، متخصصین در كلینیك های گیاه پزشكی در زمینه نگهداری و مراقبت از گیاهان به افرادی كه قصد پرورش گل و گیاه دارند، خدمات فنی و مشاوره ای ارائه دهند و كلیه نیازهای محلی و نیز اساسی گل ها و گیاهان را در هر منطقه به مراجعان خود آموزش می دهند.
پرورش گل سرخ در دنیا از سابقه ای طولانی برخوردار است. انسان ها از قرن ها قبل برای لذت بیشتر از زیبایی های این هدیه آسمانی اقدام به ایجاد باغ های گل سرخ كرده اند تا بستری از عشق را در زمین بیافرینند و اینچنین است كه باغ های گل سرخ از قدیمی ترین باغ های گل در دنیا محسوب می شوند. شاید بتوان گفت قدمت این باغ ها در جهان به سال های قبل از ۱۸۴۷ میلادی یعنی زمانی كه اولین گونه های هیبرید گل سرخ تولید شدند برمی گردد، باغ هایی كه هر انسانی را مسحور زیبایی گل سرخ می كند.
توجه و علاقه به گل سرخ به عنوان نمایش پرشكوهی از عشق به روح زیبا پرست انسان برمی گردد. از گذشته های دور و تا زمانی كه عشق در بین انسان ها جاری باشد، گل سرخ نیز خواهد رویید و دست ها را پیوند مهر خواهد زد.

منبع : باشگاه اندیشه