یادگار ماندنی

در تعریف، صنایع دستی به اشیای سودمند و در عین حال تزئینی که کاملاً با دست یا با ابزار ساده درست شده باشد تلقی می شود. عموماً عبارت صنایع دستی برای اشیایی که با روش های سنتی تولید شده باشند به کار می رود که کار انفرادی تولید کنند ملاک دیگری برای آن است.
از مواردی که صنایع دستی را از اشیای هنری جدا می کند نسبت بالقوه آنها است. صنایع دستی برای استفاده درست می شوند، اما هنری صرفاً تزئینی هستند. همچنین صنایع دستی معمولاً جزئی از زندگی روزمره را تشکیل می دهند در حالی که اشیای هنری به جلوه کشیدن یک هنر خلاقانه را هدف دارند و بیشتر شامل حیطه سرگرمی های زندگی روزمره می شوند.
صنایع دستی در ایران به ۱۶ گروه اصلی تقسیم می شوند که در زیرمجموعه آن به ۱۵۰ نوع صنایع دستی می رسیم.
صنایع دستی پیش از آنکه چون عصر کنونی از دید هنری یا فر هنگی مورد توجه قرار گیرد، صنعت روزگار خویش بوده که نشانی از هویت فرد و در نهایت هویت یک ملت است. صنایع دستی هر قوم و قبیله گوشه یی از هویت گذشته تاریخی آن است و حضورش ارتباطی میان هویت گذشته و حال مردمان آن قوم با دیگران است. در نتیجه یکی از عوامل اصلی معرفی قوم ها به یکدیگر و آیندگان وجود صنایع دستی رایج در میان شان است. صنایع دستی مجموعه یی از تفکر و ذوق انسانی است که در ابتدا در افکار فرد نقش گرفته و سپس به واسطه هنر و مهارت هنرمند به صورت شیء قابل استفاده در می آید.
اما امروزه هنرمندان ایرانی از بازار بی رونق هنر و کسب و کارشان چنین می گویند که هیچ کس از صنعت دستی کشور که بدون هیچ پشتوانه یی در حال تولید است حمایت نمی کند. به نظر آنها مردم دیگر همانند گذشته نیازمند به صنایع دستی نیستند و خرید آنها بیشتر جنبه تزئینی پیدا کرده است.
در میان ۱۵۰ اسم از صنایع دستی کشورمان دیگر اسمی از نام «زمودگری» به چشم نمی آید. این هنر یکی از زیرمجموعه های صنایع دستی فلزی بوده است. در درهای چوبی قدیمی به اتصالات فلزی نظیر کوبه ها، گل میخ، دستگیره و...
بر می خوریم که به آن در آن زمان هنر زمودگری می گفتند. زمود در لغت به معنای نقش و نگار و تزئین کردن گفته می شود. زمودگری روی درها علاوه بر استحکام و ایستایی و اتصال به چهار چوب، نقش تزئینی نیز داشته که باعث زیبایی بخشیدن به درها می شده است. همچنین از دیگر هنر های اصیل ایرانی ترمه دستبافت است که سال ها است به وسیله دستان پر توان هنرمندان یزد بافته نمی شود و اکنون این هنر سنتی به شکل دستی آن به طور کامل منسوخ شده است.
صنایع دستی در زمره صنایع کوچک و زودبازده نیز به شمار می رود و در برنامه سوم و چهارم توسعه نیز بر اهمیت آن تاکید شده است.
بزرگ ترین خطری که در حال حاضر صنایع دستی ما و بازار های فروش داخلی و خارجی آن را با خطر مواجه کرده، ورود سیل عظیم محصولات چینی به بازار است. از طرف دیگر یکی دیگر از عوامل رکود صنایع دستی در ایران، نبود قانونی است که بتواند از مالکیت فکری و معنوی هنرمندان ایرانی دفاع کند تا شاهد این نباشیم که کشورهای دیگر با نیروی کار ارزان تر صنعت خود را به اسم ایران در جهان بفروشند. در صورت بی توجهی مسوولان به این موارد به طور قطع در آینده یی نزدیک بازار کوچک و محدود داخلی و خارجی با مشکلات عدیده یی مواجه خواهد شد.

منبع : روزنامه اعتماد