«لبنان نوین» از انتخابات میاندوره یی تا ریاست جمهوری

انتخابات میاندوره یی در دو حوزه بیروت و استان متن شمالی در حالی خاتمه یافت که می توان به جرات مدعی شد این انتخابات شروع مرحله جدیدی در رقابت سیاسی میان گروه های لبنانی بود.
هر چند که نبرد انتخاباتی در بیروت چندان جدی نبوده و نماینده سعد حریری و جریان وی به راحتی کرسی نمایندگی را از آن خود کردند، ولی در استان متن شرایط به هیچ وجه شباهتی به بیروت نداشت. در یک سو، امین جمیل رئیس جمهور اسبق و رئیس عالی حزب کتائب قرار داشت که سابقه سال ها حضور پررنگ خانواده خود در میان مسیحیان مارونی را به همراه داشت و در سوی دیگر نماینده جریان آزاد ملی به رهبری میشل عون حضور داشت که از سال ۲۰۰۵ مدعی حمایت هفتاد درصدی مارونی ها از خود بود. مسلم است که موازنه سیاسی و شرایط خاص حاکم بر لبنان از زمان ترور رفیق حریری، دستخوش تغییرات شگرفی شده و تحولات، ضرباهنگ بسیار سریعی به خود گرفته است.
پیش از آن و هنگام بازگشت میشل عون از تبعید، اوضاع به گونه ای بود که وی با اقبال عمومی مسیحیان مواجه شد، اما پس از آن بود که با تولد هم پیمانی میان عون و حزب الله و پیامدهای عقب نشینی ارتش سوریه از لبنان، این محبوبیت (در میان مسیحیان) رو به افول گذاشت. حقیقت این است که بخشی از شعارهای میشل عون در مبارزه با فساد و حفظ اتحاد میان مسیحیان و مسلمانان، مقبولیت داشته، لکن این مقبولیت در هم پیمانی با حزب الله و مخالفت این محور اسلامی ـ مسیحی با امریکا و طرح های آن و همچنین شیوه زندگی امریکایی، دچار خلل شده است. مسیحیان به عنوان طائفه یی سنتی و قدیمی در لبنان، شکوفایی و جایگاه بین المللی این کشور کوچک ظرف شصت سال اخیر را مرهون تلاش های خود دانسته و طرز فکر و شیوه زندگی شان را بسیار نزدیک تر به امریکا و اروپا می دانند تا کشورهای عربی و غیرعربی منطقه، به همین دلیل است که شعار مخالفت با امریکا چندان خریداری در میان مسیحیان نداشته و ندارد.
به موازات کاهش محبوبیت میشل عون، جوانان مسیحی با توجه به تبلیغات و فعالیت های فشرده و حضور دائمی سمیر جعجع رهبر قوات لبنان در صحنه سیاسی، به سمت وی گرایش پیدا کرده اند. آنها (درست یا غلط) جعجع و عون را دو فردی می دانند که به دلیل مخالفت با سوریه، یکی یازده سال زندان و دیگری شانزده سال تبعید را تحمل کرده است. هر دو پس از عقب نشینی سوریه از لبنان به عرصه سیاسی بازگشتند؛ ولی به مرور زمان این باور در میان گروهی از مسیحیان ایجاد شد که عون برای رسیدن به منصب ریاست جمهوری ، هم پیمانی با سوریه و هواداران داخلی آن را برگزیده، در حالی که جعجع کماکان مواضع سرسختانه خود علیه سوریه را حفظ کرده است. در کنار این دو، وزنه قابل توجه دیگری به نام امین جمیل قرار دارد که به خصوص پس از ترور فرزندش پی یر، احساسات بخش قابل توجهی از مسیحیان را با خود همراه کرده است.
از زمان شکل گیری «لبنان نوین» تاکنون و با عبور از حوادث جانفرسایی چون جنگ ۳۳ روزه، تنها شرایطی که برای سنجش افکار عمومی مسیحیان ایجاد شد، تظاهرات گوناگونی بود که به مناسبت های مختلف شکل گرفت. در چنین وضعیتی، انتخابات میاندوره یی در منطقه متن حائز اهمیت بسیار بود؛ چرا که این انتخابات اولین نظرسنجی رسمی در میان مسیحیان به شمار می آید. شرکت میشل عون به عنوان یکی از قطب های اپوزیسیون در این انتخابات پس از مخالفتی ده ماهه با دولت کنونی، به خودی خود عاملی است که بر مشروعیت دولت فواد سنیوره صحه می گذارد؛ دولتی که در برگزاری این انتخابات به نحو احسن عمل کرده و دوست و دشمن بر بی طرفی آن در این نبرد سنگین مهر تایید زدند.
بر اساس آمار اعلام شده توسط وزارت کشور، نزدیک به شصت درصد از مسیحیان منطقه متن، رای خود را به سود امین جمیل به صندوق ها ریختند. آنچه که عملاً باعث پیروزی نامزد عون در انتخابات شد، نزدیک به ده هزار رای طایفه ارمنی بود که از این تعداد بیش از هشت هزار رای از آن عون شد. بدین ترتیب مشخص شد که افسانه «محبوبیت هفتاد درصدی عون» در میان «مارونی ها» شکسته و شرایط جدیدی در این طایفه به وجود آمده است. میشل عون و امین جمیل به عنوان دو رقیب اصلی انتخابات ریاست جمهوری که قرار است ظرف چند هفته آینده برگزار شود، بار دیگر برگه های خود را مورد بازبینی قرار داده و آماده نبردی می شوند که در موازنه نیروها در لبنان تاثیر بسزایی خواهد داشت. درست است که میشل عون با طایفه هایی هم پیمان است که جمعیت زیادی دارند؛ ولی کرسی ریاست جمهوری به عنوان یکی از سه کرسی اصلی در صحنه سیاسی لبنان، مکانی نیست که عون بتواند با تکیه بر آرای شیعیان یا ارمنی ها بر آن تکیه زند. عون خود به خوبی می داند که برای دستیابی به منصب ریاست جمهوری، نیازمند بازنگری در رویه و مشی سیاسی خود بوده و محبوبیت شصت درصدی جمیل در میان مارونی ها را نمی تواند دست کم بگیرد.
از سوی دیگر، جمیل و هم پیمانان وی به رغم از دست دادن یک کرسی در پارلمان (که در اصل از آن فرزند ترور شده او بود)، از این نظرسنجی سربلند بیرون آمده و با اطمینان خاطر بیشتری به سوی انتخابات ریاست جمهوری خیز برداشته اند. اگر چه انتخابات در لبنان هرگز از فشارها و اعمال نفوذ قدرت های خارجی به دور نبوده ولی به طور قطع انتخابات روز یکشنبه، سرفصل جدیدی بود که از سوی تمامی قدرت های تاثیرگذار در لبنان به دقت زیر نظر قرار داشته و پیامدهای آن در حال بررسی موشکافانه است. آنچه مسلم است اینکه، چند هفته پیش رو بسیار سرنوشت ساز بوده و انتخابات ریاست جمهوری می تواند سرآغاز فصل جدید دیگری در نبرد سیاسی گروه های لبنانی و هم پیمانان خارجی آنها باشد. نبردی که لاجرم شکست طرح و برنامه یک گروه به سود گروه مقابل را در پی داشته و چه بسا برخی موازنه های منطقه یی را نیز دستخوش تغییر کند.

علی مهتدی ـ بیروت

منبع : روزنامه اعتماد