جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


این سیمان است که می خواند


صنعت سیمان بیش از ۷۰ سال در ایران سابقه فعالیت دارد و با توجه به وجود مواد اولیه فراوان این صنعت در كشور و همچنین وجود مزیت های نسبی تولیدی این محصول، سیمان ایران توانسته است جایگاه مناسبی را در سطح تولید جهانی پیدا كند.بنابر آمارهای وزارت صنایع و معادن، بازدهی تولید سیمان در كشور به ۸/۹۸ درصد می رسد و گفته می شود این محصول صنعتی بیشترین بازدهی را در میان صنایع كشور داراست.رشد صنعت تولید سیمان در كشور و بازدهی مناسب تولید سیمان موجب شده است طی چند سال اخیر سرمایه گذاری های زیادی در كشور برای احداث كارخانه های جدید صورت گیرد. برآوردهای كارشناسی نیز از آن حكایت دارد كه تا سال ۱۴۰۰ نیاز كشور به سیمان معادل ۷۰ میلیون تن خواهد بود. در حالی كه هم اكنون حدود ۳۰ میلیون تن سیمان در كشور تولید می شود.پاسخگویی به تقاضای داخلی سیمان طی سالهای آینده، طرح های جدید سیمان شامل احداث كارخانه های تولیدی جدید و افزایش ظرفیت واحدهای موجود در دست اجرا است.
به همین منظور تاكنون حدود ۶۵۰ میلیون یورو ازمحل صندوق ذخیره ارزی برای ۲۴ میلیون تن طرح جدید گشایش اعتبار شده است.تاثیرگذاری سیاستگذاری های بخش سیمان در كشور تاثیر مستقیم و بسیار زیادی بر سایر بخش های اقتصادی كشور دارد.
آزادسازی قیمت سیمان
از سال ۸۱ تاكنون تلاش های زیادی در كشور از سوی برخی نهادها و سازمان های اقتصادی و غیر اقتصادی برای آزادسازی قیمت سیمان صورت گرفته است.موافقان آزادسازی قیمت سیمان كه خود از مالكان و سهامداران كارخانه های سیمان محسوب می شوند، اظهار می دارند كه قیمت های حمایتی و مصوب دولتی سیمان در كشور موجب شده است اولا قیمت ها در بازار آزاد به چند برابر قیمت های مصوب و دولتی برسد كه سود قابل توجهی را نصیب دلالان و واسطه گران فروش سیمان كرده است و ثانیا قیمت فروش محصول سیمان توسط كارخانه ها اختلاف چندانی با قیمت تمام شده سیمان ندارد كه این موضوع سود كارخانه ها را كاهش داده و انگیزه را برای سرمایه گذاری های جدید از بین می برد. تفاوت قیمت مصوب سیمان دولتی با قیمت آن در بازار آزاد، نكته ای است كه همه مسئولان كشور بر آن اذعان دارند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد كه آزادسازی قیمت سیمان انگیزه های دلالی و واسطه گری را كاهش دهد. مشكل اصلی تفاوت قیمت موجود ناشی از نظارت های نادرست بر فروش و توزیع این محصول صنعتی است، اما اینكه سیمان باید از سبد حمایتی قیمت گذاری دولتی خارج شود تا سرمایه گذاری های جدید در این زمینه صورت گیرد، شاید بهانه ای بیش نباشد.همانطور كه اشاره شد، در حال حاضر سرمایه گذاری های جدیدی در احداث یا افزایش ظرفیت كارخانه های سیمان درحال انجام است كه بخشی از آنها توسط بخش خصوصی اجرا می شود، بنابراین حتی سوددهی فعلی كارخانه های سیمان درحدی است كه سرمایه گذاری های جدید صرفه اقتصادی دارد.
آزادسازی، حمایت از تولیدكننده یا مصرف كننده
حال سوال اینجاست كه آزادسازی قیمت سیمان به سود تولیدكننده است یا مصرف كننده؟
اصولا سیمان به دلیل حمایت از مصرف كنندگان در سبد حمایتی قرار گرفته است. البته باید یادآوری كرد كه این امر بدین معنی نیست كه با حمایت دولت از پایین نگه داشتن قیمت سیمان، تولیدكنندگان متضرر می شوند، بلكه فقط سود آنها كاهش می یابد و همانگونه كه اشاره شد، سود فعلی نیز به اندازه ای هست كه سرمایه گذاران جدید را برای سرمایه گذاری در این امر تشویق كند.
