بانکداری الکترونیک

سرعت كار و كسب، به سرعت تفكر رسیده استBill Gates,۱۹۹۹
توسعه شگفت انگیز فناوری اطلاعات و گسترش آن به بازارهای پولی و بانكی جهان، علاوه بر تسهیل امور مشتریان بانك‌ها، روش های جاری بانكداری را متحول و دگرگون ساخته است. با رشد روزافزون معاملات تجارت الكترونیك در سطح جهان و نیاز تجارت به حضور بانك جهت نقل و انتقال منابع مالی، بانكداری الكترونیك به عنوان بخشی تفكیك ناپذیر از تجارت الكترونیك و دارای نقشی اساسی در اجرای آن است. به جرأت می توان گفت: بدون بانكداری الكترونیك، تجارت الكترونیك نیز محقق نخواهد شد. سرعت توسعه صنعت انفورماتیك، باعث ایجاد تغییرات عمده‌ای در شكل پول و سیستم‌های انتقال منابع در عرصه بانكداری گردیده و مفاهیم جدیدی را به عنوان پول الكترونیك و انتقال الكترونیكی آن ارائه نموده است. این دو مفهوم ایجاد كننده نوع جدیدی از بانكداری، تحت عنوان (بانكداری الكترونیك) می باشند. با گسترش شبكه اینترنت و قابل دسترسی بودن برای همگان، شیوه عرضه خدمات د ربانكها متحول شده و این تحولات زمینه پدیده‌هایی مانند: Mobile Banking، Internet Banking، Cyber Banking و ... گردیده است.
هم اكنون، در اكثر كشورهای پیشرفته، بانك ها خدمات On-line بانكی را جهت مشتریان خود از طریق اینترنت فراهم آورده اند و مشتریان خود از طریق اینترنت فراهم آورده اند و مشتریان بدون نیاز به حضور در بانك، غالب كارهای بانكی خود را با اتصال به Home page ویژه بانك ها و با استفاده از رمز مخصوص خود انجام می دهند.
این عوامل، زمینه ای را برای تسهیل انجام امور تجاری و خرید و فروش ایجاد نموده كه منجر به افزایش رقابت بین موسسات بانكی و غیر بانكی گردیده است.
بنابراین، بانكداری الكترونیك را می توان به عنوان فراهم آورنده امكاناتی برای مشتریان، كه بدون نیاز به حضور فیزیكی در بانك و با استفاده از واسطه های ایمن بتوانند به خدمات بانكی دسترسی یابند، تعریف نمود.
از طرفی، پیاده سازی بانكداری الكترونیك د ركشورها نیاز به هماهنگی و همراهی سایر سازمان های اجرایی و حقوقی مرتبط با نظام بانكی دارد كه بدون آنها، بانك ها به تنهایی قادر نخواهند بود تا از فناوری جدید به طور كامل و شایسته، در جریان امور خود بهره مند شوند.
۲- موانع موجود برای گسترش سیستم های بانكداری الكترونیك در ایران
•عدم توجه كافی به مسائل فرهنگی
•عدم توجه كافی به مسائل امنیتی
•عدم حمایت كافی از سوی دولت
•عدم آگاهی كافی كاربران در مورد سیستم ها و مزیت های آن
•قوانین دست و پاگیر اداری و مقاومت كارمندان در مقابل تغییرات
۳- پیشنهادات
•استفاده از رسانه های گروهی برای آگاهی مردم از مزایای سیستم ها
•هدایت فعالیتها از طرف دولت
•بالابردن سطح امنیت در شبكه ها
•استفاده از كارشناسان و افراد متخصص
•ایجاد ارتباط مناسب با مشتریان
حاصل آنكه، با گسترش نفوذ اینترنت، مرزها از میان خواهند رفت و بانكهای كشورهای دیگر وارد صحنه رقابت خواهند شد و در این زمان است كه مشتریان به سوی بانكها یی كه خدمات مناسب تری را به آنها ارائه دهند، حركت خواهند نمود و دیگر،‌بانكهای سنتی قادر به مقاومت در برابر بانكهای نوین نخواهند بود.
بانكداری الكترونیك به چند شیوه مختلف انجام می شود، كه مختصراُ به ذكر توضیحی در مورد بعضی از این شیوه ا می پردازیم:
•یك نمونه از آن، از طریق تلفن های عادی می باشد. بسیاری از عملیات بانكی، همچون: بررسی مانده حسابهای مختلف (پس انداز، جاری و ...)، دستور توقف برای پرداخت چك، سفارش دسته چك جدید، نقل وانتقال بین حساب های مختلف یك شخص (تحت یك نام)، بررسی نرخ‌های بهره، ارز، قیمت طلا، سهام و غیره، از جمله خدماتی می باشند كه بانك های مختلف بر روی خط تلفن بانك ارائه می دهند.
