آمیتاب باچان، اسطوره سینمای هند

آمیتا باچان بازیگر موفق و محبوب هندی است كه در كنار بازیگری در زمینه تهیه‌كنندگی نیز فعالیت می‌كند. او هنرپیشگی را درسال ۱۹۶۹ با فیلم «سات هندوستانی» آغاز كرده و این حرفه را تا به امروز ادامه داده است. او یكی از بهترین بازیگران سینمای هند و یكی از گران‌قیمت‌ترین ستارگان در این زمینه می‌باشد. او در سال ۱۹۸۴ دستی نیز در سیاست داشت و به عنوان نماینده پارلمان هند انتخاب شد ولی در سال ۱۹۸۷ این سمت را كنار گذاشت.
● زندگی شخصی
آمیتا باچان در یازده اكتبر ۱۹۴۲ در «ا...آباد» به دنیا آمد. مادرش «تجی» یك «سیك» و پدرش «هاریوانش رای باچان» یك «هندو» بود. دكتر هاریوانش رای باچان یك شاعر خوشنام و معروف زبان هندو بود. نام فامیل اصلی او «سریواستاوا» نام داشت ولی او خود، نام مستعار «باچان» را برگزید و تمام اشعار و نوشته‌های خود را با این نام امضا می‌كرد. بعدها آمیتا نیز با همین نام فامیل وارد سینما شد و به خاطر شناخته شده بودن این نام تمام اعضای خانواده با نام «باچان» معروف شدند. «تجی» مادر آمیتا زنی از فرقه سیكهاست كه زادگاهش پنجاب می‌باشد و پدرش از اهالی «اتار پرادش» بود. باچان در نوجوانی در دبیرستان پسرانه «ا...آباد» ثبت‌نام كرد و پس از آن وارد كالج «شروود» شد. بعد از اتمام كالج، آمیتا وارد دانشگاه دهلی شد و مدرك لیسانس خود را در رشته علوم كسب كرد. باچان مدتی بعد به كار معاملات محموله‌های دریایی در شركت كشتیرانی «برداندكو» روی آورد ولی كمی بعد آن شغل را رها كرد و به كلكته رفت تا آینده خود را در بازیگری جستجو كند.
آمیتا در سال ۳۷۹۱ با «جایا بادوری» هنرپیشه دیگر هند ازدواج كرد. آمیتا و جایا در فیلم‌هایی همچون چوبكه چوبكه (۵۷۹۱)، زنجیر (۳۷۹۱) و شعله (۵۷۹۱) همبازی بودند. این دو صاحب دو فرزند، یك دختر به نام «شوتا» و دیگری پسری به نام «آبیشك» شدند. شوتا ظاهرا علاقه چندانی به بازیگری نشان نداد ولی حرفه خود را در زمینه تلویزیون و مجری‌گری ادامه می‌دهد. آبیشك هم اكنون یكی از ستارگان بالیوود به شمار می‌رود كه روز ۰۲ آوریل امسال با سوپراستار و ملكه زیبایی سابق هند، «آیشواریا رای» ازدواج كرد. شوتا نیز چند سال پیش با نیكیل ناندا از خاندان معروف ناندا ازدواج كرد.
● شروع كار
آمیتا باچان نخستین فیلم خود را در سال ۹۶۹۱ بازی كرد. این فیلم كه «سات هندوستانی» نام داشت از موفقیت چندانی برخوردار نشد ولی باچان در همان نخستین حضور سینمایی برنده جایزه ملی فیلم شد. با این وجود شاید او هرگز فكر نمی‌كرد زمانی ستاره بی‌بدیل آسمان پرستاره سینمای هند شود. در سال۰۷۹۱ آمیتا در فیلم «آناند» ظاهر شد و در آن با سوپراستار آن زمان هند «راجش خانا» همبازی بود. در این فیلم نیز باچان برنده جایزه بهترین هنرپیشه نقش مكمل شد زیرا منتقدان سینمایی معتقد بودند او اجرایی به یادماندنی و قوی از خود ارائه داده است. پس از «آناند» فیلم‌های موفق بسیاری نام آمیتا باچان را روی سر در سینماها آوردند. فیلم‌هایی همچون «رشما اورشرا» (۱۷۹۱) و «پروانه» (۱۷۹۱) و از همان زمان باچان پا به مسیری نهاد كه او را روز به روز و سال به سال در میان میلیون‌ها نفر از مردم دنیا محبوب و معروف می‌كرد. نخستین فیلم پرفروش و ماندگار آمیتا به نام «زنجیر» به كارگردانی «پراكاش مه‌را» بود. این فیلم تضادی واضح با فیلم‌های رمانتیك هندی داشت و فیلمی بود كه مردم به داستان آن عادت نداشتند و همین موضوع از آمیتا شخصیتی تازه ساخت و تا مدت‌ها با نام «جوان عصبانی بالیوود» شهرت یافت. دهه بعدی عمر آمیتا او را به اوج محبوبیت پرتاب كرد. او دست كم در سال در یك فیلم موفق ظاهر می‌شد و گاه تعداد كارهایش به سالی چند عدد هم می‌رسید. از فیلم‌های دهه هفتاد باچان می‌توان به دیوار (۵۷۹۱)، شعله (۵۷۹۱)، تریشن (۸۷۹۱)، دون (۸۷۹۱) و لاواریس (۱۸۹۱) اشاره كرد. این فیلم‌ها لقب او را به عنوان قهرمان اكشن فیلم‌های بالیوود تحكیم بخشیدند.
