هاورکرافت چیست

اگر شما اهل رفتن به نمایشگاه های وسایل نقلیه یا خواندن مقالات علمی یا علاقمند به دانش نظامی باشید مطمئنا نام هاور کرا فت را شنیده، مطلبی درباره آن خوانده، آن را از نزدیک دیده یا حتی از سوار شدن یا راندن با آن لذت برده اید.
در چندین و چند نمایشگاه اتومبیل و وسایل نقیه ای که در چند سال اخیر در تهران برگزار شده اند تقریبا در بیشتر آنها در گوشه ای از فضای نمایشگاه حداقل یک هاور کرافت (که در بعضی اوقات حرکات نمایشی را به وسیله آن شاهد بودیم) خودنمایی می کرده است.
● هاور کرافت چیست
هاور کرافت می تواند شبیه قایق پارویی (نه در تمام جزئیات)، یک قایق کوچک تفریحی یا قایق های نظامی طراحی گردد. با این فرق که محل تماس آن با سطوح شبیه قایق نبوده و دارای یک تیوپ پر از هوا می باشد که به وسیله آن امر سر خوردن بر روی سطوح مختلف امکان پذیر می گردد. برای حرکت رو به جلو نیز هاور کرافت ها از نیروی باد کمک می گیرند که متداول ترین وسیله تولید باد، پروانه های غول پیکری می باشند که از یک پروانه کوچک بر روی مدل های ساده و کوچک شروع شده و تا چندین پروانه غول پیکر که بر روی مدل های بزرگ و نظامی دیده می شوند به اتمام می رسند. هاور کرافت توانایی حرکت بر روی سطوحی همچون آب، چمن، گل، آسفالت و یخ را دارا می باشد.
البته تمام ماجرا به این جا ختم نمی شود. در واقع هاور کرافت ها دارای موتورهای جداگانه ای می باشند که این موتورها دو وظیفه اصلی را بر دوش می کشند. یکی از موتورها وظیفه گرداندن پره هایی را بر عهده دارد که با دمیدن هوا رو به پایین، عمل تعلیق نسبی قایق را انجام داده و موتور یا موتورهای دیگر عمل راندن قایق را به سمت دلخواه برعهده دارند. البته همانطور که اشاره شد هاور کرافت هایی با یک یا چند موتور که پره یا پره ها را می گردانند نیز وجود دارد. در این مدل ها باد ایجاد شده توسط پره ها به وسیله یک کانال به کناره های قایق برای عمل تعلیق انتقال داده می شود.
● تاریخچه
در سال ۱۷۱۶، Emanuel Swedenborg فیلسوف و دانشجوی الهیات از سوئد اقدام به ساخت یک مدل از فریم یک قایق وارونه همراه با تیوپ باد، یک کابین کنترل قایق در وسط آن و یک سطح نیم دایره به شکل پارو که عمل فشار هوا رو به پایین را بر عهده داشت اقدام کرد.
در اواسط ۱۸۷۰ میلادی مهندس انگلیسی Sir John Issac Thornycroft اقدام به ساخت چندین دستگاه از چنین وسایلی نمود که بر پایه ایده استفاده از هوا در بین بدنه قایق و آب طراحی شده بودند. او این عمل را به منظور کاهش کشش بین قایق و آب انجام داد.
در اواسط دهه ۳۰ قرن ۱۹ میلادی یک مهندس شوروی الاصل به نام Vladimir LevKov تعداد ۲۰ عدد قایق با تیوپ باد ( هاور کرافت کنونی ) را طراحی و تولید نمود. اولین مدل تستی از آنها با نام L-۱ دارای ساختار بسیار ساده ای متشکل از دو Catamarans ( به قایق هایی که از دو تونل طولی در وسط بدنه و یک فریم در اطراف آن تشکیل شده گفته می شود) و دارای ۳ موتور بود. دو موتور M-۱۱ افقی در حفره ای قیف مانند نصب گردیده اند که دو حفره اصلی بدنه را به هم متصل می کنند. موتور سوم نیز که دوباره یک M-۱۱ با سیستم خنک شونده ای که از هوا استفاده می کند است در قسمت عقب قایق برروی یک ستون و بوسیله چهار بست بر روی ستون نصب گردیده است. تراکم هوا در تیوپ بوسیله موتور افقی به دست می آید. در بین چندین تست موفق، یکی از قایق های تیوپ دار آقای LevKov به نام L-۵ توانست به سرعت ۷۰ گره دریایی (۱۳۰ کیلومتر در ساعت) دست یابد.