•یكی از نقاط ضعف این شیوه، پایین بودن ضریب ایمنی می باشد، كه به همین دلیل نقل و انتقال پول با محدودیت انجام می شود.
•شیوه دیگر، بانكداری خانگی می باشد. در این شیوه، كلیه عملیات از طریق كامپیوتر در منزل انجام می پذیرد. اما برای دریافت وجوه، مشتری می تواند با تقاضای چك، وجه مورد نظر خود را از طریق پست دریافت كند.
•شیوه دیگر، استفاده از موبایل برای انجام امور بانكی است. با استفاده از موبایل می توان بسیاری از عملیات بانكی را،‌ همچون: بررسی وجه مانده د رحسابهای مختلف، توقف پرداخت چك، نقل و انتقال پول از حسابی به حساب دیگر و غیره، را انجام داد. برای انجام امور بانكی، موبایل از تلفن عادی ایمن تر است.•شیوه دیگر، استفاده از شبكه تلویزیون كابلی برای انجام امور بانكی می باشد. در این شیوه، با استفاده از یك Remote و انتخاب كانال تلویزیونی مربوط به بانك خود، می توانید بسیاری از عملیات بانكی را كه از طریق تلفن عادی انجام می شود، نیز انجام دهید.
•شیوه دیگر در بانكداری الكترونیك، استفاده از دستگاه خودپرداز است. انجام بسیاری از امور بانكی، از طریق خودپرداز امكان پذیر است. با توجه به آنكه، شخص با در دست داشتن كارت خود و با ورود شماره رمز، باید در محل دستگاه حضور داشته باشد، موارد ایمنی آن مورد توجه قرار نگرفته است.
•شیوه دیگر در بانكداری الكترونیك، دستگاه فروش نقطه ای می باشد كه به طور وسیع در فروشگاه ها و مراكز خدماتی مورد استفاده قرار می گیرد. در این شیوه، مشتری با استفاده از كارت هوشمند و قرار دادن در دستگاه و با ورود رمز خود، می تواند برای خرید كلیه كالاها و خدمات خود به جای پول نقد از كارت استفاده نماید.
•شیوه دیگر، استفاده از خدمات بانكی از طریق كامپیوتر و خط تلفن یا از طریق اینترنت می باشد كه با استفاده از این شیوه و با نرمافزارهای پیشرفته كه امكان رمزنگاری را از روی خط تلفن و شبكه اینترنت فراهم ساخته است و با توجه به شیوه های تصدیق هویت پیشرفته برا ی شناسایی فرد تماس گیرنده با شبكه بانك، امكان بسیاری از عملیات بانكی، همچون: برداشت از وجه حساب و واریز به حساب های دیگر میسر میباشد. حتی در این شیوه، بانك ها با ایجاد امكانات لازم، قادر به تبدیل وجه به ارز كشور دیگر و یا انتقال وجه به حساب بانك در كشور دیگر از طریق كامپیوتر، بدون حضور در بانك، گشته اند. شیوه مذكور، همان بانكداری اینترنتی است كه در این مقاله به بررسی اجمالی آن می پردازیم.
۴- خلاصه ای از تاریخچه بانكداری اینترنتی
اینترنت در سال ۱۹۷۰ توسط متخصصین دانشگاهی، به منظور اشتراك دریافته ها، توسعه یافت و تا سال ۱۹۹۳ محبوبیت اینترنت برای عموم و خصوصاُ تجاری كه امید به گسترش مشتریانشان داشتند، افزایش پیدا كرد. عواملی كه بانكداران را به سمت اینترنت متوجه ساخت عبارت بود از: موجه شدن با مبالغ هنگفت، مشتریان زیانده و رقابت بین غیر بانكی ها. در سال ۱۹۹۴، بانكها شروع به كاوش در اینترنت كردند تابه عنوان یك سیستم تحویلداری پیشنهادی برای محصولات و خدماتشان، از بانكداری اینترنتی استفاده كنند. این نوع بانك برای هر تراكنشی قیمت كمتری را از بانك های شعبه دار پیشنهاد كرد. همچنین به دسترسی بازارهای جهانی و آسایش بیشتر مشتریان توجه بیشتری نشان داد. تا ژانویه ۱۹۹۵، فقط ۲۴ بانك بر روی شبكه اینترنت وجود داشت. لیكن، به فاصله یك سال،‌۸۰۰ بانك اضافه گشتند، به طوری كه، كارشناسان بانكهای صنعتی تخمین زدند كه بانك های شمال آمریكا تا سال ۲۰۰۰، حدود ۱۵۰۰ شبكه اینترنت تاسیس خواهند كرد.