قیمت سیمان و بورس
افزایش قیمت سیمان، اولین اثر اقتصادی خود را بر بورس اوراق بهادار برجا خواهد گذاشت.در حال حاضر در بورس اوراق بهادار تهران، سهام شركت های سیمانی در دست عده خاصی بلوكه شده است. سهامداران عمده سیمانی سعی دارند به هر طریقی كه شده موجبات آزادسازی قیمت سیمان را فراهم آورند، چراكه افزایش قیمت سیمان و آزادسازی آن موجب می شود سود شركت های سیمانی افزایش یابد كه این موضوع به نوبه خود قیمت سهام شركت های سیمانی را افزایش خواهد داد.با توجه به اینكه یك انحصار چندجانبه در بازار سهام سیمان شكل گرفته است و با توجه به سرمایه بالای شركت های سیمانی، آزادسازی قیمت سیمان، قیمت سهام سیمانی را تا چندین برابر افزایش داده و سود كلانی نصیب عمده سهامداران سیمان می كند. طمع این سود عظیم به حدی زیاد است كه برخی بورس بازان حرفه ای سهام سیمانی تلاش كرده اند با تهدید بازار سهام، امتیازاتی را از مقامات دولتی و بورس برای افزایش قیمت سیمان به دست آورند.بزرگان سیمان بورس تهران با اقداماتی نظیر جمع كردن امضا از سهامداران كوچك كه سمبلی از تقاضای سهامداران برای افزایش قیمت سیمان بوده است، چند بار تلاش كرده اند تا مسئولان كشور را در خصوص آزادسازی قیمت سیمان راضی كنند. آنها پس از نتیجه ندادن این موضوع، سعی كردند از برخی گروه های سیاسی در جریان انتخابات شوراهای شهر و مجلس حمایت كنند به این هدف كه مجلس نشینان و شورانشینان بعدی از آزادسازی قیمت سیمان حمایت كنند. پس از اینكه اجرای نهایی این طرح نیز با شكست مواجه شد، آنها سعی كردند معادلات سهام در اختیار خود را برای مدتی در بورس تهران به حالت ركود در آورند و برای خارج كردن بورس از شرایط ركود، به مسئولان بورس اوراق بهادار وعده دادند كه به بهبود اوضاع بورس كمك خواهند كرد به این شرط كه مدیران بورس تهران از آزادسازی قیمت سیمان حمایت كنند. اگرچه این اتفاق همانطور كه بزرگان بورس خواسته بودند رخ داد، اما نتیجه خاصی از حمایت مدیران بورس از آزادسازی قیمت سیمان عاید سهامداران یاد شده، نشد. ضریب نفوذ و اثرگذاری تغییر قیمت سیمان در بورس به قدری بالاست كه آزادسازی قیمت سیمان می تواند عدم تعادل های شدیدی در بازار سهام ایجاد كند. سهامداران بزرگ سیمانی كه به دلیل كسب سودهای كلان برای خود و كارخانه های خود خواستار آزادسازی قیمت سیمان هستند، از موضوع یاد شده و این نكته كه آزادسازی قیمت سیمان، بر بخش های دیگر اقتصاد چه تبعات منفی خواهد داشت، غافلند.
سیمان در بورس فلزات
بزرگان سیمان این بار نیت كرد ه اند با الگوبرداری از آزادسازی قیمت مقاطع فولادی، سیمان را نیز وارد بورس فلزات كنند و به این ترتیب هدف نهایی آزادسازی قیمت سیمان محقق شود. در این شرایط نقش وزارت بازرگانی به عنوان حامی مصرف كنندگان پر رنگ تر می شود. وزارت بازرگانی باید طرح های تحقیقاتی را در خصوص بررسی تبعات اقتصادی طرح ورود سیمان به بورس فلزات و خروج آن از سبد حمایتی دولت، انجام داده و نتایج آن را به اطلاع مردم برساند؛ مردمی كه بیشترین هزینه را در آزادسازی قیمت سیمان پرداخت خواهند كرد. صدای آزادسازی قیمت سیمان اندك اندك به گوش می رسد. این قیمت سیمان است كه هم بر اقتصاد خانوار و هم بر كل اقتصاد اثر گذار خواهد بود. قیمت سیمان سرنوشت بخشی از اقتصاد كشور را رقم خواهد زد. مسئولان گوش فرا دهند؛ این سیمان است كه می خواند!
منبع : مجله پرواز