شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

کودکان و دنیای وبلاگ‌نویسی


کودکان و دنیای وبلاگ‌نویسی
امروزه بحث داغی در بین روانشناسان رواج گرفته و شور و شوق بسیاری برای استفاده از اینترنت فراهم آورده است؛ آیا فكر نمی‌كنید این شكل دیگری از اعتیاد است كه روح انسان را مورد تاخت و تاز قرار داده است؟علیرضا عبادتی در سایت http://www.bashgah.net نوشته است: روانشناسان هنوز مطمئن نیستند كه این پدیده را چگونه نامگذاری كنند؟ برخی به آن برچسب «اختلال اعتیاد به اینترنت» می‌زنند، اما افراد زیادی زودتر از زمانی كه اینترنت وارد زندگی آن‌ها شود، به كامپیوترهای خودشان معتاد بوده‌اند. برخی دیگر به شدت به كامپیوترهایشان وابسته هستند و هیچ تمایلی به اینترنت ندارند. شاید ما باید این پدیده را به عنوان «اعتیاد به كامپیوتر» بنامیم. هم‌چنین نباید اعتیاد پیش پا افتاده و اغلب پذیرفته شده‌ای را كه برخی افراد به بازی‌های ویدیویی دارند، فراموش كنیم. بازی‌های تصویری نیز كامپیوترند یا كامپیوترهایی هستند كه نیازمند به پشتكار بسیار زیاد دارند. اما با این حال كامپیوتر هستند؛ در مورد تلفن نیز همین طور است، مردم به تلفن هم معتاد می‌شوند و این امر فقط مربوط به كشورهای غربی نیست. درست مثل كامپیوترها، تلفن‌ها نیز به لحاظ تكنولوژیكی از ارتباطات گسترش یافته‌اند و شاید بتوان آن‌ها را در مقوله ارتباطات كامپیوترمحور طبقه‌بندی كرد (كه با عنوان cmc شناخته می‌شوند) و محققان آن را به فعالیت‌های اینترنتی ترجمه كرده‌اند. در آینده‌ای نه چندان دور كامپیوتر، تلفن و تكنولوژی تصویری ممكن است همگی با هم تركیب شده و شاید به شدت اعتیادآور شوند.برخی از اعتیادهای فضای مجازی، بازی و رقابت محورند. برخی دیگر احتیاجات اجتماعی را برآورده می‌كنند و برخی فقط از اعتیاد به كار ناشی می‌شوند؛ پس این تفاوتها ممكن است ظاهری باشد.نه افراد زیادی در مورد اعتیاد به بازی و كار، مشت‌های خود را در هوا گره كرده‌اند و نه روزنامه‌های زیادی نیز در مورد این مقولات مقاله نوشته‌اند. این موضوعات از مد افتاده‌اند؛ این كه رسانه‌ها توجه خود را به سمت اعتیادهای اینترنتی و فضای مجازی برگردانده‌اند منعكس كننده موضوع داغ و جدیدی به نام اینترنت است. این امر هم‌چنین اضطراب مردمی را نشان می‌دهد كه واقعاً نمی‌دانند اینترنت چیست، هرچند همه درباره‌ی این موضوع حرف می‌زنند.با وجود این برخی افراد مسلماً با اعتیاد به كامپیوترها و فضای مجازی به خودشان آسیب می‌رسانند. گاهی به خاطر اعتیاد به این فضاها افراد شغل خودشان را از دست داده و یا از مدرسه به دلیل نمرات بد اخراج می‌شوند و یا به این دلیل كه نمی‌توانند در مقابل وقف كردن تمام وقت خود به فضاهای مجازی مقاومت كنند، از همسرانشان جدا می‌شوند. در این صورت آن‌ها به لحاظ بیماری شناسی، معتاد محسوب می‌شوند و همانند تمام اعتیادها، مشكل این است كه كجا باید خطی میان شور و شوق «طبیعی» و اشتغال فكری «نابهنجار» كشید؟