شركت (Jupiter Communication) كه یك شركت بازاریابی است، پیش بینی می كند كه تعداد مشتریان بانكداری اینترنتی تا سال ۱۹۹۷، به ۵/۴ میلیون خواهد رسید، كه به نسبت ۵/۲ میلیونی كه در سال ۱۹۹۶ وجود داشت تا پایان سال ۱۹۹۷، معاملات بانكداری اینترنتی از ۱۵۵ میلیون به ۲۸۶ میلیون رشد پیدا كرد.
امروزه، اینترنت بزرگترین شبكه اختصاصی شبانه روزی بانكی است كه در آن ، شبكه های وسیع جهانی از: كامپیوترهای شخصی و شبكه های كامپیوتری متصل شده به وسیله مودم ها و خطوط تلفن با سرعت بالا، تشكیل شده است. از جمله نخستین موارد وب سایت بانكی بر روی اینترنت، همان مواردی را داشته اند كه بروشورهای تبلیغاتی شان ذكر كرده بودند و مشتریان می توانستند با پست الكترونیك ارتباط برقرار كنند و اطلاعات حساب شان و نرخ های جدید را كنترل نمایند.
اطلاعات لحظه ای، راحتی كار، و كارمزدهای كم، نقاط مثبت و قوی برای كاربران بود تا از اینترنت استفاه كنند. اگر مشتری قابلیت های بانكداری خانگی – مثل: انتقال پول یابازپرداخت صورتحساب ها – را می‌خواست، از تلفن بانك استفاده می كرد، و یا با كامپیوتر شخصی خود و از طریق برنامه مدیریت مالی شخصی و به طور مستقیم با بانك ارتباط برقرار می نمود. لیكن تا اواخر ۱۹۹۵، بانكها از نظر استفاده از بانكداری خانگی نیز از سوی كارخانه های نرم افزار احساس فشار می كردند. بانكداری برای رویارویی با درخواست های جدید مشتریان، استراتژی جدید را در پیش گرفت.
بانك ها سایت های خود را برای: انتقال منابع، صورتحسابها، رهن ها، وام های خودكار، محصولات بیمه، امنیت تجارت و غیره گسترش دادند. این مسئله به بانك ها اجازه داد تا به طور غیر مستقیم با موسسات غیر بانكی رقابت كنند.
SFNB كه اولین بانك اینترنتی واقعی بود و در ۱۸ اكتبر ۱۹۹۵ به منظور انجام امور تجاری افتتاح گردید، راه را بر توسعه بانكداری اینترنتی هموار ساخت. عقیده بر آن بود كه بانكداری الكترونیك یك رقابت بزرگ را در روابط بانكی مطرح ساخته و همچنین یك فرصت بزرگ برای محكم كردن روابط مشتریان پیشنهاد می‌كند ونه فقط منابع سودآور را تشخیص می دهد، بلكه آینده بانكداری را نیز تضمین می نماید. برای بانك‌ها ، اینترنت راهی به سوی فرصت های جدید بود تا آنها بتوانند میدان‌دید و مشتری مداری شان را توسعه دهند.
اینترنت قادر است جهت كمك به مشتریان برای انجام امور بانیك خودشان در شعب بانكی و یا پای دستگاه‌های خودپرداز، مورد استفاده قرار گیرد. برای برخی بانك ها خدمات اینترنتی تكمیل كننده كار آنها می‌باشد، و برای برخی دیگر از بانك ها، مهمترین راه انجام امور بانكی است.
۵- مروری بر ویژگی های بانكداری اینترنتی
بانك های صددرصد اینترنتی با هدف اصلی قبول سپرده، به عنوان بانك های بدون شعبه یادستگاه خودپرداز می باشند كه با استفادهاز وب سایت، مشتریان را جذب و خدمات خود را ارائه می دهند. زمانی كه بانك SFNB برای اولین بار ارائه حساب های سپرده و قبول پرداخت قبوض، خدمات خود را آغاز نمود، ایده بانكداری با استفاده از Web، اقدام و حركت جدیدی بود. در حقیقت، بانك SFNB هرگز شعبه ای به صورت فیزیكی ایجاد ننمود و به جای آن، با استفاده از وب سایت به پذیرش حساب های جدید دست زد. در ان زمان، اندك بانك عادی در امریكا امكان بررسی مانده های حساب را از طریق شبكه اینترنیت به مشتریان می داد و هیچكدام از خدمات پرداخت قبوض را هنوز ارائه نمی نمودند.در این سال ها، بانكداری از طریق شكبه، همزمان با بانكهای عادی رشد كرد. از آنجایی كه بانك های اینترنتی اقدام به تاسیس شعبه و خودپرداز نمی نمایند و بانك های عادی به طور مرتب بر شعبه ها و دستگاه‌های خودپرداز خود می افزایند، بعضی ممكن است كه فكر كنند، بانك های عادی لكیه فعالیتها و خدمات یكه بانكهای اینترنتی ارائه می دهند را نیز انجام می دهند. اما وظیفه اصلی بانك های اینترنیت ارائه خدمات به مشتریان با بهترین برنامه برای انجام تراكنش بر روی خط اینترنت می باشد. با اینكه وظیفه اصلی این بانك‌ها ارائه خدمات از طریق اینترنت است، مشتریان محدود به این شیوه از ارتباط نیستند، بلكهاز طریق تلفن و پست نیز میتوانند تماس برقرار كنند.