● هاور کرافت های شخصی و تبلیغاتی
کمپانی انگلیسی ساخت هواپیما به نام Saunders Roe که در صنعت هوانوردی تخصص دارد، هاورکرافتی را به نام SR-N۱ که چندین مرحله تست را از سال ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۱ پشت سر گذاشت را تولید نمود. این مدل در همان سالها طول کانال انگلیس را با موفقیت پیمود.
SR-N۱ بوسیله یک موتور پیستونی و بوسیله فشار هوا به جلو حرکت می کرد. این مدل در سال ۱۹۶۰ به نمایش عموم در آمده و نشان داد که توانایی حمل باری معادل ۱۲ کشتی همراه با تمامی وسایلش را دارا می باشد و در عین حال با وجود چنین وزنی تنها مقدار کمی از ارتفاع آن کاسته می شود.
اولین هاورکرافت مسافر بری ای که رسما شروع به کار کرد Vickers VA-۳ نام داشت و در تابستان سال ۱۹۶۲ مسافران را در طول ساحل شمالی Wales از Moreton و Merseyside به Rhyl واقع در Wales حمل می کرد. اولین هاورکرافت که با خود اتومبیل نیز حمل می کرد در سال ۱۹۶۸ به نمایش در آمد. کمپانی BHC (کمپانی هاورکرافت بریتانیا) این مدل را SR-N۴ (از کلاس Mouthotten) نامیده و
با چهار پیشرانه Proteus متعلق به کمپانی Rolls-Royce که دارای توربین گاز بودند قدرت می گرفت. این هاورکرافت مزایای حمل اتومبیل و مسافر را دارا بود و محل خدمت آن نیز عرض کانال انگلیس می بود. اولین مدل این هاورکرافت (SR-N۴) توانایی حمل ۲۵۴ مسافر و ۳۰ اتومبیل را همراه با سرعت ۸۳ کره دریایی (۹۶ مایل) را دارا بود. مدل دیگری از این هاورکرافت چند سال بعد به تولید رسید که توانایی حمل ۴۱۸ مسافر و ۶۰ اتومبیل را دارا بوده و SR-N۴ MK III نام داشت.
● هاورکرافت نظامی
در اولین پروژه استفاده از هاورکرافت در عملیات نظامی SR-N۱ تا SR-N۶ بود که بوسیله کمپانی Saunder Roe در جزیره Wight در بریتانیا تولید شده و بوسیله نیروهای مشترک ارتش انگلستان استفاده می شد.
در ایالات متحده و در دهه ۶۰ میلادی کمپانی Bell اقدام به تولید هاورکرافت های Saunder Roe با کسب امتیاز از کمپانی مذبور نمود. Bell SK-۵ از نمونه های این هاورکرافت ها بود که در جنگ ویتنام از آنها استفاده شد.
● رکوردهای ثبت شده
▪ بزدگترین هاورکرافت شخصی: BHC SRN۴ Mk III با ۵۶.۴ متر طول و ۳۰۵ تن وزن ! این هاورکرافت قادر به حمل ۴۱۸ مسافر و ۶۰ اتومبیل می باشد.
▪ رکورد عبور از کانال انگلیس در ۲۲ دقیقه به وسیله MCH SR-N۴ Mk۳ در ۱۴ سپتامبر ۱۹۹۵
در مجموع می توان هاورکرافت را یک وسیله نقلیه چند منظوره با قابلیت های چه بر روی آب و چه در خشکی دانست.

نویسنده : ماهنامه خودرویاب - شماره۴ - آرتور یوسفی

منبع : carx1