«اعتیادها» را می‌توان به صورت خیلی سطحی «سالم»، «ناسالم» و یا تركیبی از هر دو تعریف كرد. اگر شما شیفته یك سرگرمی شده‌اید و احساس می‌كنید وقف آن هستید و می‌خواهید تا زمانی كه امكان دارد به آن بپردازید. این می‌تواند راهی برای یادگیری، خلاقیت و یا ابراز وجود باشد. حتی در برخی اعتیادهای ناسالم شما می‌توانید این ویژگی‌های مثبت را پیدا كنید، اما در اعتیادهای واقعاً بیمارگونه، درجات استفاده به سمت بالا می‌روند، معایب بر مزایا می‌چربند و منجر به اختلال جدی در توانای‌های فرد در زندگی «واقعی» می‌شوند. تقریباً هر چیزی می‌تواند هدف اعتیاد بیمارگون باشد. مثل موادمخدر، تمرین ورزشی، قماربازی، رابطه جنسی، ولخرجی، كار و غیره. با نگاهی به این مشكلات از یك چشم‌انداز بالینی متوجه می‌شویم كه معمولاً این اعتیادهای بیمارگونه ریشه در زندگی گذشته فرد دارند كه می‌توان آن‌ها را از تضادها و محرومیت‌های معناداری در زندگی فرد پیدا كرد. آن‌ها ممكن است تلاشی برای كنترل افسردگی، اضطراب و شاید منعكس كننده ناامنی‌های عمیق و احساسی از تهی بودن درونی باشند.تاكنون، تشخیص روانپزشكی رسمی در مورد اعتیاد به «اینترنت» و یا «كامپیوتر» وجود نداشته است. آخرین ویراست (چهارمین) از راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی (كه هم‌چنین با عنوان DSM - IV شناخته می‌شود) كه استانداردهایی برای طبقه‌بندی انواع بیماری‌های روانی ارایه می‌كنند، هیچ طبقه بندی را برای اعتیاد به اینترنت معرفی نكرده است.باید منتظر ماند كه آیا این شكل از اعتیاد روزی در این راهنما گنجانده خواهد شد یا خیر؟ همانند بسیاری از تشخیص‌های رسمی، برای «اختلال اعتیاد به اینترنت» و یا هر تشخیص پیشنهادی دیگر، باید تا بیشتر شدن تحقیقات گسترده دیگر صبر كرد و دو حوزه اساسی را در نظر گرفت. اول این كه آیا مجموعه‌ای تشخیصی از نشانه‌های بادوام و قابل اطمینان وجود دارد كه این اختلال را تشكیل می‌دهد و دوم این كه آیا تشخیص با هر چیز دیگر از قبیل عوامل مشابه در گذشته فرد، شخصیت و ویژگی پیش آگهی افرادی كه مورد تشخیص قرار می‌گیرند در رابطه است؟ اگر جواب منفی بود، جار و جنجال برای چیست؟ این تنها یك برچسب بدون اعتبار خارجی است.تا اینجا، محققان فقط توانسته‌اند بر حوزه اول متمركز شوند و سعی كنند تا مجموعه‌ای از نشانه‌هایی را مشخص كنند كه اعتیاد كامپیوتری و یا اینترنتی را تشكیل می‌دهند.خانم كیمرلی، اس. یونگ روانشناس در مركز اعتیاد روی خط، افرادی را به عنوان وابسته به اینترنت طبقه‌بندی می‌كند كه طی سال گذشته تعداد چهار یا بیشتر موارد زیر را داشته باشد.
آیا شما هنگامی كه خارج از خط هستید به اینترنت و یا خدمات روی خط فكر كرده و اشتغال ذهنی دارید؟
آیا شما احساس می‌كنید كه احتیاج به گذراندن زمان بیشتری روی خط دارید تا همان میزان از رضایت را به دست آورید؟
آیا شما قادر نیستید استفاده روی خط خود را كنترل كنید؟
آیا شما به هنگام قطع و یا كم كردن استفاده روی خط خود احساس بدخلقی یا ناراحتی می‌كنید؟
آیا شما بیشتر از زمانی كه معمولاً قصد داشتید روی خط می‌مانید؟
ایوان گولدبرگ بیشتر به عنوان شوخی مجموعه‌ای از نشانه‌هایی را معرفی كرده كه وی آن را استفاده «بیمارگون از كامپیوتر» نامیده است. سایر روانشناسان درباره‌ی سایر نشانه‌های احتمالی اعتیاد به اینترنت و یا نشانه‌هایی كه اندكی از معیارهای یونگ و یا معیارهای طنزگونه گولدبرگ را داشته باشد، هنوز بحث می‌كنند.این نشانه‌ها شامل موارد زیر هستند:
تغییرات شدید در سبك زندگی به منظور گذراندن زمان بیشتری در شبكه.
