شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

گاهشمار حیات شهید آیت الله مدرس


گاهشمار حیات شهید آیت الله مدرس
مدرس‌ پس‌ از سقوط‌ کابینه‌ی‌ سیدضیاء در ادوار چهارم‌، پنجم‌ و ششم‌مجلس‌ نیز به‌ نمایندگی‌ از سوی‌ مردم‌ تهران‌ به‌ مجلس‌ رفت‌. در اوایل ‌دوره‌‌ ششم‌ مجلس‌، ترور مدرس‌، یکی‌ از مسایل‌ قابل‌ توجه‌ به‌ شمار می‌آید. وی‌ درحالی‌که‌ مانند هر روز صبح‌ از خانه‌ به‌ سوی‌ مدرسه‌ ‌سپهسالار در حرکت‌ بود، از سوی‌ عده‌ای‌ مسلح‌ مورد هجوم‌ واقع‌ می‌شود. او در لحظه‌ای‌ کوتاه‌، روی‌ به‌ دیوار کرده‌، عمامه‌ را با عصا و عبارا با دستان‌ خویش‌ بالا برده‌ و خود را خم‌ می‌کند تا تیر به‌ وی‌ اصابت‌ نکند. رضاخان‌ که‌ در روز ترور، خارج‌ تهران‌ به‌ سر می‌برد، با ارسال‌تلگرافی‌، جویای‌ حال‌ او شد و مدرس‌، در پاسخ‌، جمله‌ معروف‌ خود یعنی‌ «به‌ کوری‌ چشم‌ دشمنان‌، مدرس‌ نمرده‌ است‌» را بیان‌ کرد.
● قمری شمسی‌
▪ ۱۲۸۷ / ۱۲۴۹ تولد در قریه‌ی‌ سرابه‌ی‌ کجور از توابع‌ اردستان‌
▪ ۱۲۹۳ / ۱۲۵۵ مسافرت‌ به‌ قمشه‌ و اقامت‌ نزد پدر و جدش‌ میرعبدالباقی‌
▪ ۱۳۰۱ / ۱۲۶۲ وفات‌ جدش‌ میر عبدالباقی‌ که‌ تربیت‌ او را برعهده‌ داشت‌
▪ ۱۳۰۳ / ۱۲۶۴ پایان‌ تحصیل‌ علوم‌ مقدماتی‌ و رایج‌ حوزه‌ها
▪ ۱۳۰۶ / ۱۲۶۷ ازدواج‌
▪ ۱۳۰۸ / ۱۲۷۰ فوت‌ پدر (اسماعیل‌ بن‌ میرعبدالباقی‌)
▪ ۱۳۰۹ / ۱۲۷۰ عزیمت‌ به‌ عراق
▪ ۱۳۱۰ / ۱۲۷۱ عزیمت‌ به‌ نجف‌ اشرف‌
▪ ۱۳۱۶ / ۱۲۷۸ مراجعت‌ به‌ اصفهان‌
▪ ۱۳۱۸ / ۱۲۷۹ تدریس‌ فقه‌ و اصول‌ در مدرسه‌ی‌ جده‌ی‌ بزرگ‌ در اصفهان‌
▪ ۱۳۲۲ / ۱۲۸۳ ادامه‌ی‌ تدریس‌ فقه‌ و اصول‌ در مدرسه‌ی‌ جده‌ی‌ بزرگ‌ در اصفهان‌
▪ ۱۳۲۲ / ۱۲۸۳ ولادت‌ سید عبدالباقی‌ فرزند مدرس‌
▪ ۱۳۲۴ / ۱۲۸۴ ترور مدرس‌ در مدرسه‌ی‌ جده‌ی‌ بزرگ‌ در اصفهان‌
▪ ۱۳۲۴ / ۱۲۸۴ شرکت‌ در فعالیت‌های‌ مشروطه‌ خواهی‌ در اصفهان‌۱۳۲۵ / ۱۲۸۵ عضویت‌ در انجمن‌ ولایتی‌ اصفهان‌
▪ ۱۳۲۶ / ۱۲۸۶ تبعید مدرس‌ در اصفهان‌
▪ ۱۳۲۶ / ۱۲۸۶ درخواست‌ قیام‌ علیه‌ استبداد به‌ سردار اسعد بختیاری‌
▪ ۱۳۲۷ / ۱۲۸۷ فعالیت‌ شدید در انجمن‌ ولایتی‌ اصفهان‌
▪ ۱۳۲۸ / ۱۲۸۹ انتخاب‌ مدرس‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از علمای‌ طراز اول‌ برای‌ نظارت‌ برقوانین‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌
▪ ۱۳۲۸ / ۱۲۸۹ وصیت‌ نامه‌ی‌ مدرس‌ قبل‌ از حرکت‌ به‌ سوی‌ تهران‌
▪ ۱۳۲۸ / ۱۲۸۹ شرکت‌ در جلسه‌ی‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌ و به‌ جا آوردن‌ مراسم‌ تحلیف‌
