بررسی وضع موجود و تدوین شاخص های استعدادیابی در رشته دو و میدانی

هدف از این پژوهش، بررسی وضع موجود و تدوین شاخص های استعدادیابی در رشته دو و میدانی ایران بود.
برای انجام این پژوهش سه پرسشنامه محقق ساخته که روایی ـ پایایی آن مورد تایید قرار گرفته بود، بین کلیه مربیان تیم های ملی نوجوانان، جوانان و بزرگسالان و مربیان باشگاه های کشور و ورزشکاران نخبه تقسیم شد که از پرسشنامه اول و دوم مخصوص مربیان به ترتیب ۸۱=N و ۶۵=N و از پرسشنامه دوم مخصوص ورزشکاران ۱۱۲=N قابل استفاده بودند.
در این پژوهش، متغیر هایی مانند وضع موجود استعدادیابی در ایران و جهان، ضرورت وجود الگوی استعدادیابی در ایران، تعیین ملاک ها و سن استعدادیابی، روش های استعدادیابی، مناسب ترین نهاد استعدادیاب، مهم ترین نهاد جذب کننده و پرورش دهنده استعدادها و تعیین اولویت شاخص های مختلف ساختاری، فیزیولوژیکی، روانی _ اجتماعی، آمادگی جسمانی و تکنیکی در گروه رشته های مختلف دو و میدانی مورد ارزیابی قرار گرفت.
همچنین همبستگی بین نظرات مربیان و ورزشکاران ومقایسه برخی شاخص های ساختاری و فیزیولوژیکی اندازه گیری شده در ورزشکاران نخبه ۹۲=N بررسی شد.
برای تهیه جداول، کردارها و تجزیه و تحلیل یافته ها از آمار توصیفی و استنباطی در سطح ۰‎/۰۵=a استفاده شد و نتایج زیر به دست آمد :
۱) ۳/۷۶ درصد آزمودنی ها اظهار داشتند که در ایران الگوی استعدادیابی مشخصی وجود ندارد، ولی ۹۱ درصد آنها نیز اظهار داشتند که وجود الگوی استعدادیابی در ایران ضروری است.
۲) بررسی پیشینه پژوهش ها نشان داد که در جهان نیز الگوی جهان شمول واحدی برای استعدادیابی وجود ندارد، ولی در بسیاری از کشورهای صاحب دو و میدانی از یک الگوی استعدادیابی استفاده می شود.
۳) ۵/۸۲ درصد آزمودنی ها ملاک استعدادیابی را انجام آزمون های عمومی مانند ارزیابی ساختاری و آزمون های اختصاصی می دانند و ۸/۶۸ درصد بهترین سن استعدادیابی را ۱۴- ۱۰ سالگی پیشنهاد می کنند.
۴) ۳/۴۱ درصد آزمودنی ها عملی ترین شیوه استعدادیابی در ایران را در این برهه از زمان مسابقات و ۵/۳۲ درصد انجام آزمون های مختلف می دانند.
۵ ) یافته های این پژوهش نشان داد که ۵/۸۷ درصد آزمودنی ها مناسب ترین نهاد استعدادیاب را آموزش و پرورش و ۶/۸۳ درصد آزمودنی ها مناسب ترین گروه را برای استعدادیابی به ترتیب معلمان ورزش و سپس کارشناسان فدراسیون دو و میدانی معرفی کردند در حالی که ۵/۸۲ درصد از آزمودنی ها مناسب ترین نهاد مسؤول جذب و پرورش استعدادها را به ترتیب فدراسیون دو و میدانی و تربیت بدنی آموزشگاه ها می دانند.
۶) تحلیل یافته ها نشان داد که ترتیب اولویت شاخص ها برای دوهای سرعت آمادگی جسمانی، ساختاری، فیزیولوژیکی، تکنیکی، روانی _ اجتماعی بود.
در حالی که برای دو های نیمه استقامت فیزیولوژیکی، آمادگی جسمانی، ساختاری، تکنیکی، روانی _ اجتماعی بود.
ولی در مورد دونده های استقامت به ترتیب شاخص های فیزیولوژیکی، آمادگی جسمانی، روانی _ اجتماعی، ساختاری و تکنیکی مورد توجه بود.
۷) تحلیل یافته ها حاکی از این است که ترتیب اولویت در دوهای با مانع (۱۱۰ و ۴۰۰ متر با مانع) شاخص های ساختاری، آمادگی جسمانی، تکنیکی، فیزیولوژیکی و روانی _ اجتماعی بود در حالی که برای دوی ۳۰۰۰ متر با مانع شاخص های فیزیولوژیکی، آمادگی جسمانی، ساختاری، روانی _ اجتماعی و تکنیکی اهمیت داشتند.
۸) تحلیل یافته ها نشان داد که ترتیب اولویت شاخص ها برای پرتاب ها : ساختاری، آمادگی جسمانی، تکنیکی، روانی _ اجتماعی و فیزیولوژیکی و برای پرش ها : ساختاری، تکنیکی، آمادگی جسمانی، فیزیولوژیکی و روانی _ اجتماعی است.
۹) یافته های این پژوهش نشان داد که مهم ترین شاخص ها برای پیاده روی به ترتیب : ساختاری، تکنیکی، آمادگی جسمانی، فیزیولوژیکی و روانی _ اجتماعی است در حالی که برای رشته دهگانه به ترتیب: آمادگی جسمانی، ساختاری، تکنیکی، فیزیولوژیکی و روانی _ اجتماعی است.
۱۰) تحلیل یافته ها نشان می دهد که بین نظرات مربیان و ورزشکاران در مورد برخی از متغیرها مانند ضرورت وجود الگوی استعدادیابی، مناسب ترین نهادهای کشف، جذب و پرورش استعدادها و سن استعدادیابی همبستگی وجود دارد.
۱۱) مقایسه برخی از شاخص های ساختاری و فیزیولوژیکی اندازه گیری شده در بین قهرمانان نخبه کشور با نورم های بین المللی نشان داد که تقریباً در کلیه رشته های دو و میدانی شاخص های قهرمانان ملی ما ضعیف تر است.
به هر حال، نتیجه گیری کلی این است که برای دستیابی ورودی های مناسب به تیم های ملی و کسب نتایج بهتر و سریع تر، استعدادیابی و پیروی از یک الگوی مناسب ضروری است، ولی در شرایط فعلی ساده ترین و عملی ترین روش استعدادیابی و اجرای مسابقات بیشتر و برگزاری جشنواره های ورزشی و انجام آزمون های ساده میدانی است.

دکتر عیدی علیجانی

منبع : روزنامه ایران ورزشی