حرکت سریع اقتصاد جهان به سمت فضای سایبر

وقتی در سال ۲۰۰۰ وضعیت اقتصادی آشفته و پریشانی برای تکنولوژی به وجود آمد، بر اساس گزارش‌های آن زمان بسیاری از کمپانی‌های آنلاین در اثر کسادی نابهنگام از فعالیت باز ماندند و دفترشان تعطیل شد.
اما بازماندگان آن شرایط به بهترین نحوی که می‌توانستند، به تبلیغات پرداختند. با افزایش تعداد کاربران اینترنتی به تدریج دلگرم و ترغیب شدند. اکنون، ارزیابی‌ها و گزارش‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از این دات‌.کام‌ها سودهای واقعی برای صاحبان کمپانی‌ها می‌سازند اما با این وجود، تجارت جهانی درباره ظرفیت و پتانسیل‌ تجاری اینترنت بیش از پیش محتاط است. نکته مضحک و خنده‌دار اینجاست که پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که بخش اعظمی از اقتصاد جهان به سمت فضای مجازی Cyber Space درحال حرکت است.
اعداد و ارقام خام قسمتی از این داستان را به ما باز می‌شناساند.
بر اساس گزارش‌های منتشره از سوی وزارت بازرگانی ایالات متحده، خرده‌فروشی آنلاین در بزرگترین بازار جهان ۲۶ درصد افزایش داشته و به سطح ۵۵ میلیارد دلار رسیده است. این نشان‌دهنده رونق بازار و انبان پول است، اما در عین حال این مقدار تنها حدود ۶/۱ درصد کل خرده‌فروشی‌ها در بازار است.
هنوز تعداد بی‌شماری از مردم، کالاهای موردنیاز خود را از جهان واقعی که از آجر و سنگ ساخته شده است، تهیه می‌کنند.
اما ارقام و نمودارهای اداره بازرگانی فقط با بخش صنعت خرده‌فروشی سر و کار دارد. برای مثال آنها خدمات مسافرتی آنلاین که موفق‌ترین و سریع‌ترین رشد را در تجارت الکترونیکی یا e-commerce داشته‌اند را در نظر نگرفته‌اند. کمپانی Interactive crop (IAC)، مالک expedia.com و hotels.com، به تنهایی ۱۰ میلیارد دلار از محل خدمات مسافرتی در سال گذشته درآمد کسب کرده است و با رقیبانی همچون خطوط هوایی و کمپانی‌ها و شرکت‌های اجاره اتومبیل‌ و هتل‌ها که هر یک از آنها فروش آنلاین خوبی هم دارند، مواجه است.
این نمودارها همچنین خدمات مالی آنلاین، آژانس‌های بلیت‌فروشی آنلاین، را در بر نگرفته‌اند، علاوه بر این از دیگر فعالیت‌های تجاری آنلاین می‌توان به بازار غیرقانونی مانند دارو و مواد مخدر اشاره کرد که سال گذشته مردم حدود ۷۰۰ میلیون دلار در ایالات متحده خرج خرید توصیه‌های پزشکی و دارویی با قیمت پایین در کانادا کردند.
چیزهای دیگر هم وجود دارد. آمار و ارقام اداره بازرگانی ایالات متحده صرفا دربردارنده قیمت‌هایی است که در سایت‌های حراج اینترنت معرفی می‌شوند و نه ارزش کالاهایی که فروخته می‌شوند: کمپانی معروف eBay سال گذشته ۲۴ میلیارد دلار فروش آنلاین داشت. این نمودارها، همچنین میلیاردها دلار کالایی که در تجارت‌های مرتبط به یکدیگر از طریق اینترنت خرید و فروش می‌شود را در نظر نگرفته‌اند.
بنابراین تجارت الکترونیکی در حال حاضر خیلی وسیع و بزرگ شده و به نظر می‌رسد در حال بزرگ‌تر شدن هم هست اما ارزش واقعی معاملاتی که آنلاین محسوب می‌شود، با نفوذ چشمگیر اینترنت بر خرید از دنیای آف‌لاین کمتر برآورد شده است. این نفوذ در حال حاضر به بخش لاینفک از تجارت الکترونیک تبدیل شده است.
اینترنت رفتار مشتریان را عمیقا تغییر داده است. از هر ۵ نفر، یک نفر از مردمی که در فروشگاه‌های بزرگ ایالات متحده قدم می‌زنند تا مثلا یک وسیله الکتریکی بخرند، قبل از مراجعه به فروشگاه قیمت‌های آنلاین را جست‌و‌جو کرده‌اند و قیمت دقیق پرداختی را می‌دانند. جالب‌تر آنکه از هر چهار آمریکایی، سه نفر آنها خرید اتومبیل‌های جدید آنلاین را آغاز کردند. مساله این‌جا است که حالا دیگر این قبیل مشتریان وقتی وارد گالری‌ها و نمایشگاه‌ها و مراکز خرید می‌شوند، اطلاعات کاملی درباره اتومبیل‌ها دارند.
