دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا


دو قرن نیرنگ: داستان تلخ سیاست استعماری انگلیس در ایران به انضمام کتاب ' ایرانیان در میان ...


دو قرن نیرنگ: داستان تلخ سیاست استعماری انگلیس در ایران به انضمام کتاب ' ایرانیان در میان ...
نویسنده : طلوعی - محمود
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۸/۲۸
رده دیویی : ۳۲۷.۵۵۰۴۲
قطع : وزیری
جلد : گالینگر
تعداد صفحه : ۶۶۹
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۴۴۰۰
شابک : ۹۶۴-۴۰۵-۱۳۶-X

کتاب حاضر شرح و تحقیقی است از دو قرن روابط ایران و انگلستان که به تعبیر مولف, با هدف روشن ساختن سیاست مزدورانه و استعماری انگلستان در ایران طی دو قرن گذشته, تدوین شده است .کتاب متشکل از سه بخش اصلی است .بخش اول با مقدمه‌ای از پیشینه روابط ایران و انگلیس در سالیان پیش از استقرار روابط سیاسی این دو کشور آغاز می‌شود و با بررسی سیر سیاست استعماری انگلیس در ایران در دوران قاجاریه و سپس پهلوی‌ها ادامه می‌یابد .این بخش از هشت فصل تشکیل شده است1 :ـ نظری به گذشته, 2ـ مراحل رشد سیاست استعماری انگلیس در ایران, 3ـ از قتل امیرکبیر تا اولین جنگ ایران و انگلیس, 4ـ از انقلاب مشروطیت تا قرارداد 1919, 5ـ از کودتای 1299تا انقراض قاجاریه, 6ـ انگلیسی‌ها و سلطنت رضاشاه, 7ـ صعود و سقوط محمدرضا شاه, 8ـ نتیجه .بخش دوم ترجمه کتابی است به قلم 'دنیس رایت 'سفیر سال‌های دور انگلیس در ایران با عنوان 'ایرانیان در میان انگلیسی‌ها 'که روابط دو کشور را از دید دیگری مورد بررسی قرار می‌دهد و هر چند تا حدود زیادی جانبدارانه است, به علت دسترسی نویسنده به منابع دست اول, اطلاعات جالب توجهی از زوایای ناشناخته روابط ایران و انگلیس به دست می‌دهد .لازم به توضیح است 'دنیس رایت 'که اکنون رئیس موسسه تحقیقات ایرانی در انگلستان می‌باشد, نخستین بار پس از قطع روابط سیاسی ایران و انگلیس در دوران حکومت مصدق به عنوان کاردار مامور تهیه مقدمات تجدید رابطه بین دو کشور شد و ده سال بعد به عنوان سفیر به ایران بازگشت .او مدت هشت سال سفیر کبیر انگلیس در ایران بود و بعد از مراجعت به انگلستان و دوران یازنشستگی هم به عنوان یکی از کارشناسان امور ایران مورد مشورت دولت انگلیس بود و حتی در دوران انقلاب اسلامی نیز به عنوان 'تحقیق 'به ایران مسافرت کرده است' .دنیس رایت 'تاکنون چند کتاب درباره ایران نوشته که یکی از آنها 'انگلیسی‌ها در میان ایرانیان 'نام دارد .این کتاب در سال 1359به فارسی ترجمه و انتشار یافت .اما کتاب 'ایرانیان در میان انگلیسی‌ها ' که ترجمه آن بخش عمده کتاب حاضر را به خود اختصاص داده با توجه به موقعیت فعلی نویسنده به عنوان رئیس موسسه انگلیسی تحقیقات ایرانی در لندن, همچنین سابقه سیاسی او به عنوان سفیر انگلیس در ایران و بالاخره دسترسی وی به منابع و اسناد دست اول در زمینه آگاهی از ماهیت و چگونگی روابط ایران و انگلستان حائز اهمیت است .بخش دوم (ترجمه کتاب ایرانیان در میان انگلیسی‌ها) از شانزده فصل با این عناوین تشکیل شده است1 :ـ اولین سفیر ایران در لندن, 2ـ یک ایرانی که به نمایندگی انگلیس به ایران رفت, 3ـ یک مصیبت وحشتناک, 4ـ سفیر ناخوانده, 5ـ دو ایرانی از هندوستان, 6ـ سفیر فوق‌العاده, 7ـ اولین محصلین ایرانی به انگلستان, 8ـ داستان سه شاهزاده, 9ـ سه ماموریت دیپلماتیک, 10ـ شاه از انگلستان دیدن می‌کند, 11ـ محصلین بعدی, 12ـ افتضاح 'لاتاری', 13ـ فراماسونری, اسلحه پنهان انگلیس, 14ـ کابوس نشان بند جوراب, 15ـ 'بستی‌ها 'و افراد تحت حمایت, 16ـ آخرین قاجارها .بخش سوم کتاب نیز به گزیده اسناد و مدارک مهم درباره روابط ایران و انگلیس اختصاص یافته که به زعم نویسنده ابعاد مداخلات انگلستان در امور ایران را روشن می‌سازند .