مهر تایید اینگونه بانك هاباید همچون بانكهای عادی، معیارها و شرایط قانونی لازم را جهت كسب مجوز و پروانه فدرال یا ایالتی دریافت نماید.
۱-۵- مزایای بانك های صددرصد اینترنتی
همانند هرگونه تجارت الكترونیكی، مزایا و معایبی برای كار با این نوع بانك ها وجود دارد كه در این بخش به طور خلاصه به آن می پردازیم.
در صورتی كه شما تصمیم به كنار گذاشتن بانك خود و حركت به سمت دنیای جدید بانك صد درصد اینترنتی گرفته‌اید، چه انتظاری از این تجربه جدید می توانید داشته باشید؟
با توجه به قابلیت ان در ارائه خدمات در وب سایت، این نوع بانك ها مزایای مهمی را در بردارند:
•دستیابی در هر مكان و هر زمان
تا زمانی كه شمایك كامپیوتر و امكان اتصال به اینترنت را دارید، بدون در نظر گرفتن ساعات بانكی و تعطیلات، می‌توانید به آن دسترسی داشته باشید.
•عدم هرگونه دردسر برای گشایش حساب
بانك های صددرصد اینترنتی نه تنها برای گشایش حساب، امكان انجام كلیه مراحل از طریق خط اینترنت را می دهند، بلكه واریز وجه برای گشایش حساب نیز می تواند انجام شود.
•وب سایت هایی كه دارای ویژگی های سهولت در استفاده و قدرت عملیاتی بیشتری می باشند:
اینترنت تنها شعبه برای بانك های اینترنتی محسوب می شود. این گونه بانك ها با جهت گیری بهتر به طرف مشتری و با ایجاد یك ارتباط از طریق شبكه، تجارت بسیار بهتری را برای كاربران آن – در مقایسه با بانك های عادی- به ارمغان می آورد.
•پیشنهاد بهتر
با كاهش هزینه های كلی، بانكهای صددرصد اینترنتی قادر هستند كه سود خود را به مشتریان انتقال دهند. برای مشتریانی كه مبالغ زیادی در این بانكها سپردهگذاری می نمایند، امكان كاهش و ای حذف كارمزدها وجود دارد.
•سهولت در پرداخت قبوض
بانك های اینترنتی در ساده نمودن مراحل پرداخت قبوض – چه نمایش قبوض بر روی صفحه كامپیوتر و چه پرداخت قبوض – تا حد امكان تلاش نموده اند. با تشویق مشتریان در تجهیز این گونه خدمات، بانك های صددرصد اینترنتی تلاش در جهت كاهش هزینه ها می نمایند.
۲-۵- معیب بانك های صددرصد اینترنتی
توصیه می شود قبل از تصمیم به تثبیت وضعیت حساب های خود (جاری و پس انداز) در یك بانك اینترنتی، به موارد زیر نیز توجه فرمائید:
•ملاقات حضوری در بانك را فراموش نكیند
اگر نزدیك دفتر مركزی آن،‌زندگی می كنید، این تنها راهی است كه شما می توانید پیاده به سمت شعبه رفته یا از خودپرداز آن استفاده كنید.
•واریز نمودن پول نقد در حساب ها را فراموش كنید.
در صورتی كه پول نقد دارید، با استفاده از چك و از طریق پست به دفتر مركزی آن ارسال دارید.
•نبودن بعضی از خدمات ویژه
اینترنت موقعیت های بسیاری را در مقابل شما قرار میدهد، امانمی تواند كلیه خدماتی كه در ابنكهای عادی عرضه می شود – همچون: چك مسافرتی و بانكی و غیره – را در اختیار شما قرار دهد. ارائه این گونه خدمات بر روی خط اینترنت غیر ممكن است.
•مشاور مالی
اینترنت هنوز به عنوان یك ابزار موثر در جهت امور مشاوره ای قرار نگرفته است.ارتباط از طریق پست الكترونیك یا تلفن نیز در حدی نیست كه بتوان از آن برای سوالات پیچیده مالی استفاده نمود.
•مواظب هیولای كارمزد باشید!
در حالی كه بسیاری از بانك های صددرصد اینترنتی، بخشی ازكارمزدهای استفاده از خودپرداز بانك های دیگر را حذف می نماید، این به آن معنی نیست كه این بانك ها برای عملیات خودشان هیچگونه كارمزدی دریافت نمی كنند. افرادی كه تراكنش های بسیاری را انجام می دهند و مانده اندكی در حساب خود دارند، باید به كارمزدها توجه كافی داشته باشند.
