بزرگداشت های بزرگراهی!!

بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری بزرگراهی است در غرب تهران که از محل تقاطع با بزرگراه محمدعلی جناح شروع شده و به میدان صنعت (میدان شهرک قدس) ختم می‌شود.
به گفته یک شاهد عینی: "مستنطقان محکمه شیخ(فضل ا.. نوری) همگی مسلح بودند .شیخ ابراهیم (زنجانی) هم با آن عمامه یک لباده پوشیده بود و رویش یک موزر بسته بود." کسانی که به اصطلاح شیخ را استطاق می کردند جزو گروه ترور مشروطه بودند و بعضا چند ماه پیش از آن تاریخ (در دوران موسوم به استبداد صغیر )دست به ترور شیخ گشوده بودند .
در این راستا ، نام مستعان الملک (رئیس کمیته جهانگیر) و میرزا محمد نجات که ترور نافرجام شیخ را در استیداد صغیر سامان داده و در قرایند اعدام وی نقش داشتند،قابل ذکر است .دیگر اعضای به اصطلاح محکمه انقلابی (همچون میرزا علی محمد خان ، دستپرورده و منسوب تقی زاده ) و مستنطقان آن ( همچون عمید السلطان رشتی برادر سردار محیی و میرزا کریم خان رشتی ، منتصر الدوله پیشکار سپهسالار ، میرزا علی خان دیو سالار و ابوالفتح زاده ) نیز دست به تیغ بودند و تاریخ قتل ها و ترور های گوناگونی را در پرونده آنان ثبت کرده است .به عنوان نمونه ، در پرونده ابوالفتح زاده ، علاوه بر گرایش یه مسلک استعماری بهائیت و اخاذی از ظل السلطان و مردم ، همکاری بلکه رهبری تروریستهای کمیته مجازات نیز ثبت شده است .(۱)
به حکم این به اصطلاح محکمه انقلابی ! در تاریخ ۱۳ رجب ۱۳۲۷ هجری قمری که مصادف بود بانهم مرداد سال ۱۲۸۸ خورشیدی ( ۳۱ ژوئیه ۱۹۰۹ ) آیت ا...شیخ فضل الله نوری اعدام شد. وی از ۲۶ تیر ماه همان سال در خانه اش تحت نظر قرار گرفته بود و دو روز پس از آن به اتهام مخالفت با نظام مشروطه و ترغیب دیگران به این مخالفت به دادگاه به اصطلاح انقلاب تسلیم شده بود. محاکمه شیخ فضل الله کوتاه بود.
امسال با وجودی که ماه رجب مصادف شده است با مردادماه هجری شمسی کمتر یادی از شیخ شهید در جراید و نشریات مشاهده می شود . نکند آن قدر سرمان گرم است به جدال های یومیه که صحنه های عبرت آموز تاریخ را از یاد برده ایم . غفلتی که می تواند تاوانی بزرگ در چنته داشته باشد و در وانفسایی که عده ای به نام انقلاب بر طبل سکولار می کوبند امثال شیخ ابراهیم زنجانی ها در دامن ننگین خود بپرورد و ما زمانی بیدار شویم که کار از کار گذشته است .
آیا توجه داریم که رئیس دادگاه عالی انقلاب ! که شیخ فضل الله نوری را به اعدام محکوم کرد شیخی بود مکتب رفته ، به ظاهر درس شریعت خوانده و عنوان اجتهاد را به سرقت برده به نام شیخ ابراهیم زنجانی ؟! چقدر او را می شناسیم و با خلقیات و سوابق و لواحق او در مراحل مختلف حیات تاریک و سیاهش آشنا هستیم ؟! او که از خواص روزگار خود بود و شگفتا !که باز هم ساحت دیانت بواسطه یکی از خواص گزیده می شد . خواصی که چند سال پیش از این به مناسبت عاشورای سالار شهیدان امام مظلومان حسین بن علی (ع) رهبر معظم انقلاب از خطر آن ها و نقشی که در ایجاد فاجعه نینوا داشتند سخن هایی آموزنده اظهار فرمودند . خواصی که هر جا صدمه ای متوجه اسلام شده است رد پایی از آن ها پیدا و پنهان دیده می شود . خواصی که دیروز خود را توشه نفاق امروز می کنند تا از پهلوی آن اعتباری برای هتاکی های جدید خود بر گیرند . تااریخ به خوبی نام آن ها را ثبت کرده است و ظاهرا ما هستیم که تغافل می کنیم .