بر اساس تحقیقات مؤسسه فورتز، نیمی از ۶۰ میلیون مشتری موجود در اروپا که دارای اینترنت هستند، محصولات و کالاهای مورد احتیاج خود را آف‌لاین‌ تهیه می‌کنند اما تحقیق دقیقی درباره قیمت‌‌ها و جزئیات کالا را آنلاین انجام می‌دهند. البته در کشورهای مختلف عادات و رفتارهای مختلف وجود دارد. برای مثال در اسپانیا و ایتالیا، خریداران آف‌لاین، پس از جست‌و‌جو درباره قیمت‌‌ها از اینترنت دوبرابر خرید آنلاین است.
اما در بریتانیا و آلمان، پیشرفته‌ترین بازارهای اینترنتی، نسبت خرید آف‌لاین و آنلاین تفاوت زیادی دارد. فورتز می‌گوید که مردم در ابتدا محصولات مشخص و ساده مثل DVD و .. را آنلاین می‌خرد و سپس به تدریج به سمت کالاها و محصولات پیچیده‌تر می‌روند. حراج ماشین‌های دست‌دوم در حال حاضر بزرگ‌ترین بازار آنلاین در ایالات متحده است.
به نظر می‌رسد مردم از خرید آنلاین لذت می‌برند. وب‌سایت‌ها هر روز، چیزهای بیشتری را به کار می‌گیرند تا باعث تفریح و سرگرمی مشتریان خود شوند و بدین ترتیب می‌خواهند سهم بیشتری از خرید مشتریان را از آن خود کنند.
● چرا وب سایت اهمیت دارد
وب سایت تاثیر زیادی بر فعالیت تجاری کمپانی دارد. کمپانی که به وب سایت خود بی‌اعتناست، ممکن است خود کشی تجاری و بازرگانی خود را رقم بزند.
یک وب سایت، دروازه ورود به یک مارک تجاری، محصولات خدمات است، حتی اگر آن کمپانی خرید و فروش آنلاین نداشته باشد.
یک وب سایت بی استفاده و ناکارا، نشان‌دهنده کمپانی بی‌استفاده و ناکاراست و رقیب آن صرفا یک کلیک برای خارج شدن است.
اما بهترین سایت‌ها هم اگر مردم نتوانند آن را پیدا کنند، تلاشی بیهوده است. به همین دلیل کمپانی‌ها باید در نتایج جست‌وجوی اینترنت، جای خود را محکم کنند.
برای بسیاری از کابران، یک سایت جست‌وجو، نقطه ورود آنها به اینترنت است. معروف‌ترین موتور جست‌وجو در حال حاضر وارد واژگان مردم شده است، مردم می‌گویند آنها یک کمپانی یا محصول را در گوگل جست‌وجو کردند.
تجارت جست‌وجو هم در حال حاضر به یکی از موثرترین اشکال تبلیغ در اینترنت تبدیل شده و در عین حال بهترین راه برای دستیابی به مشتریان نیز هست. نوجوانان و جوانان اوقات زیادی را در آنلاین می‌گذرانند و همه اینها به این معناست که «جست‌وجو» دارد به زمینه بعدی منازعه و رقابت اینترنت تبدیل می‌شود و به همین دلیل است که گوگل درصدد دفاع از خود در برابر یاهو و مایکروسافت است.
راه دیگری که می‌توان از طریق آن کالاها و خدمات را آنلاین عرضه کرد، سایت‌های بزرگی هستند که در حال حاضر بیشترین ترافیک اینترنتی را دارند Ebay .، یاهو و آمازون، جایگاه فعالیت‌های تجاری عظیم برای کمپانی‌های دیگر هستند. اما برای مشارکت در این فرآیند عرضه، محصولات کمپانی‌ها باید در گردونه رقابت به لحاظ قیمت‌گذاری قرار گیرند، مردم قیمت‌های آنلاین را کنترل می‌کنند و این قیمت‌ها را با قیمت‌های مغازه‌های سر راه و خیابانی مقایسه می‌کنند و سپس اقدام به خرید می‌کنند. مردم حتی گاهی قیمت‌ها را با قیمت‌های کشورهای دیگر هم مقایسه می‌کنند و اگرچه بسیاری از وب‌سایت‌ها از اینکه کالاهایشان را به خارج عرضه کنند، ممنوع شده‌اند اما به هر حال تاجران و بازرگانان اینترنتی وجود دارند که این کار را انجام می‌دهند.
استاد تکنولوژی مدرسه مدیریت شیکاگو معتقد است، آنچه در این میان اتفاق می‌افتد، چرخش معاملات میان کانال‌های خرید مختلف است.
