زلزله در شهر کوبه ژاپن، سرنوشت شوم و غم انگیز پاتریس لومومبا و کشف جزایر هاوایی توسط کاپیتان کوک

● زلزله در شهر کوبه ژاپن
۱۳ سال پیش در بامداد ۱۷ ژانویه سال ۱۹۹۵ میلادی یک زمین لرزه شدید بندر کوبه در ساحل غربی ژاپن را به لرزه درآورد.
این زلزله بیش از ۶۴۰۰ نفر را کشت ، اموال و دارایی های مردم را نابود کرد و از همه مهمتر احساس آسیب ناپذیر ژاپن پس از جنگ جهانی دوم را در هم شکست.
در ساعت ۵ و ۴۶ دقیقه بامداد زلزله ای به قدرت ۷.۳ درجه در مقیاس ریشتر در یک دقیقه بندر بزرگ کوبه ، پنجمین شهر بزرگ ژاپن با ۱.۵ میلیون نفر جمعیت را به شهر ارواح تبدیل کرد.
در مجموع ۶۴۳۳ نفر از ساکنان شهر که اغلب در زمان وقوع زلزله در خواب بودند زیر آوار جان خود را از دست دادند.
حدود نیم میلیون منزل مسکونی و ساختمان ویران شدند.خطوط راه آهن ، ایستگاه های مترو و جاده ها از بین رفتند و برای روزهای طولانی حمل و نقل در بندر کوبه و حومه آن فلج گردید.
این شدیدترین زمین لرزه در داخل خاک ژاپن از بیش از ۷۰ سال قبل تا آن زمان بود.
اسطوره استانداردهای امنیتی ضد زلزله ژاپن که بهترین استانداردها در جهان محسوب می شدند با وقوع زلزله کوبه به یک خیال مبدل شد.
به این ترتیب ، در بامداد ۱۷ ژانویه سال ۱۹۹۵ میلادی یک زمین لرزه به قدرت ۷.۳ درجهدر مقیاس ریشتر بندر پررونق کوبه را ظرف یک دقیقه به شهر ارواح تبدیل کرد.
با این که خسارات ناشی از این زلزله به سرعت مرمت شدند و کوبه بار دیگر زندگی را باز یافت اما مشکلات روانی مردمی که شاهد این زلزله بودند هنوز باقی است و احساس آسیب ناپذیر بودن ژاپن در پی زلزله کوبه در هم شکست.
● سرنوشت شوم و غم انگیز پاتریس لومومبا
۴۷ سال پیش در روز ۱۷ ژانویه سال ۱۹۶۱ میلادی یک هواپیما در فرودگاه شهر الیزابت ویل پایتخت ایالت کاتانگا در جنوب کنگو سابق بلژیک فرود آمد.
پاتریس لومومبا ۳۵ ساله ، نخست وزیر کنگو که زندانی شده بود از هواپیما بیرون آورده شد.
این آخرین باری بود که لومومبا زنده دیده شد زیرا سرنوشت شومی در انتظارش بود.
پاتریس لومومبا مامور سابق اداره پست پس از استقلال کنگو از استعمار بلژیک در روز ۳۰ ژوئن سال ۱۹۶۰ میلادی به مقام نخست وزیری کنگو انتخاب شده بود و رقیبش ژوزف کازاوبو به مقام ریاست جمهوری رسید.
اما به دلیل فقدان افراد تحصیل کرده و نخبه برای اداره کشور و اختلاف های قومی میان اهالی این کشور وسیع اوضاع به سرعت به وخامت می گراید و آشوب سراسر کنگو را فرا گرفت.
در ایالت کاتانگا در جنوب کنگو که معادن بسیار غنی مس و کبالت در آنجا واقع شده اند ، موسی چومبه با حمایت کمپانی استخراج کننده مس و با اتکا به مزدوران خارجی اعلام استقلال کرد.
لومومبا به سازمان ملل متحد متوسل شد و سازمان ملل نیروهای کلاه آبی خود را به کنگو اعزام کرد اما به دلیل وسعت آشوب ها کاری از آنها ساخته نبود.
پاتریس لومومبا ناامیدانه به پایتخت های اروپایی و حتی مسکو رو آورد.
اما این فعالیت های میهن پرستانه لومومبا به مذاق سایر مقامات حکومت خوش نیامد و ژوزف کازاوبو ، رئیس جمهور کنگو لومومبا را در یک توطئه دستگیر کرده و به موسی چومبه تحویل داد.
به این ترتیب ، در روز ۱۷ ژانویه سال ۱۹۶۱ میلادی پاتریس لومومبا با دستان بسته از هواپیمایی که او را به الیزابت ویل ، پایتخت شورشی کاتانگا آورده بود ، پیاده شد.
این آخرین باری بود که لومومبا زنده دیده شد.او مدتی بعد و پس از تحمل شکنجه های وحشیانه توسط موسی چومبه به قتل رسید.
● کشف جزایر هاوایی توسط کاپیتان کوک
۲۳۰ سال پیش در روز ۱۸ ژانویه سال ۱۷۷۸ میلادی کاپیتان جیمز کوک دریانورد و کاشف بزرگ انگلیسی در جریان سومین سفر بزرگ اکتشافی خود ، جزایر هاوایی را در اقیانوس آرام کشف کرد.
اما این کشف جدید برای او چندان خوش یمن نبود و موجب شد سومین سفر اکتشافی این دریانورد بزرگ آخرین سفرش محسوب شود.
کاپیتان کوک در سومین سفر اکتشافی خود تصمیم گرفته بود مناطق شمالی اقیانوس آرام را اکتشاف کند.
او در ماه ژوئیه سال ۱۷۷۶ میلادی با دو کشتی رزولیشن و دیسکاوری بندر پلیموت انگلستان را ترک کرد.
کاپیتان کوک پس از رسیدن به جزیره تاهیتی که در سفرهای قبلی خود با آن آشنا شده بود راه شمال اقیانوس آرام را در پیش گرفت و در سر راه جزایر ساندویج «هاوایی امروزی» را کشف کرد ، سپس به مسیر خود ادامه داد و به سواحل آلاسکا رسید.
کوک با کشتی های خود طول سواحل آلاسکا را پیمود و به تنگه برینگ رسید.در این ناحیه قطعات یخ راه او را سد کردند.
کوک برای سپری کردن زمستان به جزایر هاوایی که این جزایر در جریان سفر خود به شمال اقیانوس آرام کشف کرده بود ، بازگشت.
کاپیتان کوک در بازگشت به جزایر هاوایی با استقبال بومیان روبرو شد.
اما اندکی بعد به دلیل رفتارهای ناشایست ملوانانش خشم بومیان این جزایر برانگیخته شد.
کاپیتان کوک هنگامی که قصد تنبیه بومیان را داشت در روز ۱۴ فوریه سال ۱۷۷۹ میلادی اندکی بیش از یکسال پس از کشف هاوایی به ضرب چاقوی یک بومی به قتل رسید.
به این ترتیب در روز ۱۸ ژانویه سال ۱۷۷۸ میلادی کاپیتان جیمز کوک مجمع الجزایر هاوایی را کشف کرد.
اما این کشف برای او خوش یمن نبود و حدود یکسال بعد در همین منطقه کشته شد و سفرهای اکتشافی او ناتمام ماندند.

بهرام افتخاری

منبع : روزنامه جام‌جم