همچنان كه آمیتا موفق‌تر می‌شد، كم‌كم تصمیم گرفت فقط در فیلم‌های اكشن ظاهر نشود و استعداد خود را در زمینه‌های دیگر نیز به معرض نمایش بگذارد. بازی‌های تحسین‌برانگیز كمدی او در فیلم‌های چوبكه چوبكه (۵۷۹۱)، امراكه آنتونی (۷۷۹۱) و نمك حلال (۲۸۹۱) به همه فهماند كه آمیتا باچان تنها در كتك‌كاری تبحر ندارد و حس شیرین طنز و توانایی خنداندن نیز از هنرهای دیگر اوست. او در نقش‌های رمانتیك هم موفق بود و فیلم‌های گاهی‌گاهی (۶۷۹۱) و سیسیلا (۱۸۹۱) از نمونه‌هایی بودند كه اشك همه را درآوردند.
● سیاست
عمر سیاسی باچان چندان بلند نبود. او در سال ۴۸۹۱ وارد دنیای سیاست شد و این كار را در واقع برای حمایت از دوست خانوادگی و قدیمی خود «راجیو گاندی» انجام داد. در آن سال او به رقابت با سیاستمدار معروف آن زمان و به موافقت با سیاست‌های گاندی پرداخت و با آرای بسیار بالایی برنده انتخابات پارلمان شد و با اكتساب ۲/۶۸ درصد از آرا روی كرسی پارلمان نشست. ولی این كار دوام زیادی نداشت زیرا باچان سه سال بعد استعفا داد و كار خود را نیمه‌كاره رها كرد اما همسرش «جایا» پا جای پای او گذاشت و فعالیت در امور سیاسی را ادامه داد. او هم اكنون عضو یكی از احزاب سیاسی هند می‌باشد.
● افت كاری
باچان در دهه هفتاد و تا اواسط دهه هشتاد یكی از چهره‌های دائمی بالیوود بود. در سال ۴۸۹۱تصمیم گرفت وارد عرصه سیاست شود و سه سال از عمر خود را به دور از هنر سینما سپری كرد. در سال ۸۸۹۱بار دیگر با فیلم جدیدی به نام «شاهنشاه» راهی پرده سینماها شد و این فیلم نیز با موفقیت بسیاری روبه‌رو شد، ولی بعد از بازگشت مجدد، قدرت باچان رو به زوال گذاشت و تعداد زیادی از آثارش با شكست گیشه مواجه شد، روند سقوط همچنان ادامه داشت. در سال ۰۹۹۱و با بازی در فیلم «آلینپات» كه در آن باچان نقش رییس یك باند مافیایی را بازی می‌كرد، برنده جایزه بهترین هنرپیشه داخلی شد ولی باچان كم‌كار شده بود.
در سال ۲۹۹۱ «خداگواه» را بازی كرد اما پس از آن به مدت دو سال خود را نیمه بازنشسته كرد. در سال ۴۹۹۱پس از مدت‌ها در فیلم «انسانیت» به ایفای نقش پرداخت ولی آن هم فروش چندانی نداشت. باچان در سال ۶۹۹۱ شركت سهامی آمیتا باچان را تاسیس كرد. كار این شركت معرفی محصولات و خدمات صنعت سینمایی هند بود. این شركت به كار تولید و توزیع فیلم‌های سینمایی و كاست و نوارهای ویدیویی و كارهایی از این دست می‌پرداخت. در سال ۷۹۹۱ باچان با فیلمی از تولیدات شركت خودش به عالم بازیگری بازگشت ولی این فیلم هم از نظر مالی و هم از نظر منتقدان شكست خورد.
سرانجام در سال ۷۹۹۱ شركت باچان ورشكست شد. پس از آن باچان باز هم در چند فیلم بازی كرد كه همگی از موفقیت پایین یا متوسطی برخوردار شدند. دیگر فیلمسازان و مردم به این فكر افتادند كه دوران درخشندگی باچان به انتها رسیده است.
