ارزان برای خوردن، گران برای سلامتی

متاسفانه فرهنگ غالب در خرید کالا در کشور ما، خرید کالای ارزان‌تر است. همین موضوع سبب شده تا سودجویان با اضافه کردن حجم محصولات و کالاهای خود آن را به قیمت ارزان‌تر به مشتری بفروشند و اینجاست که باز هم مصرف‌کننده به دلیل همین فرهنگ غلط ضرر می‌کند، این موضوع در خرید فله‌ای مواد غذایی نمود کاملی دارد.
مشکلات اقتصادی و تنش‌های ناشی از آن سبب می‌شود مردم در هنگام خرید به کیفیت موادغذایی و همچنین بهداشت مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی توجه نکنند البته این مورد همیشه هم صادق نیست در بسیاری موارد عدم امنیت بهداشت موادغذایی به دلیل فقر مادی و اقتصادی اتفاق نمی‌افتد. البته گاهی اتفاق می افتد خانواده ها نه به دلیل ناتوانی مالی که به دلیل نداشتن اطلاعات و آگاهی‌های لازم در دسترسی به ارزش‌های غذایی موردنیاز خود دچار محرومیت می‌شوند و این خود به عدم امنیت بهداشت موادغذایی منجر می‌شود. به عبارت دیگر کم بودن سواد تغذیه‌ای و عدم آگاهی از اصول و موازین بهداشتی، افراد را در شرایط نامناسب تغذیه‌ای قرار می‌دهد.
● یک نفر برای همه ، همه برای یک نفر
بحث بهداشت و امنیت غذایی و راه‌های دستیابی به آن نه تنها از جنبه اقتصادی و بهداشتی، بلکه از بعد سیاسی (حکومتی)‌ حائز اهمیت است. به دلیل اینکه موادغذایی کاربرد عمومی دارند و همواره مشتری زیادی دارند، گاهی افراد سودجو و متقلب به فکر استفاده از بازار پرفروش و پررونق آن می‌افتند و برای کم‌کردن هزینه‌های تولید و به دست آوردن ثروت‌های بادآورده، به تقلب‌های عجیب وغریب دست می‌زنند و از این راه سلامت مردم را به خطر می‌اندازند که کاش همه این سودجوهایی با یک مسمومیت برطرف شود چه بسا که کاربرد مواد شیمیایی غیرمجاز در آن در درازمدت باعث ایجاد سرطان‌ها و بیماری‌های دیگر می‌شود و غافل از این مساله که سرمنشاء مشکل چه می‌تواند باشد.
سلامت یکی از محورهای اصلی توسعه پایدار و بخش جدایی‌ناپذیر آن برای ارتقای کیفیت زندگی است، حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه، لازمه هر حرکت و اقدام در برنامه‌ریزی اقتصادی و اجتماعی محسوب می‌شود. فراهم‌سازی امکانات و تسهیلات مناسب برای تامین سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی انسان در تمام مراحل زندگی و زنجیره حیات او از جمله حقوق طبیعی و نیازهای اساسی به شمار می‌رود.
● خودمان را فریب ندهیم
زمان زیادی از آن ایام نمی‌گذرد، روزهایی که دبه‌های پر از ترشی و خیارشور در گوشه و کنار حیاط و طاق پنجره‌ها خبر از فرارسیدن زمستانی دیگر می‌داد. انگار همین دیروز بود یادش به خیر، پاییز هر سال حیاط پر می‌شد از کلم و هویج و سیر و خیار و خیلی سبزیجات دیگر و کمی آن طرف‌تر هم مادر و مادربزرگ این مواد را با دقت ریز می‌کردند و در دبه‌های قد و نیم‌قد می‌ریختند تا در سرمای فصل زمستان زینت‌بخش سفره‌ها شود.
حالا مدت‌ها از آن سال‌ها گذشته و هنوز هم این محصولات سر هر سفره‌ای هست، اما مزه ترشی و خیارشور مادربزرگ کجا و این محصولات فله‌ای بازاری کجا!
بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد محصولاتی مثل ترشی و خیارشور موجود در بازار فله‌ای هستند، محصولاتی که هرگز تولیدکنندگان آنها مشخص نیست و اکثراً از موادی تهیه می‌شوند که برای مصرف خوراکی تجویز نشده‌اند. آنچه مسلم است، محصولات فله‌ای فاقد مواد نگهدارنده هستند و به دلیل مجاورت با هوا به سرعت آلوده به کپک و سایر میکروب‌ها می‌شوند، اما با وجود همه هشدارهای بهداشتی برای مصرف نکردن این محصولات، باز هم به علت آگاهی نداشتن مردم از عواقب آنها این مواد همچنان از چاشنی‌های پرفروش محصولات غذایی است و فروش آنها نه تنها کاهش نمی‌یابد که هر روز بیشتر هم می‌شود.
عرضه موادغذایی به صورت فله‌ای و بدون قرار داشتن در ظروف بسته‌بندی شده نظیر ترشی و خیارشور تخلف بهداشتی محسوب می‌شود، زیرا علاوه بر ایجاد آلودگی که به علت مجاورت با هوا ایجاد می‌شود، مکان تهیه، نوع مواد افزودنی و چگونگی تهیه آنها مشخص نیست؛ که اغلب در کارگاه‌های مخوف موادغذایی و توسط افرادی که هیچگونه صلاحیت در تهیه و توزیع موادغذایی را ندارند، تولید می‌شود.
بعضی‌ها عقیده دارند محصولات غذایی فله‌ای همیشه در بازار وجود داشته و تاکنون مشکلی برای سلامتی مردم به وجود نیاورده همانگونه که همه ما در منزلمان نیز از این محصولات تولید می‌کنیم. توجه مردم به ذائقه قبل از سلامت موادغذایی مشکل دیگری است که به تولید محصولات غذایی فله‌ای دامن زده است. در صورت توجه تولیدکنندگان موادغذایی در ظروف بسته‌بندی در اندازه‌های مختلف تا میزان زیادی از آلودگی‌های بعدی فرآورده‌های غذایی جلوگیری و سطح سلامت در جامعه افزایش می‌یابد.
● کپک ، ارمغان غذای فله ای
فرآورده‌های غذایی فله‌ای جزو خطرناک‌ترین محصولات هستند، این فرآورده‌ها از زمان تولید که در کارگاه‌های غیربهداشتی انجام می‌شود تا قرار گرفتن بر سر سفره، متاثر از محیط پیرامون خود هستند و بیش از مرحله تولید، نگهداری و عرضه نادرست آنها می‌تواند برای سلامتی تولید خطر کند. خیارشور و سایر محصولات فله‌ای با وجود آنکه در مرحله تولید به دلیل ناآگاهی تولیدکنندگان از مسائل بهداشتی تا حد زیادی آلوده می‌شود، اما بیشترین میزان آلودگی به هنگام عرضه است که به دلیل مجاورت باهوا دچار کپک زدگی می‌شوند. کپک جزء لاینفک محصولات غذایی فله‌ای است، این ماده سمی، علاوه بر تولید انواع بیماری‌ها موجب سرطان سینه در زنان می‌شود و مداومت در مصرف آن می‌تواند خطرات جدی‌تری را برای سلامتی انسان به وجود آورد. هر محصول غذایی که به کپک آلوده شود حتی به میزان کم باید معدوم شود، زیرا همیشه کپک در موادغذایی قابل رؤیت نیست.
تهیه و توزیع و فروش موادغذایی فله‌ای مطابق اصول و موازین بهداشتی تخلف محسوب می‌شود و توسط سازمان‌های بهداشتی ناظر با فروش آنها برخورد می‌شود.
گفتیم که تهیه و توزیع و فروش موادغذایی فله‌ای مطابق اصول و موازین بهداشتی تخلف محسوب می‌شود و توسط سازمان‌های بهداشتی ناظر با فروش آنها برخورد می‌شود پس چرا در حال حاضر این موادغذایی به وفور در مغازه‌ها دیده می‌شود. این مواد به دلیل نبود مشخصات تولیدکننده و اقبال عمومی آنقدر در حجم وسیع تولید و در جامعه مصرف می‌شود که برخورد با آن زمان زیادی را می‌طلبد. برای آگاهی‌رسانی به مردم نیز چاره‌ای جز ایجاد فرهنگ غذایی و اطلاع‌رسانی گسترده در این باره وجود ندارد.
مهندس مینا شیرژیان

منبع : روزنامه تهران امروز