كاهش كلی فعالیت‌های بدنی.
بی‌توجهی به سلامت فردی در نتیجه فعالیت اینترنتی.
اجتناب از فعالیت‌های مهم زندگی به منظور گذراندن زمان بیشتری در شبكه.
كمبود خواب و یا تغییر الگوهای خواب برای گذراندن زمان بیشتری در شبكه.
كاهش معاشرت و در نتیجه از دست دادن دوستان.
غفلت از خانواده و دوستان.
به هیچ وجه نمی‌خواهند زمان زیادی را در خارج از شبكه بگذرانند.
نیاز شدید به گذراندن زمان بیشتری با كامپیوتر.
بی‌توجهی به مسؤولیت‌های شغلی و شخصی خانم لین روبرتز.
در یك فهرست راهنما برای روانشناسی مجازی به تشریح پیامدهای احتمالی جسمانی ناشی از استفاده بسیار از اینترنت پرداخته است، اگرچه وی این واكنش‌ها را با اعتیاد بیمارگون الزماً یكسان نمی‌داند.
یك پاسخ شرطی شده (افزایش ضربان قلب و فشارخون) هنگام اتصال مودم.یك «حالت دگرگون شده از خودآگاهی» در طی مدت‌های طولانی از تعامل گروهی دوطرفه.
رؤیاهایی كه در متن طوماری شكل ظاهر می‌شوند.
زودرنجی بسیار شدید به هنگامی كه فرد در فضای مجازی غوطه‌ور است.جان سولر در مقاله خود با عنوان «اعتیاد به بازی قلعه» كه یك محیط گپ زنی‎ ـ موگرافیكی است به معیارهایی اشاره می‌كند كه اغلب روانشناسان در تعریف همه اشكال اعتیاد استفاده می‌كنند. واضح است كه تلاش برای تعریف اعتیاد به اینترنت و كامپیوتر از این الگوها مشتق شده است كه شاید برای تمام انواع اعتیاد مشترك باشند. به عبارتی دیگر به الگوهایی اشاره می‌كنند كه شاید به علت‌های عمیق‌تر و جهانی اعتیاد مربوط باشند كه به شرح ذیل می‌باشد:
آیا شما به دلیل این رفتار از امور مهم زندگی خود غفلت می‌كنید؟
آیا این رفتار باعث مختل شدن روابط شما یا ایجاد اختلال در روابط شما با نزدیكانتان شده است؟
آیا نزدیكان شما در مورد این رفتار شما ناراحت و یا دلخور شده‌اند؟
آیا هنگامی كه دیگران از این رفتار انتقاد می‌كنند، حالت دفاعی گرفته و یا رنجیده می‌شوید؟
آیا شما در مورد آنچه كه انجام می‌دهید، احساس گناه یا اضطراب می‌كنید؟
آیا شما تاكنون متوجه شده‌اید كه در حال پنهان كاری و یا «مخفی كردن» این رفتار هستید؟
آیا تاكنون سعی كرده‌اید عكس‌العمل خود را كاهش داده، اما قادر به انجام آن نشده‌اید؟
اگر با خودتان صادق هستید، آیا احساس می‌كنید كه یك نیاز پنهان دیگری است كه باعث انجام این رفتار می‌شود؟
اگر شما تا اندازه‌ای از این سؤال‌ها آشفته شده و یا از پا درآمده‌اید قابل درك است. این دقیقاً معضلی است كه پیش روی روانشناسان در فرایند تعریف و تأیید یك مقوله شناختی جدید قرار دارد.به شكلی ساده‌تر، برخی از كوشش‌های فكاهی برای تعریف اعتیاد به اینترنت را در نظر بگیرید. در پایین، فهرستی از سازمان مركزی معتادان گمنام به اینترنت ارایه شده است. اگرچه بیشتر قصد شوخی در كار بوده است.
ده علامتی كه نشان می‌دهد شما معتاد به اینترنت هستید:
‌١- شما ساعت ‌٣ صبح بیدار می‌شوید تا به دستشویی بروید، می‌ایستید و پست الكترونیك خود را در راه برگشتن به تختخواب بازرسی می‌كنید.