▪ ۱۳۲۹ / ۱۲۸۹ وفات‌ جهانگیر خان‌ قشقایی‌، استاد مدرس‌
▪ ۱۳۲۹ / ۱۲۸۹ اولین‌ نطق‌ مدرس‌ در دوره‌ی‌ دوم‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌
▪ ۱۳۲۹ / ۱۲۹۰ فعالیت‌ مدرس‌ برای‌ تمدید مدت‌ مجلس‌ دوره‌ی‌ دوم‌
▪ ۱۳۲۹ / ۱۲۹۰ انتخاب‌ مدرس‌ وعده‌ای‌ دیگر از نمایندگان‌ مجلس‌ برای‌ مذاکره‌ با ناصرالملک‌ جهت‌ انصراف‌ وی‌ از استعفا
▪ ۱۳۳۰ / ۱۲۹۱ دعوت‌ از ۲۰۰ نفر از علما از جمله‌ مدرس‌ به‌ دربار برای‌ استماع‌ برخی‌ نظرات‌ در خصوص‌ مسائل‌ کشور
▪ ۱۳۳۰ / ۱۲۹۱ تأیید قوانین‌ محاکمات‌ حقوقی‌ دولت‌ و قوانین‌ موقتی‌ محاکمات‌ جزایی‌ دولت‌ از سوی‌ مدرس‌
▪ ۱۳۳۰ / ۱۲۹۱ اعلان‌ تدریس‌ فقه‌ و اصول‌ از سوی‌ مدرس‌ در مدرسه‌ی‌ ناصری‌ (سپهسالار) به‌ تصویب‌ وزارت‌ معارف‌ و اوقاف‌
▪ ۱۳۳۱ / ۱۲۹۲ مرقومه‌ی‌ معروف‌ مدرس‌ به‌ مدیر جریده‌ی‌ برق
▪ ۱۳۳۲ / ۱۲۹۳ صدور اعتبارنامه‌ی‌ مدرس‌، نماینده‌ی‌ هشتم‌ تهران‌ و توابع‌ در انتخابات‌ دوره‌ی‌ سوم‌ مجلس‌
▪ ۱۳۳۳ / ۱۲۹۴ پیشنهاد تأسیس‌ دارالترجمه‌ به‌ دولت‌ از سوی‌ مدرس‌
▪ ۱۳۳۳ / ۱۲۹۴ آخرین‌ نطق‌ مدرس‌ در جلسه‌ی‌ علنی‌ دوره‌ی‌ سوم‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۴ مهاجرت‌ مدرس‌ و گروهی‌ از نمایندگان‌ به‌ دلیل‌ عدم‌ رعایت‌ بی‌طرفی‌ ایران‌ در جنگ‌ جهانی‌ اول‌
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۴ اجتماع‌ مدرس‌ و وکلای‌ مهاجر در قم‌ و اتخاذ تصمیم‌ در مورد رسیدگی‌ به‌ امور
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۴ اولین‌ جلسه‌ی‌ هیأت‌ چهار نفری‌ شامل‌ مدرس‌، محمد صادق طباطبایی‌، سلیمان‌ محسن‌ اسکندری‌ و نظام‌ السطنه‌ مافی‌، نمایندگان‌ مهاجر در قم‌
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۴ حرکت‌ دسته‌جمعی‌ مهاجران‌ از قم‌ به‌ سوی‌ کاشان‌
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۴ حرکت‌ مهاجران‌ از کاشان‌ به‌ سوی‌ اصفهان‌
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۴ خبر ورود مهاجران‌ از جمله‌ مدرس‌ به‌ کرمانشاه‌
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۴ تیر اندازی‌ به‌ سوی‌ مدرس‌ در سر پل‌ ذهاب‌ و نجات‌ وی‌
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۴ ترور ناموفق‌ مدرس‌ در قصر شیرین‌
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۴ ورود قوای‌ روس‌ به‌ کرمانشاه‌ و عقب‌ نشینی‌ قوای‌ مهاجر؛ مدرس‌ و گروهی‌ از مهاجران‌ وارد یعقوبه‌ (باقوبه‌) بین‌ النهرین‌ شدند.