برای مثال، بعضی ممکن است از اینترنت برای جست‌‌وجوی دوربین‌های دیجیتال استفاده کنند اما در عین حال از یک مغازه دوربین‌فروشی هم دیدن می‌کنند برای اینکه دوربین را از نزدیک کنترل کنند اما بعد به فروشنده می‌گویند: من درباره‌اش فکر می‌کنم و از مغازه خارج می‌شوند، سپس به خانه باز می‌گردند و دوباره در اینترنت به جست‌وجوی ارزان‌قیمت‌ترین دوربین می‌پردازند. به این ترتیب، مشتریان پروسه قیمت‌گذاری یا خرید را ساخت‌شکنی می‌کنند.
● همه چیز درباره من‌
فقط شفافیت قیمت‌های اینترنت نیست که مشتریان را قدرتمند می‌سازد بلکه اینترنت به آنها اجازه می‌دهد که نظرشان را دائم تغییر دهند.
اگر آنها یک وب سایت را دوست نداشته باشند، به راحتی آنها را ترک می‌کنند. دانیل روزنویک یکی از مدیران یاهو معتقد است: اینترنت محیط کاملا خودخواهی‌ها در جهان است. مردم می‌خواهند از اینترنت هر وقت که دوست دارند، به نحوی که می‌خواهند و برای هرچه می‌خواهند استفاده کنند.
یاهو در این مساله تنها نیست که استراتژی خود را براساس جمع‌آوری آنچه که مشتریانش به دنبال آن هستند، تعریف کرده است.
یاهو حدود ۲۶۰ میلیون کاربر در هر ماه دارد، بنابراین همواره در پی آن است تا هرچه آنها به دنبالش هستند را در اختیارشان بگذارد. اولین چیزی که این سایت‌های بزرگ دنبال آن هستند، این است که در محصولات و قیمت‌ها اطلاعات بهتری به مشتریان بدهند.
آمازون در حال حاضر به خاطر فروش کتاب بسیار مشهور است اما از سال‌های قبل، این سایت چیزهای دیگری هم را در لیست فروش قرار داد که عبارتند از: محصولات بهداشتی، جواهرات و غذاهای خوشمزه. اما با این وجود، هیچ‌کس فکر نمی‌کند که دوره بازارها و خریدهای واقعی تمام به سرآمده است، بسیاری از کتابفروشی‌ها هنوز فروش خوبی دارند اما احتمالا آژانس‌های مسافرتی به تدریج وارد دوره سخت‌تری می‌‌شوند.
یکی از کارشناسان ممکن معتقد است، خدمات مسافرتی آن‌لاین در آمریکا به راحتی می‌تواند از ۲۰ درصد به بیش از ۵۰درصد برسد و خرده‌فروشی آن‌لاین می‌تواند در دهه آینده بین ۱۰ تا ۱۵ درصد برسد، که بدان معناست که تغییر سریعی در خرج مصرف‌کنندگان دارد به وجود می‌آید.
● فروشگاه‌های سنتی به این فرآیند چگونه پاسخ می‌دهند؟
مایکل دل، موسس شرکتDell که کامپیوترهای شخصی را مستقیم به مشتری می‌فروشد در این‌باره می‌گوید، بسیاری از فروشگاه‌ها تبدیل به گالری خواهند شد. فروشگاه‌های اخیر سونی و کمپانی اپل برای این طراحی شده‌اند که محصولات این کمپانی‌ها را به نمایش بگذارند، تا بسیاری از مردم سرانجام آنها را آن‌لاین بخرند. احتمال دارد تا حدی جهان آن‌لاین و آف‌لاین درهم ادغام شوند. فروش‌های چند کاناله که می‌توانند ترکیبی از فروشگاه‌های سنتی، کاتالوگ‌ چاپ شده، یک خط تلفن در خدمت مردم و یک وب‌سایت برای تجارت الکترونیکی باشند. اما به نظر می‌رسد سرانجام، وب‌سایت جایی است که مردم سفارش خود را می‌دهند.
یکی از مزیت‌های مهم خرید از طریق اینترنت، کاهش هزینه‌های معامله و خرید در این نوع تجارت است که بلافاصله خرید ارزان‌تر را به مشتری یادآور می‌شود.
پس اگر قیمت‌ها در خرید آن‌لاین ارزان‌تر هستند چرا آنها باید به جای دیگری برای خرید بروند؟
تنها یک دلیل می‌تواند قانع کننده باشد، کلاهبرداری که مهم‌ترین تهدید برای خرید آن‌لاین است اما مادامی که اینترنت به مردم اطلاعاتی درباره محصول و خرید ارزان‌تر، سریع‌تر و امن‌تر می‌دهد، تجارت الکترونیکی روبه سوی رشد دارد و این بازار ظرفیت این را دارد که تبدیل به یک بازار عالی شود.

منبع : مرکز توسعه و تبادل دانش فناوری اطلاعات