‌٢- شما بر روی بدن خود این گونه خالكوبی می‌كنید: این هیكل با نرم‌افزار نت اسكیپ Netscape Navigator.
‌٣- كودكان خود را با نام‌های Eudora، Mozilla یا Doctom صدا می‌كنید.
‌٤- شما مودم خود را خاموش می‌كنید و یك احساس وحشتناك از تهی بودن به شما دست می‌دهد، انگار كه شما از معشوق خود دور می‌شوید.
‌٥ - شما نیمی از زمان مسافرت هوایی خود را در حالی می‌گذرانید كه كامپیوتر لب تاپ خود را روی زانو و فرزندتان را در قفسه بالای سر گذاشته‌اید.
‌٦ - شما تصمیم می‌گیرید كه فقط به دلیل دسترسی رایگان به اینترنت برای یك یا دوسال بیشتر در دانشگاه بمانید.
‌٧- شما با مودم ‌٢٤٠٠ بایت در ثانیه مردم را تمسخر می‌كنید.
‌٨ - شما در نامه‌های پستی خود هم از شكلكهای خنده‌دار استفاده می‌كنید.
‌٩ - آخرین رفیقی كه شما داشتید یك TPEG بوده است.
‌١٠ - سخت دیسك شما خراب شده است، شما دو ساعت است كه به اینترنت وصل نشده‌اید. شروع به راه رفتن می‌كنید. تلفن را برداشته و شماره دسترسی ISP خود را به صورت دستی می‌گیرید. شما سعی می‌كنید تا به شكل انسانی با مودم ارتباط برقرار كنید.
هم‌چنین یك معضل شناخت‌شناسی كنجكاوی برانگیز مورد توجه محققانی است كه اعتیادهای فضای مجازی را بررسی می‌كنند. آیا خود آن‌ها نیز معتادند؟ آیا آن‌ها نیز تا حدی با كامپیوترهایشان اشتغال ذهنی دارند، آیا این موضوع آن‌ها را كمتر قادر می‌سازد تا عینی باشند.
هنگامی كه مردم به اینترنت معتاد می‌شوند و یا به شكلی بیمارگون در فضای مجازی، هیجان خود را تخلیه می‌كنند آن‌ها از زندگی واقعی خود جدا شده‌اند. فعالیت فضای مجازی آن‌ها خودش تبدیل به یك دنیا می‌شود. آن‌ها با افراد زندگی روزمره خود در این باره گفت وگو نمی‌كنند. این یك جانشین انتخابی و یا گریز از زندگیشان است. فضای مجازی اغلب یك بخش گسسته از ذهن خود آن‌هاست. به عبارت دیگر یك ناحیه مسدود شده درون روح آن‌ها كه تضادها و خیال‌پردازی‌ها در آن تخلیه هیجانی می‌شوند.بازسازی این گسست یك بخش از تكنیك‌های كمك به افرادی است كه معتاد به اینترنت هستند.از طرف دیگر، استفاده سالم از اینترنت به معنی تلفیق دنیای روزمره و فضای مجازی است. شما با دوستان و خانواده در «زندگی واقعی» خود درباره‌ی زندگی روی خط حرف می‌زنید. هویت، علایق و مهارتهای واقعی خود را به درون اجتماع روی خط می‌آورید. به افرادی كه روی خط می‌شناسید تلفن زده و یا آن‌ها را حضوری ملاقات می‌كنید و از طرف دیگر شما با افرادی كه در دنیای واقعی می‌شناسید نیز از طریق پست الكترونیك یا چت تماس برقرار می‌كنید. اصل اساسی برای كمك به كسانی كه به صورت اعتیادآوری در دنیای مجازی گیر افتاده‌اند این است كه آن‌ها را به «دنیای واقعی» بازگرداند و این امر هم‌چنین یك ابزار قدرتمند برای مصاحبه با كسانی است كه به سوءرفتار در فضای مجازی معتاد شده‌اند.چگونه شما نوجوانی را كه پشت گمنامی فضای مجازی مخفی شده است، می‌خواهید معالجه كنید؟برخی افراد به اینترنت تهمت می‌زنند. آنها نمی‌خواهند هیچ كاری با آن داشته باشند؛ این نیز شكلی از جدایی و ناتوانی در تلفیق اینترنت با زندگی واقعی است كه آن نیز مشكل‌ساز است.
منبع : خبرگزاری ایسنا