•ضرورت آشنایی با فناوری
آشنایی و تسلط كافی به كامپیوتر، از جمله ضرورت های استفاده از بانكهای صددرصد اینترنتی می باشد.
•انتظار چه كارمزدهایی را باید داشته باشید؟
كارمزدها بخشی از زندگی روزانه بانكی ما را تشكیل می دهد و بانك اینترنتی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
هنگامی كه تصمیم به انتخاب بانك اینترنتی می گیرید، مطمئن باشید كه نرخ بالای بازار پول آنها، تنها دلیل تصمیم شمانباشد.۳-۵- كاربری بانكداری اینترنتی
بانكداری اینترنتی برای همه افراد از یك درجه اهمیت برخوردار نیست. مشاورین، مشتریان بانك‌های اینترنتی را به چهار گروه تقسیم نموده اند. شما با تطبیق خود به گروهی كه با شرایط شما سازگاری دارد، می‌توانید در جهت مناسب گام بردارید:
•معامله كنندگان اینترنتی
این گروه مشتری مایل به اتوماسیون و ساده نمودن احتیاجات تراكنشی خود، تا حد امكان می باشد. دستیابی به حساب های چك (جاری) و كارت های اعتباری از طریق خط اینترنت، به عنوان مزیتی برای این گوره مشتریان محسوب می شود. در این نوع حسابها، پرداخت قبوض با كارمزد كم با ابزاری برای اتوماتیك نمودن عملیات، از اهمیت خاصی برخوردار است.
•پس انداز كنندگان
این دسته از مشتریان به دنبال نتیجه و بازدهی بالا از حساب های خود هستند كه اقدام به نگاهداری وجوه و مبالغ بالا می‌نمایند و همچنین انتظار كامزد پایین را دارند. انتقال راحت وجوه بین حسابها برای این افراد اهمیت دارد.
•خریداران فوری
این گروه از مشتریان بدون دغدغه فكری خواهان: خدمات مالی جامع، كارت های اعتباری، وام ها و پرداخت قبوض به طور یكپارچه می باشند. سهولت در استفاده و گستردگی این خدمات، مهمترین عامل برای این گروه از مشتریان می باشد.
در حالی كه همه بانك‌های اینترنتی برای ارائه خدمات كارمزد دریافت نمی كنند و بعضی نیز بر اساس وضعیت حساب، بخشی از كارمزدها را حذف می نمایند، لیكن به هر نحو، باید انتظار كارمزد را ، برای حداقل برخی از موارد ذكر شده در زیر، داشت:
•پرداخت قبوض
در حالی كه پرداخت قبوض به عنوان ذخیره ای برای بانك محسوب می شود، بیشتر بانكها برای این گونه خدمات، وجهی به صورت ماهانه در یافت می نمایند. در بعضی موارد نیز این خدمات رایگان انجام می شود.
•وام گیرندگان:
•كارمزد دستگاه های خودپرداز
بیشتر بانك های اینترنتی برای استفاده از خودپرداز بانكهای دیگر، كارمزد – معمولاً تا ۵/۱ دلار برای هر بار- دریافت می نمایند. البته حداكثر تا چهار بار در ماه امكان استفاده از این خدمات وجود دارد.
•كشیدن چك و درخواست دسته چك
همانند شیوه های مرسوم بانكی در بانكداری اینترنتی، برای كشیدن هر چك یا درخواست دسته چك، ممكن است هزینه ای دریافت شود.
•كارت های اعتباری
در رابطه با كارت های اعتباری، انتظار نداشته باشید كه كارتی با كارمزد سالیانه یا نرخ بهره خوبی را به دست آورید.
•سایر خدمات بانكی:
•سایر كارمزدها
همانند بانك های سنتی، انتظار كارمزد برای انتقال وجه از طریق سیم، چك های برگشتی چك بی محل را داشته باشید. در این نوع موارد، تفاوتی میان بانك های اینترنتی و بانك های عادی وجود ندارد.
یكی از مزایای بانك اینترنتی در این است كه بسیاری از بانكهای اینترنتی اهمیت رابطه مشتری را درك می‌كنند. اگر شما حساب بانكی با مانده قابل توجه داشته باشید، بعضی یا تمام كارمزدها در رابطه با بانكداری روی خط، حذف می شوند.
۶- راه حلی برای برتری در بانكداری: شعبه اینترنتی
بر اساس آخرین تحقیقات به عمل آمده، استفاده از اینترنت ظرف سه سال آینده، ۵۰۰ درصد افزایش می‌یابد كه از جمله دلایل این افزایش فوق العاده، می توان به : پایین بودن قیمت كامپیوترهای شخصی، آسودگی بیشتر و ایمنی اشاره كرد. همگام با این افزایش بی سابقه تعداد بانكهای لحظه ای از ۱۱۵۰ شعبه در سال ۱۹۹۸ به ۱۵۸۴۵ شعبه در سال ۲۰۰۳ خواهد رسید. فراهم كردن فرصتی برای بازاریابی بی واسطه و مستقیم، كارآیی موثر،‌ مطمئن و با ایمنی بالا، از مزایای ایجاد سیستم الكترونیك بانكداری است.
