پشت پرده اخراج سفیر آمریکا از ونزوئلا

چه کسی به دیپلماسی و آن همه مودب بازی‌های مشقت‌بارش نیاز دارد؟ این بار حتی <یانکی برگرد به خونه> همیشگی هم برای آنکه هوگو چاوز، رئیس‌جمهور ونزوئلا، منظورش را برساند کافی نبود و او روز پنجشنبه هنگامی که اعلام کرد به پاتریک دادی، سفیر آمریکا ۷۲ ساعت فرصت داده خاک کشورش را ترک کند از واژه‌های تازه‌ای استفاده کرد. چاوز در آن روز در جمع هوادارانش در استان کارابوبو، خطاب به سفیر آمریکا گفت: <یانکی آشغال‌کله! برو به جهنم>! و بعد از برناردو آلوارز سفیرش در واشنگتن خواست که به خانه برگردد، تا زمانی که دولت جدیدی در ایالات متحده انتخاب می‌شود <که به مردم و دولت‌های آمریکای لاتین احترام خواهد گذاشت. >
چاوز گفت هدف از اخراج سفیر آمریکا اعلام همبستگی با ایوو مورالس، رئیس‌جمهور بولیوی، است که یک روز زودتر سفیر ایالات متحده را از کشورش بیرون انداخته بود. البته چاوز حرف‌های تازه‌ای هم داشت؛ او واشنگتن را متهم کرد که توطئه ترورش را برنامه‌ریزی کرده است، آن هم <به کمک ژنرال‌های بازنشسته ونزوئلایی و سیاستمداران مخالف.>
صبح همان روز چاوز ورود دو بمب‌افکن دوربرد روسی به کشورش که قرار بود بخشی از مانور دریایی مشترک دو طرف در ماه نوامبر باشد را خوشامد گفته بود؛ یعنی حضور ناوهای روس در آب‌های ونزوئلا. ‌
کاملا معلوم است که چاوز قصد قدرت‌نمایی در برابر ایالات متحده دارد، اما مساله اینجاست که آیا واقعا روابط کاراکاس- واشنگتن به نقطه‌ای تعیین‌کننده رسیده است یا نه؟ چاوز از چند روز پیش دادی را در رسانه‌ها مورد حمله قرار می‌داد چرا که او اخیرا گفته بود قاچاقچی‌ها در طول سال‌های اخیر ونزوئلا را در انتقال موادمخدر به دیگر نقاط دنیا مناسب‌تر تشخیص داده‌اند. با این حمله چندین منبع بلندپایه در میرافلورس، کاخ ریاست‌جمهوری کاراکاس، به تایم گفتند دولت اصرار می‌کند که مدارکی را در دست دارد که اثبات‌کننده حضور دولت بوش در ماجرای کودتای احتمالی چاوز بوده و این مهم‌ترین دلیل اخراج دادی است. ‌
چهار ژنرال بازنشسته- که به گفته دولت تماس‌های تلفنی آنها ضبط شده- روز پنجشنبه به خاطر شرکت در توطئه دستگیر شدند و منابع نزدیک به دولت می‌گویند انتظار می‌رود در طول روزهای آینده دستگیری‌های بیشتری در داخل نیروهای مسلح صورت گیرد. ‌
به گفته منابع حاضر در میرافلورس، دلیل دیگر اخراج دادی <ابراز همبستگی با بولیوی> بود که رئیس‌جمهور چپ‌گرایش چهارشنبه پیش سفیر آمریکا را به اتهام <تحریک به خشونت‌های ضددولتی> از کشورش بیرون کرد. ‌
چاوز روز پنجشنبه در یک سخنرانی شدیداللحن تلویزیونی گفت: <آمریکا تلاش می‌کند آنچه در بولیوی انجام داد در اینجا هم انجام دهد.> دولت بوش در آخرین ساعات همان روز اعلام کرد در حال <بررسی> سخنان چاوز است‌! چاوز به ندرت این فرصت هشدار دادن به <یانکی>‌ها را از دست می‌دهد، به خصوص در مواردی که در صحنه سیاسی داخلی به نفعش باشد. منتقدان تندروی چاوز حتی تردید دارند که این ماجرای کودتا وجود خارجی داشته باشد. آنها می‌گویند دولت چاوز قصد دارد با این اتهام‌زنی‌ها حواس مردم را از دادگاهی که قرار است همین ماه در میامی برگزار شود پرت کند. ماجرا از این قرار است که در تابستان سال ۲۰۰۷ یک چمدان حاوی ۸۰۰ هزار دلار پول نقد در فرودگاه بوئنوس‌آیرس کشف شد که به نظر می‌رسد از سوی چاوز برای کمک به مبارزات انتخاباتی کریستینا فرناندز دو کرشنر، رئیس‌جمهور کنونی آرژانتین، فرستاده شده بود. چاوز بارها دست داشتن در این انتقال وجه را انکار کرده و گفته دولتش تلاش نکرده تحقیقات مربوط به این پرونده را منحرف کند. ‌
عده‌ای دیگر از منتقدان معتقدند چاوز قصد دارد در آستانه انتخابات محلی و ایالتی ماه نوامبر، با حمله به آمریکا، محبوبیتش را در میان مردم عادی افزایش دهد. او و حزبش پس از شکست رفراندوم سال گذشته چاوز به یک پیروزی بسیار قدرتمند در این انتخابات نیاز دارند. چاوز قصد داشت به کمک آن رفراندوم پروژه‌های سوسیالیستی‌اش را با قدرت بیشتری ادامه دهد تا بتواند هر بار که دلش خواست در انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد شود. مردم ونزوئلا به این رفراندوم رای منفی دادند. ‌
شاید شماری از مردم به این فریادها که عمدتا مصرف داخلی دارند عادت کرده باشند، اما چاوز هنوز یک اهرم را علیه آمریکا در اختیار دارد؛ ونزوئلا چهارمین صادر‌کننده نفت به ایالات متحده است و چاوز از مدت‌ها پیش - به‌خصوص بعد از کوتادی نافرجام سال ۲۰۰۲ علیه دولتش - ایالات متحده را تهدید به قطع صادرات می‌کند. یکی از منابع نزدیک به رئیس‌جمهور با اشاره به اخراج دادی می‌گوید: ما اقدامات اخیر را انجام دادیم چون به نفع روابط کاراکاس- واشنگتن نیست که در انتخابات ریاست‌جمهوری پاییز در آمریکا یک رئیس‌جمهور متخاصم دیگر برنده شود. با این همه اکثر تحلیلگران معتقدند همان‌طور که آمریکا به نفت ونزوئلا احتیاج دارد، کاراکاس هم به بازار واشنگتن نیازمند است و این وابستگی متقابل نمی‌گذارد که روابط دو طرف بحرانی شود؛ کار چاوز و یانکی‌های آشغال‌کله هیچگاه به جنگ نخواهد کشید. ‌

ترجمه: کاوه شجاعی
منبع: تایم

منبع : روزنامه اعتماد ملی