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۴ تشکیل‌ حکومتی‌ توسط‌ مهاجران‌ در بغداد. در این‌ دولت‌، مدرس‌ به‌ عنوان‌ وزیر عدلیه‌ و اوقاف‌ انتخاب‌ گردید. جلسات‌ حکومت‌ موقت‌ و نمایندگان‌ مهاجر در کاظمین‌ تشکیل‌ می‌شد .
▪ ۱۳۳۴ / ۱۲۹۵ بازگشت‌ رهبران‌ حکومت‌ موقت‌ به‌ ایران‌ و اقامت‌ در کرمانشاه‌ و ادامه‌ی‌ مبارزه‌ علیه‌ اشغالگران‌
▪ ۱۳۳۵ / ۱۲۹۵ مهاجرت‌ مدرس‌ به‌ اسلامبول‌ و در خواست‌ ملاقات‌ با سلطان‌ محمد پنجم‌، پادشاه‌ عثمانی‌
▪ ۱۳۳۵ / ۱۲۹۵ مدرس‌ درحالی‌که‌ در مهاجرت‌ است‌، در انتخابات‌ دوره‌ی‌ چهارم‌ مجلس‌، نفر پانزدهم‌ می‌شود.
▪ ۱۳۳۶ / ۱۲۹۶ شروع‌ مذاکرات‌ منجر به‌ امضای‌ قرارداد «برلت‌ لیتوفسکی‌» در سوم‌ مارس‌ ۱۹۱۸ میان‌ شوروی‌ و آلمان‌ و پایان‌ جنگ‌ در ایران‌
▪ ۱۳۳۶ / ۱۲۹۶ ورود مدرس‌ از مهاجرت‌ به‌ تهران‌
▪ ۱۳۳۶ / ۱۲۹۶ تحصن‌ مدرس‌ در حضرت‌ عبدالعظیم‌ علیه‌ کابینه‌ صمصام‌ السلطنه‌
▪ ۱۳۳۷ / ۱۲۹۷ انعقاد قرارداد ۱۹۱۹ (وثوق الدوله‌ ـ کاکس‌)
▪ ۱۳۳۸ / ۱۲۹۸ مبارزه‌ی‌ مدرس‌ با قرارداد ۱۹۱۹
▪ ۱۳۳۸ / ۱۲۹۸ تأیید میرزا کوچک‌ خان‌ از سوی‌ مدرس‌
▪ ۱۳۳۸ / ۱۲۹۸ اعلام‌ اجرای‌ قرارداد ۱۹۱۹ از سوی‌ کابینه‌ی‌ مشیرالدوله‌
▪ ۱۳۳۹ / ۱۳۰۰ دستگیری‌ و تبعید مدرس‌ به‌ قزوین‌ توسط‌ نیروهای‌ داخلی‌ کودتای‌ ۱۲۹۹
▪ ۱۳۳۹ / ۱۳۰۰ انتشار بیانیه‌ای‌ با «عنوان‌» بیان‌ حقیقت‌ به‌ امضای‌ مدرس‌ و گروهی‌ از نمایندگان‌ دوره‌ی‌ چهارم‌ در مخالفت‌ با وقایع‌ حکومت‌ ۹۰ روزه‌ سید ضیاء و کودتای‌ سوم‌ اسفند
▪ ۱۳۳۹ / ۱۳۰۰ افتتاح‌ دوره‌ی‌ چهارم‌ مجلس‌ و انتخاب‌ مدرس‌ به‌ نایب‌ رییسی‌ مجلس‌
▪ ۱۳۳۹ / ۱۳۰۰ نطق‌ مدرس‌ درباره‌ی‌ قرارداد ۱۹۱۹