اخیرا ، بسیاری از بانك هایی كه به این كانال جدید توزیع و تبلیغ، به عنوان ترفندی برای حفظ مشتریان و افزایش تعداد آنان می نگریستند، از ادامه كار ناامید شده اند. چرا كه افزایش بی سابقه عرضه خدمات بانكی لحظه ای توسط بانك های مختلف، عرصه كار و رقابت را برای آنان تنگ تر كرده است و شاید هم حق با آنان باشد. ایجاد یك شعبه اینترنتی، دقیقا به سختی احداث یك شعبه بانكی در مركز شهر و تامین كلیه نیازهای آن می‌باشد. مطالعه عمیق بروشورهای تجاری.‌شركت در كنفرانسهای فناوری بانكی و آگاه بودن از طرح های مختلف تجاری، مانند: ادغام شركت ها و تجارتخانه ها و یا حتی پیمانكاری برای ایجاد شعبه اینترنتی از میان پایین ترین قیمت های پیشنهادی، از جمله موارد حائز توجه و اهمیت می باشد. اما این موارد نه تنها ممكن است تضمین كننده موفقیت شما نباشد، بلكه احتمالا باعث افزایش هزینه ها در درازمدت خواهد شد. گرچه ، بسیاری از بانكهای بزرگ و سابقه دار جایگاه خاصی در عرصه تجارت الكترونیك یافته‌اند، اما بسیاری از اطلاعات تكنولوژیك و ماشینی برای آنها، همچنان تعریف نشده باقی مانده است.
۱-۶- چهار اصل اساسی در ایجاد یك شعبه اینترنتی
•شناخت اقتصاد اینترنتی
•شناخت و تحلیل مسیر تكاملی ایجاد یك شعبه اینترنتی
•یك شعبه اینترنتی، چیزی بیش از یك سری اطلاعات مبادله شده است.
•ارائه یك برنامه سازگار با تحولات فناوری اینترنت۲-۶- شناخت اقتصاد اینترنتی
بسیاری از ما، سال اقتصاد بر پایه اینترنت (۱۹۹۹) را با اندكی ترس و شگفتی آغاز كردیم. گرچه، به این مسئله واقف بودیم كه فناوری اینترنت در هیچ بخشی از جهان اقتصاد و صنعت، به اندازه امور مالی و بانكی، با موفقیت پیاده سازی نشده است. برای بسیاری از شما كه هنوز در آغاز راه قرار دارید ، دستیابی به مفهوم عمیق تری از اقتصاد اینترنتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. شناخت صحیح مشتریان از اقتصاد اینترنتی منجر به بالا رفتن درجه اطمینان آنان نسبت به بانكهای الكترونیكی و خدمات ویژه آنها می شود. استقبال مشتریان از خدمات خودكار بی نظیر بوده است.
این گونه خدمات، در واقع یك نوع قدرت دادن به مشتریان برای راهبری معاملات بانكی و امور مالیشان است، البته هنگامی كهاز بانكدرخواست این نوع وكالت را بنمایند. خدمات خودكار، پایه اصول بانكداری را در آینده تشكیل می دهد و تحولی بنیادین در این اصول محسوب می شود.
مشتریان باید بدانند كه شما نیازهای بانكی آنها را درك می كنید و قصد دارید كه در حوزه این نیازها، برنامه ریزی و فعالیت نمائید. باید تمامی تلاش های خود را به این نیازها معطوف سازید، تا درصدر تولید كنندگان فناوری های بانكی كاربرگرا و كاربردوست قرار گیرید.
انعقاد قرارداد با فروشندگانی كه درك قوی از اقتصاد اینترنت دارند و عرضه كنندگان فعالی برای محصولات شما هستند، در نیل به این هدف، به شما كمك شایانی می كند.
