منشأ اضطراب

اضطراب واژه‌ای است كه همگان با آن آشنایی دارند .عوامل مختلف میتوانند ایجاد كننده اضطراب باشند . آدمی از هر جهت تحت فشار زندگی است و حتی مسائل اجتماعی كه مستقیماً بر فرد وارد نمی‌شوند میتوانند در او ایجاد اضطراب نمایند .البته باید میان اضطراب و ترس تفاوت قایل شد . به طور ساده می‌توان گفت ترس در پاسخ به خطری معلوم ، بیرونی ، معین و منشأ غیر تعارضی است ولی اضطراب در پاسخ به تهدیدی ایجاد میشود كه اكثراً نامعلوم ، درونی و مبهم است و از تعارض منشأ گرفته است .
اكثر مواقع ترس واكنشی حاد و اضطراب واكنشی مزمن است . اضطراب می‌تواند اثراتی جبران ناپذیر و حتی مرگ را بدنبال داشته باشد.یکی از کاربردهای موسیقی درمانی نیز در کاهش اضطراب و استرس است و با توجه به اهمیت این موضوع ، سعی میشود تا در مجموعه ای چند بخشی به بررسی اضطراب و جنبه های مختلف آن پرداخته شود. در سری مقالاتی که تحت عنوان اضطراب نوشته خواهند شد به بررسی جنبه های مختلف این موضوع از جمله منشا اضطراب و روش های خود میزانی ( Self Regulation ) در کاهش اضطراب و نیز بررسی وسایل دفاعی که بدن انسان در مقابل اضطراب تجهیز می کند خواهیم پرداخت.
● نظریه‌های روانكاوانه‌ :
طبق نظر فروید ، اضطراب هشداری است كه ناشی از وجود خطری ناخودآگاه می‌باشد یعنی فروید اضطراب را ناشی از تعارضی بین تكانه‌های ناخودآگاه جنسی یا پرخاشگرانه و تهدیدهای مرتبط با آنها تلقی می‌كرد . در درمان روانكاوی نیز اضطراب حذف نمی‌شود بلكه سعی می‌گردد تا تحمل فرد در مقابل اضطراب بیشتر شده و تعارض ایجاد كننده آن حل شود .
● نظریه‌های رشدی :
از منظر رشد ، اضطراب چند مرحله دارد:
۱) اضطراب فروپاشی : پایین ترین سطح اضطراب است كه به ماههای اول زندگی برمیگردد.فرد نگران است كه اگر دیگران به تأیید و تصدیقی كه لازم است پاسخ ندهند ، فردانیت او متلاشی میشود .
۲) اضطراب گزند و بدگمانی : سطحی كمی پیشرفته تر از مرحله قبلی است كه باز به دوران ابتدایی زندگی برمی‌گردد. فرد دنیا را نا امن و غیر قابل اعتماد می‌بیند و نگران است كه مورد تهاجم قرار بگیرد .
۳) اضطراب اختگی : به دوران اُدیپی رشد برمیگردد و ترس از والدی است كه در ازای عشق كودك به والدِ جنس مقابل می‌خواهد به او آسیب برساند. فرضا کودک پسر که به مادر خود علاقه دارد و چون پدرش نیز مورد توجه مادر قرار دارد ، کودک پسر از پدر خود می ترسد و فکر می کند که ممکن است پدرش به او آسیب برساند.
۴ ) اضطراب فراخود : پخته ترین سطح رشدی اضطراب است كه به احساس گناه ناشی از دست نیافتن به معیارهای درونی شدهٔ اخلاقی فرد باز می‌گردد .در هر فرد ، اضطراب ممكن است همزمان به چند سطح رشدی مربوط باشد .
● نظریه‌های یادگیری :
طبق نظریه‌های یادگیری ، افراد با تقلیدپاسخ‌های اضطرابی والدین خود ، یاد می‌گیرند كه در درون خود پاسخی اضطرابی داشته باشند .
● نظریه‌های رفتاری :
بیان می‌دارند كه اضطراب پاسخی شرطی به یك محركِ محیطیِ معین است. این امر اساس نظری‌های رفتاری در اضطراب می‌باشد. برای مثال در الگوی شرطی سازی سنتی یا كلاسیك ، فردی كه هیچ حساسیتی به غذا ندارد ، اگر پس از خوردن غذای آلوده در یك رستوران دچار مسمومیت شود ، ممكن است در رویارویی بعدی با آن غذا یا آن رستوران ویا حتی محیط‌های مشابه ، در او احساس ناخوشی ایجاد شود .
● نظریه‌های زیستی :
۱) دستگاه عصبی خودمختار :
تحریك این دستگاه علایم خاصی را سبب می‌شود كه این علایم هم در بیماریها و هم در اضطراب دیده می‌شوند . از جمله ضربان قلب بالا ، سردرد ، اسهال و افزایش تعداد دفعات تنفس .
۲) نورو ترنس میتر ها :
دستگاه نوروآدرنرژیك در افراد مبتلا به خوبی تنظیم نشده است و گاه فعالیت فورانی دارد. نوراپی نفرین ، سروتونین و گابا جزوِ نوروترنس‌میتر های موثر در اضطراب می‌باشند .
۳) مطالعات وراثتی :
داده های محكمی مبنی بر اینكه نوعی مولفهٔ وراثتی در اختلالات اضطراب سهیم است، وجود دارد. مثلا نیمی از مبتلایان به اختلال پانیك (هول) دارای یك منسوب مبتلا هستند .

منبع : وبلاگ موسیقی درمانی، صوت درمانی