چه شد که فرزندم معتاد شد؟

بیشترین تاثیر مخرب اعتیاد بر ارکان خانواده وارد می آید، همان طوری که موثرترین عامل پیشگیری از اعتیاد نیز نهاد خانواده است.
● توصیه های پیشگیرانه به والدین در مورد اعتیاد
۱) درباره مواد اعتیادآور (علل و عوامل موثر در مصرف مواد، خطرات، عوارض و علائم آن) اطلاعات کافی کسب کنید.
۲) مهارتهای تربیتی خود را افزایش دهید.
۳) الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشید و هرگز برخلاف گفته خود عمل نکنید.
۴) فضایی ایجاد کنید که فرزندانتان در آن احساس آرامش کنند.
۵) به صحبت های فرزندانتان خوب گوش کنید. با لبخند، تکان دادن سر و استفاده از جملات مثبت نظیر «چقدر جالب»، «من این را نمی دانستم» و... آنها را به گفتن بیشتر تشویق کنید.
۶) شرایطی ایجاد کنید که شما را محرم اسرار خود بدانند.
۷) از فرزندانتان انتظار نداشته باشید آرزوهای برآورد نشده شما را تحقق بخشند.
۸) از قبل، خود را برای پاسخگویی به سوالات کنجکاوانه فرزندانتان آماده کنید. ممکن است روزی از شما بپرسند که آیا تاکنون مواد مصرف کرده اید؟ این فرصت خوبی است که علت عدم مصرف خود را به زبان سال های جوانی به آنها منتقل کنید، یا اگر احیاناً قبلاً مصرف کرده اید علت گرایش خود به مواد و سپس کنار گذاشتن آن را به ایشان بگویید و اینکه حالا چرا می خواهید ایشان اشتباه شما را تکرار نکنند. به یاد داشته باشید که نباید مسائل را بیش از اندازه تشریح کنید مبادا کنجکاوی آنها برانگیخته شود.
۹) با تقویت قدرت اعتماد به نفس، تصمیم گیری و از بین بردن افسردگی و کم رویی فرزندان، آنها را در برابر شرایط آسیب زا مقاوم سازید.
۱۰) راه مقاومت و پایداری در برابر فشار همسالان را در خصوص مصرف موادمخدر به فرزندانتان بیاموزید تا از «نه» گفتن به آنها نهراسند.
۱۱) موانع را بردارید. به فرزندانتان انگیزه داده و از آنها حمایت کنید.
۱۲) وقت بیشتری را با فرزندانتان صرف کنید. با آنان به رستوران، پارک، کوه، سینما و... بروید. به اتفاق آنان به موسیقی گوش دهید و از همه مهم تر به آنان ابراز عشق کنید و بگویید که دوستشان دارید.
۱۳) سعی کنید حتی آهنگ صدایتان ملایم و دوستانه باشد.
۱۴) مواضع خود را برابر سیگار، موادمخدر و الکل مشخص کرده، صریحاً آن را به زبان بیاورید.
۱۵) عقاید خود را به زور به آنها تحمیل نکنید.
۱۶) نظم و قانون مناسب و سازنده مشخصی در خانواده برقرار سازید و برای سرپیچی از آن تنبیهات مناسبی در نظر بگیرید و قاطعانه آن را به مرحله اجرا درآورید.
۱۷) سعی کنید در ساعات غذا خوردن همه اعضای خانواده را دور هم جمع کنید.
۱۸) فرزندان خود را قبل از رسیدن به سنین بحرانی نسبت به مضرات و عواقب ویرانگر مصرف موادمخدر آگاه سازید.
۱۹) آنان را بیش از اندازه و به طور اغراق آمیز نترسانید.
۲۰) از چگونگی دوستیابی و معاشرت فرزندان خود با دیگران آگاه باشید. با والدین دوستانشان ارتباط برقرار کنید. در صورتی که به منزل دوستشان رفتند حتماً از حضور والدین ایشان در منزل مطمئن شوید و به حضور سایر اعضای خانواده اکتفا نکنید.
۲۱) به نحوه خرج کردن پول توسط فرزندانتان اهمیت بدهید.
۲۲) برای اوقات فراغت آنان برنامه ریزی کنید. همواره آنان را به مطالعه، ورزش و تفریحات سالم ترغیب کنید و زمینه این امور را برایشان فراهم کنید.
۲۳) زمان مناسبی را به گفت وگو اختصاص دهید، چرا که فرزند شما ارزش نصایح تان را با ارزش زمانی که به آن اختصاص داده اید می سنجد.
۲۴) راهنمایی های خود را از طریق مربیان و دبیرانشان به آنها منتقل کنید. جوانان باورها و ارزشهای خود را دارند. طبیعتاً اگر والدین بهترین نصایح را هم بگویند ممکن است آنها را نپذیرند. شنیدن نصایح شما از زبان مربیان و دبیرانشان تاثیر بیشتری بر آنها می گذارد.
۲۵) بین فرزندانتان تبعیض قائل نشوید.
۲۶) تفکر انتقادی را که از ویژگی های دوران بلوغ و نوجوانی است، در فرزندان خود سرکوب نکنید.
۲۷) آنان را به رعایت اصول مذهبی و انجام فرایض دینی تشویق کنید.
۲۸) در انجام فعالیت های منطقی به فرزندان خود استقلال و آزادی بدهید.
۲۹) در رفتارهای خود بیشتر دقت کنید. ممکن است با تمسخر یک معتاد و یا صحبت کردن با لحن افراد معتاد پیامی نادرست به فرزندتان منتقل کنید.
۳۰) اگر می خواهید مانع پویایی و رشد جسم و روان فرزندانتان نشوید، از انتقاد غیرسازنده، تمسخر و شرمنده کردن آنان مخصوصاً مقابل دیگران جداً بپرهیزید.
۳۱) فرزندانتان را به خاطر رفتارهای مثبت آنان تشویق کنید.
۳۲) در موقعیت های بحرانی، فشارها و تنش های روحی، راهنما و همراه فرزندان خود باشید.
۳۳) هرگز فضای خانه را متشنج نکرده و از مشاجره و بحث های بیهوده بپرهیزید.
۳۴) مسوولیت و تکلیفی به فرزندان خود بدهید که با توان آنان متناسب باشد.
۳۵) در روابط خود با فرزندانتان همواره صادق و مهربان باشید.
۳۶) از تنها گذاشتن فرزندان خود در منزل، به ویژه هنگامی که به مسافرت یا میهمانی می روید جداً خودداری کنید.
۳۷) به حس ششم خود توجه کنید. هر گاه درون خود احساس کردید که مشکل خاصی وجود دارد حتماً آن را جدی بگیرید.
۳۸) در صورت شک و تردید، وسایل شخصی و لباس های فرزندانتان را مخفیانه بازرسی کنید.
۳۹) ترحم به معتادان محله تان را خیانت به فرزندان خود بدانید.
۴۰) همواره در نظر داشته باشید که خانواده ها در زمینه پیشگیری از اعتیاد نقش بسیار موثرتری در مقایسه با نیروی انتظامی و سایر سازمان های مسوول بر عهده دارند.
۴۱) رعایت بسیاری از نکات مذکور منحصر به والدین نبوده بلکه سایر اعضای خانواده به ویژه برادران و خواهران بزرگتر را نیز دربرمی گیرد و چه بسا تاثیرپذیری جوانان و نوجوانان از آنها در بسیاری از موارد بیش از پدر و مادر باشد.

مریم حاجی رحیمی

منبع : روزنامه اعتماد