مدل تعیین شایستگی مراتع برای چرای گوسفند با استفاده از GIS مطالعه موردی منطقه طالقان

تعیین شایستگی مرتع از موارد مهم در مدیریت آن به شمار می رود و شناخت عوامل موثر بر آن اهمیت دارد. از آنجایی که تقریبا همه اجزای اکوسیستم مرتعی در تعیین شایستگی تاثیر می گذارند و بررسی همه این عوامل امکان پذیر نیست، در این تحقیق عوامل فیزیکی و پوشش گیاهی مورد توجه قرار گرفتند. سه مدل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به فرسایش اجزای مدل اصلی را تشکیل می دهند. این تحقیق با استفاده از روش فائو در بررسی و تعیین توانایی اراضی در محیط سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) در بخش میانی حوزه آبخیز طالقان (۹۰کیلومتری شمال غرب تهران) به اجرا درآمده است.
نتایج حاصل از مدل نهایی شایستگی مرتع نشان می دهد که از میان خصوصیات فیزیکی، شیب، حساسیت سنگ و خاک به فرسایش و ارتفاع و از میان خصوصیات پوشش گیاهی، درصد پوشش گیاهی، تولید علوفه، ترکیب گیاهی، وضعیت و گرایش مرتع به صورت توامان در تعیین شایستگی مراتع منطقه تاثیر دارند. محدود کننده ترین عوامل در تعیین شایستگی مراتع منطقه، شیب زیاد، تبدیل مرتع به دیمزارو رها کردن آن، چرای زودرس، وجود سنگ های حساس به فرسایش و کم بودن درصد پوشش گیاهی اند. از سوی دیگر زیاد بودن پوشش سطحی شامل پوشش گیاهی، سنگ و سنگریزه، تعدد منابع آب دایمی، پراکنش مناسب منابع آب و حضور گیاهان چند ساله از جمله عوامل مـوثر در افزایش درجه شایستگی مراتع منطقه به حساب می آیند.

حسین ارزانی
شهرام یوسفی
محمد جعفری
مهدی فرح پور

منبع : پایگاه اطلاعات علمی