مکعب روبیک زنده

طبیعت پیچیدگی های زیادی دارد. بهتر است بگوییم سراسر پیچیدگی است. هر عنصر زنده و غیرزنده یی به نحوی مستقیم و غیرمستقیم به هم ارتباط دارد و رشته های نامرئی این ارتباط است که ادامه حیات بر کره زمین را تضمین می کند.
شاید بتوان مدلی کوچک شده از این پیچیدگی را در مکعب های رنگارنگ «روبیک» دید. همان مکعب های مشهوری که سال ها قبل اختراع شدند تا هوش بچه ها را تقویت کنند. خیلی از بچه ها در همان سنین کودکی موفق به مرتب کردن رنگ های مکعب روبیک شدند و البته بعضی ها هم بعد از بیست و چند سال و در سنین میانسالی، این کار را انجام دادند، نکته جالب در حل مکعب روبیک این است که نمی توان تنها به مرتب کردن رنگ های یک وجه از مکعب پرداخت بلکه با تحلیل موقعیت رنگ ها در وجوه مختلف باید تلاش کرد هر شش وجه به طور یکسان و همزمان مرتب شوند.
طبیعت و شبکه پیچیده حیات نیز شباهت زیادی به این مکعب ها دارد. نمی توان به انگیزه مرتب کردن و بهبود اوضاع یک وجه از دیگر وجوه غافل شد. مثلاً نمی توان بدون توجه به مسائلی چون حیات وحش، منابع آب، اکوسیستم های حساس و... تنها به فعالیت های اقتصادی در طبیعت نظیر کشاورزی توجه داشت.
در واقع برخورد با طبیعت و ایجاد تغییر در آن بدون مطالعه و توجه به عواقب آن، آشفتگی و تخریب کل سیستم را به دنبال خواهد داشت. البته برعکس این ماجرا هم صادق است. مثلاً نمی توان فقط به حیات وحش توجه داشت و از بیابان ها غافل ماند. کوچک ترین تغییر فقط با در نظر گرفتن کلیه جوانب امکان پذیر است.
اما برخی بر این عقیده اند انسان مجاز به اعمال هر تغییری در طبیعت است. آنها برای رسیدن به منافع کوتاه مدت بی پروا دست به هر اقدامی می زنند و نتیجه این اقدام چیزی جز تخریب نیست.
شاید بد نباشد این دسته از افراد گاه سراغ همان مکعب های روبیک بروند تا بلکه با تغییر نوع تفکر خود، از تخریب طبیعت خودداری کنند.

مینو گنابادی

منبع : روزنامه اعتماد