مگر می شود از شیخ شهید نوری سخن گفت اما در باره شیخ ابراهیم زنجانی سکوت کرد . یاد شهید نوری بدون اشاره و هشدار در خصوص امثال شیخ زنجانی ها بزرگداشتی منفعلانه بیش نیست . مظلوم نوازی فاقد ظالم ستیزی ! یعنی گریستن و افسوس خوردن در خلوت و جلوت را رها کردن و باز گذاشتن برای دیگرانی که اگر رها باشند هزاران فاجعه چون اعدام شیخ فضل ا... نوری ها طرح می کنند و وقیحانه پای دار آن ها به پایکوبی و ترقص می پردازند .
خوب است به یاد شما مخاطب درد آشنا بیاورم که شاهدان عینی اعدام شیخ شهید گفته اند " پس از اعدام شیخ عناصر تند رو از هیچ گونه توهین و اسائه ادب به جنازه وی دریغ نکردند" (۲)
این که به گفته مشروطه پژوهی معاصر : " این حادثه تاسف بر انگیز اگر بزرگترین حادثه در تاریخ مشروطیت نباشد ، عظیمترین واقعه ای است که در تاریخ روحانیت روی داده است . با اعدام شیخ ، هاله ای قدسی که گرد علمای دین کشیده شده بود از میان رفت و از آن تاریخ ، عالم روحانیت ، مرحله پیمای قوس نزولی شد " (۳)
این که ادوارد براون که یکی از سر سخت ترین مخالفان شیخ شهید بوده و در تاریخش از هیچ گونه اظهار کینه نسبت به او دریغ نکرده است مع الوصف ، قتل شیخ به حدی فجیع بوده که او را نیز از بازتاب این حادثه در اذهان مردم جهان نگران ساخته بود . از نامه براون به تقی زاده ( ۲۸ ژانویه ۱۹۱۰ مطابق ۱۶ محرم ۱۳۲۸قمری) بر می آید که پخش خبر هولناک اعدام شیخ ،در افکار عمومی اروپا سوء تاثیر داشته و این کار را ادامه "وحشیگریهای سابق " رایج در ایران قلمداد کرده اند "(۴)
و این که به قول شهید مدرس : " کشتن شیخ فضل الله که از اعلم علمای وقت بود هم پیروزی بلشویکهای اعزامی به ایران بود،هم پیروزی انگلیس ،و هم ضایعه برای علمای نجف و ایران. حادثه بدی بود که هنوز هم علل آن در تاریخ همچنان مجهول مانده است . (۵)
در اوایل دهه ۶۰ وقتی راقم این سطور در روزنامه کیهان قلم می زدم مطلبی در خصوص شیخ فضل الله نوری به مناسبت سالروز شهادت این عالم مجاهد فی سبیل ا.. نگاشتم که به دلیل سیطره اعضای حلقه کیان که بعد ها تشکیل شد و در آن زمان در کیهان حاکم بودند صفحات لایی روزنامه را همه خمیر کردند تا آن مطلب انتشار نیابد !
گلایه من از بزرگواران فرهیخته و درد آشنا و دلسوخته ای که امروز سکان دار روزنامه هستند این است که برادر ! چرا هر چه مناسبت شهادت شیخ شهید را هم به ماه قمری و هم به ماه هجری شمسی در روزنامه وزین شما جستجو کردم مطلبی در این خصوص نیافتم ؟! آن هم در روزگاری که جریان هایی زیر نقاب جمهوریت ماهیت خود را پوشانده و تلاش می کنند همان ماجرای مشروطه و مشروعه را راه بیندازند تا در لابلای این بحث ها اسلامیت کمرنگ شده و مغفول بیفتد ؟!!
این همه همایش و جشنواره و کنفرانس سالانه در کشور برگزار می شود اما خبری از بزرگداشت و زنده کردن و زنده نگاهداشتن یاد شیخ شهید در میان نیست . چرا وزارت محترم ارشاد در این جهت قدم خیری بر نمی دارد ؟!
بیایید نگذاریم بزرگداشت بزرگان و راهنمایان ما در بحران ها و حوادث واقعه تنها به بزرگداشت های بزرگراهی خلاصه شود . مانند بزرگراه شهید مدرس و بزرگراه شیخ فضل الله نوری و ...که از میدان هفت تیر و یا تفاطع بزرگراه محمد علی جناح شروع می شود و به پل شهید چمران و میدان صنعت در شهرک قدس خاتمه می یابد . بزرگ راه این بزرگان باید مستمرا تداوم داشته باشد .

منبع : داور