▪ ۱۳۳۹ / ۱۳۰۰ نطق‌ مدرس‌ درباره‌ی‌ کلیات‌ برنامه‌ی‌ دولت‌ قوام‌السلطنه‌
▪ ۱۳۴۰ / ۱۳۰۱ نطق‌ مدرس‌ علیه‌ رضاخان‌ وزیر جنگ‌
▪ ۱۳۴۱ / ۱۳۰۲ تقدیم‌ ورقه‌ی‌ استیضاح‌ از دولت‌ مستوفی‌ الممالک‌ توسط‌ مدرس‌
▪ ۱۳۴۲ / ۱۳۰۲ مخالفت‌ مدرس‌ با طرح‌ جمهوری‌ رضاخان‌ سردارسپه‌ در مجلس‌ پنجم‌
▪ ۱۳۴۲ / ۱۳۰۲ به‌ دست‌ گرفتن‌ رهبری‌ اقلیت‌ در مجلس‌ پنجم‌ و مخالفت‌ با سردار سپه‌
▪ ۱۳۴۲ / ۱۳۰۲ سیلی‌ خوردن‌ مدرس‌ از دبیر اعظم‌ بهرامی‌
▪ ۱۳۴۲ / ۱۳۰۲ استعفای‌ ملک‌ الشعرای‌ بهار از نمایندگی‌ مجلس‌ در اثر توهینی‌ که‌ به‌ مدرس‌ شده‌ بود (مورد قبول‌ قرار نگرفت‌)
▪ ۱۳۴۲ / ۱۳۰۲ تظاهرات‌ مردم‌ به‌ طرفداری‌ از مدرس‌
▪ ۱۳۴۲ / ۱۳۰۲ استیضاح‌ مدرس‌ از سردار سپه‌
▪ ۱۳۴۳ / ۱۳۰۴ در تابستان‌، در اثر درگیری‌هایی‌ میان‌ وهابیها و ملک‌ حسین‌ شریف‌ مکه‌، سعودی‌ها برخی‌ از شهرهای‌ عربستان‌ از جمله‌ مدینه‌ را بمباران‌ کردند. مدرس‌ با ایراد خطابه‌ای‌، ضمن‌ حمله‌ به‌ عاملان‌ این‌ فاجعه‌، یک‌ روز را در ایران‌ تعطیل‌ عمومی‌ اعلام‌ کرد.
▪ ۱۳۴۴ / ۱۳۰۵ مدرس‌ به‌ نمایندگی‌ دوره‌ی‌ ششم‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌ از تهران‌ انتخاب‌ شد
▪ ۱۳۴۵ / ۱۳۰۵ انتخاب‌ مدرس‌ به‌ عنوان‌ عضو کمیسیون‌ عدلیه‌
▪ ۱۳۴۶ / ۱۳۰۵ جان‌ سالم‌ به‌ در بردن‌ مدرس‌ از سوء قصد
▪ ۱۳۴۷ / ۱۳۰۷ دستگیری‌ مدرس‌ در ۱۶ مهر و تبعید از تهران‌ به‌ دامغان‌، مشهد، و خواف‌
▪ ۱۳۵۶ / ۱۳۱۶ فرستاده‌ شدن‌ مدرس‌ از خواف‌ به‌ کاشمر
▪ ۱۳۵۶ / ۱۳۱۶ شهادت‌ مدرس‌ در کاشمر به‌ وسیله‌ی‌ افراد رضاخان‌
منبع : مرکز اسناد انقلاب اسلامی


همچنین مشاهده کنید