مه دود بر فراز تهران

همزمان با نشست مه در شهر تهران، مردمی که همیشه درگیر عوارض و اخبار آلودگی هوا بودند، روز جمعه خود را با نگرانی سپری کردند.هوای شهر تهران به قدری مه آلود و سنگین بود که دامنه دید فراتر از چند متر نمی رفت.در حالی که عده یی از بیماران تنفسی به سختی نفس می کشیدند و مردم عادی نیز دچار سوزش چشم بودند، نهادهای مرتبط به آلودگی هوا، هوای تهران را مطلوب گزارش می کردند. شاخص نمایشگرهای سازمان کنترل کیفیت هوا نیز در سطح شهر حاکی از شرایط عادی بود. مسوولان محیط زیست و هواشناسی پدیده مه را مورد تاکید قرار می دادند و این درحالی بود که صدا و سیما خبر از پدیده وارونگی هوا می داد. مدارس تهران تعطیل نشد و هشدار خاصی هم به شهروندان داده نشد.
● شاخص های شخصی
دبیر کمیته هماهنگی و نظارت بر شرایط اضطراری آلودگی هوای تهران ظهر دیروز اعلام کرد که کاهش میدان دید در پایتخت ناشی از مه و بخار آب است. وی گفت؛ «ایستگاه های سنجش آلودگی هوا متعلق به سازمان محیط زیست نشان می دهد که میزان آلودگی هوا تا ظهر امروز (جمعه) حدود۱۲۰ PSI بود که این میزان به تدریج هم رو به کاهش است.» بزرگیان در پاسخ به این سوال که مردم این پدیده را ناشی از آلودگی هوا می دانند و دچار مشکل شده اند و صدا و سیما خبر از وارونگی می دهد می گوید؛ «اگر درباره آلودگی ملاک تشخیص ایستگاه ها باشد که باید بگوییم هوا آلوده نیست. اگر صدا و سیما هم چنین چیزی را اعلام کرده فکر می کنم تشخیص کارشناسان این سازمان بوده است.»
بزرگیان در پایان تاکید می کند که هنوز وضعیت آلودگی هوا به مرحله هشدار و بحران نرسیده، هرچند در ۲۴ ساعت قبل (روز پنجشنبه) هوا ناسالم بوده است. همچنین دکتر رشیدی مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نیز در گفت وگویی گفته های بزرگیان را تایید کرده و گفته است که کاهش میزان دید شهروندان تهرانی ناشی از افزایش رطوبت و بخار آب در هوا است گفت؛ «میزان آلاینده ها در حد ناسالم نیست و علت کاهش دید رطوبت است و نه آلودگی هوا.» تاکید مسوولان بر عدم آلودگی هوا تا حد زیادی دوپهلو بود. آنها این اتفاق را ناشی از رطوبت می دانستند اما هوای تهران را نیز سالم تشخیص نمی دادند. مه سنگین شهر تهران سراسر ۲۴ ساعت گذشته در شهر حاکم بود.
● شانسی به نام باران
کارشناس ارشد سازمان هواشناسی خبر پدیده «وارونگی هوا» را تایید کرد. قائمی کارشناس ارشد این سازمان در گفت وگو با اعتماد می گوید؛ «با توجه به اینکه امروز جمعه بود و منابع آلاینده هوا مثل کارخانجات تعطیل است خود به خود یک کاهش آلودگی را داریم. اما این مه بخشی از پدیده وارونگی هوا است که طی آن جابه جایی هوا از سطح زمین به سمت بالا صورت نمی گیرد و مواد آلاینده در سطح زمین می مانند.» قائمی در ادامه خاطرنشان می کند که طبق پیش بینی های سازمان هواشناسی شنبه و یکشنبه بارش باران و وزش باد به داد تهرانی ها خواهد رسید تا حجم آلودگی کاهش یابد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این مه یک اتفاق طبیعی برای شهر تهران محسوب می شود یا نه، یادآوری کرد؛ «چند سالی بود که تهران شاهد چنین مه سنگینی نبود و این به دلیل کاهش رطوبت بود. اما سال گذشته هم شاهد چنین وضعیتی بودیم که حتی طی آن فرودگاه مهرآباد تهران تعطیل شد.» قائمی در پایان وضعیت فعلی را به دلیل احتمال بارش باران خطرناک ندانست و اعلام کرد شهرهای دیگری از کشور در نقاط غرب، مرکز و جنوب غربی نیز همزمان با تهران شاهد این وضعیت آب و هوایی هستند.
● تلطیف فاجعه
آنچه تمام کارشناسان دولتی در مورد پدیده هوای روز گذشته تهران می گفتند خطرناک نبودن پدیده «مه دود» و «وارونگی هوا» در شرایط فعلی بود.
اما کارشناسان و فعالان غیر دولتی و NGO های زیست محیطی این پدیده را یک اتفاق بسیار خطرناک و البته قابل پیشگیری توصیف می کردند.
عباس محمدی دبیر NGO دیده بان کوهستان در مورد این پدیده زیست محیطی شهری به اعتماد می گوید؛ «شرایط آب و هوایی روز جمعه یک پدیده شناخته شده علمی خطرناک به نام «مه دود» است. این اتفاق بیش از ۵۰ سال پیش برای اولین بار در شهر لندن اتفاق افتاد که ترکیب هوای همیشه مرطوب انگلیس در شهر آلوده لندن موجب این نوع پدیده آب و هوایی شد. اما از همان سال های اول شناسایی این پدیده کشور انگلیس تمهیدات جدی برای این موضوع اتخاذ کرد و نتیجه آن این بود که هوای امروز لندن به مراتب سالم تر از هوای ۱۰۰ سال گذشته است.»
محمدی شرایط زیست محیطی حاکم بر شهر تهران را بسیار خطرناک خواند و درخصوص مواضع اتخاذ شده از سوی مراکز دولتی گفت؛ «در اینکه وارونگی هوا و مه دود جزء پدیده های خطرناک و شناخته شده هستند هیچ شکی نیست و اگر مسوولان محیط زیست و شهرداری تاکید می کنند که شرایط عادی است، ناشی از مصلحت اندیشی آنهاست تا یک فاجعه شهری و ملی را تلطیف کنند.» وی سوزش چشم و گلو را اولین علائم آلودگی هوا و شرایط بحران می داند و معتقد است اگر مسوولان رابطه صمیمانه تری با مردم می داشتند شرایط هشدار را اعلام می کردند.
این فعال زیست محیطی کشور، مقصر آلودگی هوا را تنها مسوولان ندانسته و بر نقش تک تک افراد در آلودگی محیط زیست تاکید می کند.
محمدی در پایان می گوید؛ «نقش مسوولان در شرایط فعلی نقش تصمیم گیرندگی است که بگویند شهری که ظرفیت محدودی برای خودرو دارد شهر چند میلیون انسان است یا شهر چند کارخانه خودروسازی که خودروهای آنها را حتی کشور ترکیه فاقد استانداردها تشخیص می دهد.»
● بزن باران
«مه دود» یا «وارونگی هوا» یا هر پدیده ناشناخته دیگری همیشه در کمین این شهر نشسته است. شهری که ریه های پر دود آن در هر سرفه خروار خروار دود پس می دهد. قصه آلودگی شهر دیگر دارد لوث می شود. قصه مسوولان و مردم تمام نمی شود. چشم از زمین برداریم به آسمان چشم بدوزیم و بخوانیم که «آخ اگه بارون بزنه» و اگه نزنه حتماً روزی از این روزها یکی از ۶ هزار نفری می شویم که از عوارض آلودگی هوا در تهران می میرند.

منبع : روزنامه اعتماد