۳-۶- كاربری شعبه اینترنتی
شاید بیشترین اقدایم كه در رابطه با شعب اینترنتی بانكها انجام می گیرد، بازیافت داده ها از سیستم میزبان، برای نمایش بر روی صفحه وب است،‌ در حالی كه شعبه اینترنتی كاربرد گسترده‌تری دارد و منحصر به این مسئله نیست. همان گونه كه شعب بانكی درون شهری شما در سالن انتظار و محل های عمومی، با پیام هایی برای: مشاركت همگانی، افتتاح حساب در بانك و خدمات بانكی ویژه را تبلیغ می كنند، وب سایت شمانیز دقیقا باید به همین ترتیب عمل كند. در واقع، نشان تجاری بانك شما بر روی هر پایگاه (SITE) با سیستم خدماتی بانكی ، باید به نوعی نشان دهنده اعتبار باشد. بدترین چیز برای شعبه مجازی شما، این است كه شماره حساب ها و لیست پرداخت ها و دریافت ها و ... به روز نباشد. باید توجه داشته باشید كه همان حساسیت هایی كه در اربطه با شعب بانكی شهری خود دارید، باید بر روی شعب بانكی اینترنتی اعمال شود. از جمله نكاتی كه باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد، عبارت است از :
•پاسخ دادن سریع به پست الكترونیك
•به روز كردن مداوم حساب ها، وام ها، سودها و كلیه امور بانكی و مسائل مالی
•ارائه طرح ابتكاری خاص برای جذب بیشتر مشتری
به یاد داشته باشید، آنچه به شعبه اینترنتی بانك شما اعتبار می بخشد، اطلاعات به روز آن است.در ضمن، برای جذب بیشتر مشتریان خاص تجاری، می توانید شعبه اینترنتی خود را با وب سایت آنها پیوند بزنید و یا با افزایش قابلیت های خاص مشتری پسند، مانند: فرم های درخواست وام الكترونیك، دیدن چك ها با وارد كردن رمز و ... – كاربران را جلب كنید. در واقع، این نوع تلاش ها است كه بانك شما را منحصر به فرد می سازد، نه تمركز بر روی تولید یك سری اطلاعات خاص تبادلی
۴-۶- ارائه یك برنامه سازگارتر با تحولات فناوری اینترنت
شاید مهمترین اصل از اصول ذكر شده، توانایی شمادر عرضه سیستم بانكی همگام با تحولات و خدمات جدید اینترنتی است. در واقع، شعبه اینترنتی یك الگوی تجاری و كاملا مشتری گرا است. هیچ الگوی تجاری دیگر به این اندازه مشتریان را به شما نزدیك نمی سازد. یك اشاره موشواره، آنها را با شما مرتبط می سازد. در ضمن، عرضه كنندگان خدمات شما نیز باید از آخرین تحولات موجود در سیستم بانكداری آگاهی كامل داشته باشند. این امر، در قالب یك برنامه ، حمایت از گسترش شعب اینترنتی است و آنچه اهمیت دارد، فناوری های نوین بازاریابی و ارائه خدمات برتر بانكی است. این امر، رمز موفقیت بسیاری از شعب باتكی منحصرا الكترونیك با سرمایه ای محدود است. به هر حال، مطمئن باشید با یك برنامه ریزی و پیاده سازی صحیح ، شعبه اینترنتی شماموفق خواهد بود. تمام ملزومات شما برای رسیدن به هدف، ایجاد یك كانال ارتباطی جدید و گسترش ارتباطات با عرضه كنندگانی است كه جهت و مفهوم تجارت الكترونیك را درك نموده اند. این برنامه، شما را در تمامی مراحل یاری خواهد كرد و مطمئن باشید كه پشیمان نخواهید شد.كسب رضایت مشتریان، از اهداف اصلی هر بانكاست. این مقاله مروری دارد بر بررسی شیوه های خاص بانكداری اینترنتی، برای جذب مشتریان و روآوردن آنها به شعب اینترنتی بانك ها. امروزه، آنجه كه منجر به تثبیت تجارت الكترونیك در فرصه اقتصاد جهانی می‌گردد، نهادینه شدن بانكداری اینترنتی و جذب سرمایه‌های میلیاردی كاربران شبكه چهانی اینترنت است. دست یافتن به اقتصاد یكپارچه چهانی، دقیقا همان چیزی است كه به رویاروی دیرینه انسان ها، یعنی زندگی در جهانی بی مرز – جامه عمل خواهد پوشاند. شعب اینترنتی در رقابت، جهت كسب سهم بیشتری از سرمایه ها و پایبند كردن مشتریان، به شیوه های ابتكاری ویژه ای متوسل می شوند. بهره گیری از این روش ها، بانكداری On-Line را بسیار مشتری گرا، كم هزینه و پرثمر جلوه می دهد.
در اینجا مروری داریم بر ترفندهای خاصی كه این بانكها برگزیده اند:
•ارائه چك های رایگان
•استفاده از دستگاه های خودپرداز در كشورهای خارجی، كه خود به عنوان شعبه ای از این بانك ها عمل می كنند.
•پرداخت رایگان صورتحساب ها به صورت ON-Line
لازم به ذكر است كه این ویژگی براساس یكی از قدیمی ترین شیوه ها برای به دست آوردن سهم بیشتری از سرمایه بازار بنا شده است. بسیاری از شعب اینترنیت چك های On-Line را می پردازد، بدون آنكه بابت آن هزینه‌آبونمان ماهیانه و یا هزینه چاپ دریافت كنند. حتی بعضی از بانك های On-Line برای استفاده از دستگاه های خودپرداز خارجی نیز هزینه ای دریافت نمی كنند و بسیاری از آنها به صورت رایگان صورتحسابهای مشتریان را به صورت On-Line پرداخت می كنند.