● محبوبیت دوباره
در سال۰۰۰۲ جنگ تلویزیونی جدیدی با اقتباس از جنگ انگلیسی «چه كسی می‌خواهد میلیونر شود؟» را ساخت و مجری آن شد. این پروژه با موفقیت سریع مواجه شد. می‌گویند آمیتا هفته‌ای ۵/۲ میلیون روپیه (نیم میلیون دلار) از این طریق پول درمی‌آورد و این موضوع باچان و خانواده‌اش را چه از نظر مالی و چه از نظر روحی به شدت تحت تاثیر قرار داده و وضعیتشان را پس از آن ورشكستگی زیر و رو كرده این برنامه تا نوامبر ۲۰۰۵ ادامه داشت. باچان در سال۲۰۰۰ در فیلم «محبتین» ساخته «یاش چوپرا» در نقش مردی عبوس و سختگیر ظاهر شد كه به شدت مورد پسند مردم قرار گرفت. در فیلم رشته محبت (۲۰۰۱)، گاهی خوشی گاهی غم (۲۰۰۱) و باغبان (۲۰۰۱) در نقش پدر یك خانواده بود. او در این سال‌ها انواع و اقسام نقش‌ها را بازی كرد. از دیگر فیلم‌های برجسته او عكس (۲۰۰۱)، آنكن (۲۰۰۲)، خاكی (۲۰۰۴)، دو (۲۰۰۴) و برجسته‌تر از همه تاریكی (سیاه) (۲۰۰۵) بودند. شهرت او پس از سال۲۰۰۰ به حدی رسید كه تصویر او در اكثر بیلبوردها و برنامه‌های تلویزیونی به چشم می‌خورد. باچان در سال ۲۰۰۵ با پسرش آبیشك در چند فیلم ظاهر شد. از جمله این فیلم‌ها «بانتی اوربابلی» و «سركار» با اقتباس از فیلم «پدرخوانده» می‌باشند. جدیدترین فیلم‌های اكران شده باچان بزرگ، بابول (۲۰۰۶) اكلاویا (۲۰۰۷) و نیشاب (۲۰۰۷) هستند. آخرین فیلم باچان كه هنوز اكران نشده «شانتارام» است كه در آن با «جانی دپ» ستاره‌ هالیوود هم بازی شد .
● مردم نگران
در سال ۲۸۹۱در زمان ساخت فیلم اكشن «كولی» آمیتا ضربه سختی خورد و به علت پارگی روده‌ها در بیمارستان بستری شد. پزشكان وضعیت او را خطرناك توصیف كردند و حتی خطر مرگ را برای او پیش‌بینی كردند ولی آمیتا بهبود یافت و پس از چندین ماه دوباره به كار برگشت. فیلم «كولی» از بركت مصدومیت باچان از فروش بالایی برخوردار شد. در ماه نوامبر ۵۰۰۲ باچان بار دیگر تحت عمل جراحی قرار گرفت. او از چند روز قبل از درد شكم شكایت داشت. در طول مدت بیماری، عمل جراحی و در زمان نقاهت، بیشتر پروژه‌های كاری او معلق نگه داشته شدند تا او بازگردد و خود كارش را ادامه دهد. زیرا هیچ‌كس در هند پیدا نمی‌شود كه بتواند جانشین او شود. آمیتا مارس ۶۰۰۲ به كار برگشت. باچان مبتلا به آسم، تالاسمی مینور و افتادگی و سستی عضلات نیز هست.
● افتخارات بین‌المللی
آمیتا باچان تاكنون به خاطر بازی‌های خوب خود جوایز بی‌شماری را از آن خود كرده است ولی افتخارات او در كشورهای دیگر دنیا نیز كم نیستند.
▪ در جولای۹۹۹۱ سایت اینترنتی BBC پس از انجام یك نظرسنجی از باچان به عنوان «بزرگ‌ترین ستاره هزاره» یاد كرد. در این نظرسنجی باچان گوی سبقت را از «الك گینس»، «مارلون براندو»، «سرلورنس اولیویه» و «چارلی چاپلین» ربود.
▪ در ژوئن ۰۰۰۲ باچان نخستین آسیایی شد كه مجسمه مومی‌اش در موزه مجسمه‌های مومی «مادام توسو» در لندن قرار گرفت.
▪ در مارس ۱۰۰۲ سایت «فوربس» از باچان به عنوان «قدرتمندترین هنرپیشه بالیوود» نام برد.
▪ در سپتامبر ۱۰۰۲ در جشنواره فیلم اسكندریه مفتخر به دریافت جایزه «ستاره قرن» شد.
▪ در سال ۳۰۰۲ باچان سفیر حسن‌نیت یونیسف شد.
▪ در دسامبر ۴۰۰۲ او اولین آسیایی و چهارمین سفیر بنیاد نلسون ماندلا شد.
▪ در آوریل ۵۰۰۲مركز تئاتر لینكلن در نیویورك ویژه برنامه‌ای با نام «یك شب با آمیتا باچان» ترتیب داد و لقب «بزرگ‌ترین ستاره سینمای دنیا» را به او داد.
▪ در سال ۵۰۰۲ با اجازه باچان، صدای او روی فیلم «رژه پنگوئن‌ها» گذاشته شد.
▪ روزنامه انگلیسی «ساندی تایمز» در مقاله‌ای عنوان كرد باچان تلفیقی از «تام كروز»، «شون كانری» و «كلینت ایست‌وود» است. چندی پیش زندگینامه باچان در لندن به چاپ رسید. نویسنده انگلیسی این كتاب در اثر خود نوشت آمیتا باچان آمیخته‌ای از «كلینت ایست‌وود»، «آل پاچینو»، «الویس پریسلی» و كمی هم «جان تراولتا»ست.

منبع : مجله خانواده سبز