ضیافتی به یاد ماندنی در ״مهمانی مامان״

هفته پیش اتحادیه تهیه کنندگان سینما طی بیانیه ای اعلام کرد فروش سینماها در دو ماه گذشته از فروش ماه های محرم و رمضان هم کمتر بوده، اما استقبال مردم در چند روز گذشته از فیلم مهمان مامان فعلا به طور مقطعی به این بحران پایان داده است.
داریوش مهرجوئی سالها پس از اجاره نشین ها، در فیلم دیگری با گشودن سفره بزرگ دیگری جمعی را همدلانه گرد این سفره نشانده است.مهمان مامان بر اساس داستانی از هوشنگ مرادی کرمانی ساخته شده، مرادی کرمانی گفته است این داستان را پس از دیدن فیلم اجاره نشین ها نوشته و به مهرجوئی پیشنهاد ساخت فیلمی برمبنای آن را داده است.فیلمنامه مهمان مامان سال گذشته توسط مهرجوئی، مردای کرمانی و وحیده محمدی فر نوشته شده و گلاب آدینه، حسن پورشیرازی، پارسا پیروزفر، امین حیایی و...درآن بازی کرده اند.فیلم داستان بسیار ساده ای دارد: قراراست برای زنی میانسال و خانواده اش مهمان بیاید. شوهر زن که آپاراتچی سینماست، همان روز بیکارشده و زن آرزو دارد که برای مهمانانش سفره ای پر و پیمان بیندازد.مهرجوئی با دستمایه قراردادن موضوعی چنین ساده، ۱۰۳ دقیقه تمام هوش و حواس تماشاگران را به فیلم جلب می کند.مهمانان برای دیداری کوتاه به خانه خاله عفت می آیند. خاله عفت چیزی برای پذیرایی ندارد. به شوهرش یدالله خبر می دهد که میوه و شیرینی بخرد. یدالله مرد خانواده یک عشق فیلم تمام عیاراست. او آپاراتچی سینماست، سینمایی که به علت نداشتن فروش تعطیل شده و او و جمعی دیگر بیکارشده اند.اوکه دو ماه و چهار روز است حقوق نگرفته، با خرید یک هندوانه، جعبه ای شیرینی و کرایه کردن فیلمی برای نشان دادن به مهمانان که پول آنها را از همسایه قرض کرده، به خانه می آید و پس از پذیرایی از مهمانان به اصرار آنها را برای شام نگه می دارد، در حالی که نه تنها پول ندارند، بلکه مواد غذایی کافی نیز در خانه موجود نیست.آنها در خانه ای قدیمی ساز با چندین خانواده همسایه اند. با همدلی و تلاش همه آنهاست که سفره ای پربرکت گسترده می شود.فیلم در خانه ای فقرزده می گذرد، اما به قول تورج منصوری فیلمبردار مهمان مامان، فقری که آدم ها در آن کامل می شوند و به غنا می رسند.تمام فیلم با دوربین روی دست فیلمربداری شده و ریتم تندی دارد. به گفته منصوری تمام پلان-سکانس ها سه تا چهار بار فیلمبرداری شده و در هربار دوربین بر روی یکی از بازیگران متمرکز بوده است.
مهرجوئی در ״مهمان مامان״ خانه ای می آفریند که مهر جاری در آن حسرت برانگیز است آقا یدالله که در هنگام ورود به خانه مانند رضاموتوری لباس پوشیده و سوار بر موتور است برای مهمانان، فیلم رضا موتوری را می گذارد و در و دیوار خانه اش را تصاویری از بازیگران مورد علاقه اش پوشانده، او همانقدر که شیفته فردین و گنج قارون است، لورنس عربستان را هم دوست دارد.در قسمتی از فیلم همکاران آقا یدالله که مانند او بیکارشده اند و عشق فیلم اند برای مشورت به خانه او می آیند و در اتاق یکی ار همسایه ها جلسه می کنند. صحبت های آنها با کد دادن از فیلم های مشهور سینما ادامه می یابد و با خواندن دسته جمعی ترانه معروف فیلم گنج قارون تمام می شود. مهرجوئی در مهمان مامان و در این سکانس به خصوص به نفس سینما و دوستداران آن فروتنانه ادای احترام می کند. مهرجوئی در مهمان مامان خانه ای می آفریند که مهر جاری درآن حسرت برانگیز است. فیلمی جمع و جور و بی نقص. استقبال مردم از این فیلم نشان می دهد که مردم خواستار فیلم خوبند و یکی از دلایل خالی بودن سینماها بی توجهی به این موضوع می تواند باشد. ״در واقع عنصر دراماتیک و کنش های متقابل شخصیت ها را دو سفره به وجود آورده اند: سفره دل آقا یدالله که گشاده دستانه باز شده و محتویاتش اصلا مناسب پذیرایی از مهمان ״رودربایستی״ دار نیست . به همین دلیل مامان(گلاب آدینه) و بهاره (ملیکا شریفی نیا) اصرار در برچیدنش دارند، و سفره شام که خالی و بی رونق است و زنان همسایه برای رنگین کردن و گشودنش دست و پا می زنند.״ به رغم سانسوری که بر تار و پود هنرها به ویژه سینما در ایران ریشه دوانده در مهمان مامان دو صحنه از زیباترین صحنه های عاشقانه وجود دارد: زمانی که یوسف ( مرد معتاد ) گردنبند زنش را می بندد و وقتی که عفت خانم با گوشه چادرنمازش اشک های آقا یدالله را خشک می کند.
گلاب آدینه در نقش مامان بازی بدون نقض و کاملی ارائه می دهد. حسن پورشیرازی که با بازی در فیلم سگ کشی بهرام بیضایی درخشید، در نقش آقا یدالله مردی ساده و عاشق سینما کم نظیراست و پارسا پیروزفر در نقش معتادی عاشق و بی خیال به حدی خوب است که اکثر منتقدان فیلم بازی او را در این فیلم ستوده اند. عنوانبندی جذاب فیلم ساخته محمدرضا شریفی نیاست.

منبع : United Press International