•دسته بندی تبادلات مالی مشتریان و ارائه گزارش های روزانه، ماهانه و سالانه
•مدیریتی امور مالی تك تك مشتریان با بهره گیری از نرم افزارهای مشهور مدیریت مالی، مانند Microsoft Money
•امكان پرداخت لحظه ای از طریق كارت ها ی اعتباری
•اعطای تخفیف های ویژه به مشتریان، در صورت خرید با كارت اعتباری از فروشگاه های طرف قرارداد با بانك
•اعطای فوری وام درخواستی مشتری، به صسورت On-Line
•ارائه حساب های جاری با بهره
•واریز پول به حساب جاری مشتری، در صورتی كه زیر سقف معمول پول باشد.
•پرداخت رایگان قبض های: آب، برق، تلفن و گاز مشتریان در اول هر ماه
•نقل و انتقال سریع وجوه بین حساب ها در صورت درخواست مشتری
•ارائه On-Line فرم درخواست افتتاح حساب های پس انداز و حساب جاری
•امكان پركردن فرم های رهن و وام های مختلف بانكی، به صورت On-Line
•ارائه خدمات ۲۴ ساعته به مشتریان، از طریق تلفن و پست الكترونیك
•ایجاد محیطهای مشاوره ای On-Line و كاملا محاوره ای در مورد انواع خدمات بانكی و راهنمایی مشتریان در امور مالی
•بهره گیری از نرم افزارهای چندرسانه ای محاوره ای برای طراحی یك برنامه جامع مالی،‌ پس انداز، ارائه اطلاعات در مورد انواع بیمه های مختلف، و كمك به انتخاب وام مناسب، با درنظر گرفتن توان مالی مشتری
•امكان تطبیق و تصحیح دفترچه چك، به صورت On-Line
•امكان صدور گزارش های On-Line در مورد وضعیت كارت اعتباری و پرداخت های اقساط وام
•دسترسی گسترده و‌ آسان به پایگاه داده های مختلف سرمایه گذاری و سهام
•دسترسی رایگان به اینترنت در ساعات مشخص شده، برای چك كردن On-Line وضعیت حساب بانكی
•پرداخت صورتحساب های مختلف و ارائه انواع گزارش های بانكی، بدون استفاده از رایانه، به صورت صوتی از طریق تلفن و با بهره گیری از سیستم Tone
•بیمه مالی مشتریان در برابر هرگونه سوء استفاده اینترنتی از كارت اعتباری آنها و همچنین اشتبه های احتمالی ممكن در امر پرداخت وجوه
•بررسی و ارزیابی تصویر دیجیتال چك ها، به صورت لحظه ای
•ارائه فرم های آماده لحظه ای، برای درخواست فوری جهت توقف پرداخت چك
۷- حسابگرهای بهنگام اینترنتی: روشی ساده و عالی برای جذب مشتری
حسابگرها از لوازم نوین فناوری بانكی، برای ورود بانك شما به عرصه تجارت الكترونیك است.
حسابگرهای بهنگام اینترنتی تنها یك نرم افزار مالی عرضه شده توسط موسسات اعتباری نیستند، بلكه برنامه های هستند كه مشتریان همواره انتظارش را داشته اند.
این حسابگرها، ابزاری جهت چذب مشتریان و ایجاد انگیزه در آنان برای سرمایه گذاری در بانك شما می باشند. هنگامی كه شما به عنوان یك مشاور مالی خبره، مشتریان توجیه می كنید كه برای افزایش سرمایه و سهولت در انجامامور مالی،‌باید بانك یا موسسه اعتباری شما را برگزیند، او به شما می‌گوید كه باید كمی فكر كند. حال زماین را در نظر بگیرید كه مشتری د رمنزل یا پشت میز كار، وارد وب سایت شما می شود، شماره حساب پس اندازش را وارد می كند و با بهره گیری از حسابگر اینترنتی ، آینده سرمایه گذاری درموسسه شما را بر اساس: نوسانات نرخ ارز، قیمت سهام و ... می سنجد. انگاه با كمال میل، تقاضای افتتاح حساب پس انداز جدید و یا خرید اوراق قرضه بانك شما را می دهد.
دكتر علی حسن زاده
فهرست مآخذ:
۱-HTTP:// WWW.BANKINFO.COM/
۲- HTTP:// WWW.BANKING.COM/
۳- HTTP:// WWW.GOMEZ.COM/
۴- FURST, Karen (۲۰۰۲), Internet banking: Development & Prospects.
۵- Vij, Madhu (۲۰۰۱), E-Banking: An Emerging Perpective of the Rregulatory & Taxaion Issues.

منبع : بانک سپه