آمادگی در برابر تبعات شیمیایی خانه تکانی

مواد شیمیایی همه جا به چشم می خورد و در زندگی ما کاربردهای زیادی دارد؛ در تصفیه آب آشامیدنی، محصولات کشاورزی و امور خانه داری، با این همه، همین مواد اگر به شکلی اصولی استفاده نشود، به ویژه در این روزها که خانه تکانی فصل مشترک خانواده هاست، یا بطور نادرست درطی مراحل تولید، ذخیره سازی، حمل و نقل یا مصرف در محیط منتشر شود، می تواند برای انسان و محیط زیست خطرآفرین باشد. مواد خطرزا به شکل های مختلف می تواند باعث مرگ، مصدومیت جدی و بروز عوارض درازمدت بر سلامتی و همچنین آسیب به ساختمانها، منازل و سایر اموال شود.
روزانه محصولات بسیاری که حاوی مواد شیمیایی خطرزا می باشد در منزل استفاده یا ذخیره می شود و به شکل های مختلف از طریق بزرگراه ها، مسیرهای آبی، راه آهن و خطوط لوله جابجا می شود.
کارخانجات سازنده مواد شیمیایی خود یکی از منابع خطر است. از سایر منابع خطر می توان به پمپ بنزین ها، بیمارستانها و محل های تخلیه و دفع مواد خطرزا اشاره کرد.
مواد خطرزا به شکل مواد منفجره، مواد قابل اشتعال، سموم و نیز مواد رادیواکتیو وجود دارد که در نتیجه حادثه حین حمل و نقل و یا سانحه شیمیایی در کارخانه، درمحیط آزاد می شود.
● اقدامات قبل و بعد از انتشار مواد شیمیایی
قبل از هرچیز یک روکش پلاستیکی، نوار لوله و قیچی به کیف امداد خود اضافه کنید. این کار برای پیشگیری از انتشار مواد شیمیایی پرخطر مفید است. پس از انتشار این مواد هم تا زمان کم شدن آلودگی حتما از منطقه خطر دور باشید. یادتان باشد که بعضی از موادشیمیایی فاقد بو هستند اما اگر از شما خواسته شد محل را ترک کنید بلافاصله این کار را انجام دهید.
بقیه موارد به شرح زیر است:
الف) از مسیرهای توصیه شده توسط امدادگران حرکت کنید چرا که گذر از میان برها خیلی ایمن نیست.
ب) اگر به اندازه کافی وقت دارید آلودگی موجود در خانه را با بستن تمام پنجره ها، هواکش ها و خاموش کردن فن ها به حداقل برسانید.
ج) لوازم و کیف نجات را که از قبل آماده کرده اید با خود بردارید.
د) کمک به همسایه های نیازمند از جمله بچه ها، سالخوردگان و افراد ناتوان را فراموش نکنید.
هـ) اگر در فضای بیرون گرفتار شده اید در فضایی خلاف جهت باد و در یک بلندی قرار بگیرید. سعی کنید دست کم نیم مایل از منطقه آسیب دیده دور شوید و به دیگران نیز کمک کنید تا خود را از مسیر و صحنه حادثه دور کنند.
و) هرگز به مواد و مایعات ریخته شده، بخار و مه موجود در هوا و یا رسوب مواد شیمیایی دست نزنید و یا از میان آنها عبور نکنید. گاز، دود و بخارها را استنشاق نکنید. در صورت امکان، درحالی که محل را ترک می کنید دهان خود را با پارچه ای بپوشانید.
ز) از مجروحین حادثه تا زمان شناسایی مواد پرخطر دور بمانید.
هنگام بروز حادثه در خودرو و منزل
الف) اگر در وسیله نقلیه هستید خودرو را متوقف کرده، در جستجوی سرپناه در یک ساختمان مناسب باشید. اگر ناچار به ماندن در خودرو هستید پنجره ها و دریچه های خودرو را بسته نگهدارید و دستگاه تهویه و بخاری را ببندید.
ب) اگر از شما خواسته شد در داخل منزل بمانید تمامی درها و پنجره های بیرونی را قفل کنید. دستگاه تهویه، شومینه و سایر درهای داخلی را در صورت امکان ببندید.
پ) دستگاه تهویه را خاموش کنید. در ساختمان های بزرگ سیستم های تهویه بروی ۱۰۰درصد تنظیم می شود به همین خاطر هیچ هوایی از بیرون به داخل وارد نمی شود. اگر این کار میسر نیست سیستم تهویه را حتماً خاموش کنید.
ت) به اتاق امنی که از قبل مهیا کرده اید بروید. این اتاق باید از سطح زمین بالاتر و کمترین روزنه را داشته باشد.
ث) روزنه ها و شکاف های زیر در و پنجره ها را با استفاده از حوله های مرطوب یا پوشش های پلاستیکی و نوارهای لوله درزگیری کنید.
ج) همچنین درزهای پنجره ها، دستگاه های تهویه، فن های خروجی آشپزخانه و فر خوراک پزی و خشک کن را با نوار لوله و روکش های پلاستیکی کاغذهای مومی و ورق آلومینیوم بگیرید.
چ) از موادی مثل نوار لوله برای پوشاندن سوراخ ها، روزنه ها و شکاف های اتاق استفاده کنید.
ح) اگر گاز یا بخار بطریقی وارد اتاق شده است سعی کنید با استفاده از یک حوله یا پارچه نفس کوتاه بکشید. از خوردن یا آشامیدن هر نوع غذا یا آبی که احتمال آلودگی دارد خودداری کنید.
اقدامات پس از بروز حادثه
۱) تنها درصورتی که مقامات اعلام کردند که محل امن است به منزل خود بازگردید. پنجره ها و دریچه ها را باز کنید و فن ها را برای تهویه روشن کنید.
۲) چنانچه در معرض یا تماس مواد خطرزا و شیمیایی قرار گرفته اید سریعاً دست بکار شوید و این اقدامات را انجام دهید:
الف) از راهنمایی های امدادگران استفاده کنید. ممکن است از شما بخواهند که یک دوش بگیرید یا خواسته شود که از آب دور بمانید یا کار دیگری را انجام دهید.
ب) به محض مشاهده علایم و نشانه های غیرمعمول در بدن درپی درمان باشید.
ج) لباس ها و کفش هایی که در معرض آلودگی بوده اند را در محل مخافظت شده و غیرقابل نفوذی قراردهید و نگذارید با سایر مواد تماس پیدا کنند. درمورد نحوه درست استفاده با مسئولین تماس بگیرید.
د-)به هرکسی که در تماس با شماست هشدار دهید که ممکن است شما در معرض مواد سمی قرار گرفته باشید.
هـ) از مقامات و مسئولین محلی خود در رابطه با نحوه تمیز کردن زمین و اموال از آلودگی کمک و راهنمایی بگیرید.
و) در صورت مشاهده هر نوع بخار یا سایر مواد خطرزا اورژانس منطقه و محل خود را باخبر کنید.

منبع : روزنامه کیهان