پیشینهٔ کارخانجات خوراک دام و طیور

زمان تأسیس اولین كارخانه خوراك دام در كشور به اوایل دهه ۱۳۳۰ باز می گردد. اما تاریخ دقیق آن مورد اختلاف است و از سال ۱۳۳۳ تا سال ۱۳۳۷ ذكر شده ؛ با تحقیقات ما تاریخ ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۵ را بعنوان تاریخ تأسیس اولین كارخانه خوراك دام (پارس) می توان قبول نمود. در محل كارخانه روغن نباتی قو ، واقع در فرح آباد خزانه ، كارخانه پنبه پاك كنی قرار داشت كه بعدا" برای استفاده از تخم پنبه اقدام به احداث كارخانه روغن نباتی گردید. سپس گروه صنعتی پارس برای استفاده از پوسته و كنجاله تخم پنبه اقدام به نصب آسباب و میكسر نمود. اولین خوراكی كه در كارخانه مزبور تهیه شده مخلوطی از پوست تخم پنبه و كنجاله آن و ملاس چغندر قند بوده كه به مصرف دام می رسیده است. سپس اقدام به تهیه خوراك طیور گردید ؛ در آن دوران پیشدانه با ۲۱ درصد پروتئین تا ۱۵ روزگی ، با ۱۹ درصد پروتئین تا ۴۵ روزگی و پسدانه با ۱۷ درصد پروتئین برای بعد از ۴۵ روزگی جوجه های گوشتی تهیه و مورد استفاده مرغداران قرار می گرفته است. مواد اولیه جهت تهیه خوراك طیور عبارت بود از : گندم ، جو ، سبوس ، ذرت به مقدار خیلی كم ، كشك كم نمك ، صدف و یونجه خشك. قبل از شروع واردات ویتامینها و املاح از یونجه خشك بعنوان منابع تأمین ویتامینها به میزان ۳ تا ۴ درصد در جیره طیور استفاده می شده است. تا اینكه در سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۲ مواد معدنی و ویتامینی بصورت مكمل از خارج وارد گردید. در آن زمان عده أی تصمیم داشتند كه از عصاره كبد ماهی ویتامین A استخراج كرده ، آن را در جیره طیور مصرف نمایند اما با ورود ویتامین A شیمیایی از تصمیم خویش صرف نظر نمودند. در سال ۱۳۴۵ شركت سهامی خوراك دام پارس تأسیس شد و در سال ۱۳۴۷ با شراكت آمریكایی ها نام پارس پورینا (Poorina) را برگزید ، كه مدت زیادی دوام نیاورد و پس از ایجاد اختلاف ، مجددا" خوراك دام پارس شروع به فعالیت نمود. تا سال ۵۲ كارخانجات دام فقط در تهران تأسیس شدند و پس از آن در شهرستانها نیز كارخانجاتی شروع به فعالیت نمودند.

منبع : مؤسسه مرغداری ایران