امید درنهایت نا امیدی

● نگاهی کوتاه به زندگی و آثار « ویلیام سارویان»
نویسنده‌ای آمریکایی که داستان‌هایش تبلیغ امیدواری دراوج مشکلات عصر ناامیدی در ایالات متحده بود. غالب آثار «سارویان» درون‌مایه‌های خود را از تجربه‌های شخصی وی می‌گرفتند، هرچند برخی ازاتوبیوگرافی‌هایی که او به رشته تحریر در آورد از شم شاعرانه وی خبر می‌داد.
از جمله یادگارهایی که ازاو برجای مانده می‌توان به توصیه‌اش به نویسنده‌ای جوان اشاره کرد:
«عمیق نفس کشیدن را بیاموز؛ در هنگام غذا خوردن طعم غذا را دریاب، و هنگامی که به خواب می‌روی به واقع بخواب. با تمام توان بکوش تا زندگی کنی، و وقتی می‌خندی با تمام وجود بخند.»
«سارویان» در تمام طول عمرش تلاش کرد تا سبکی تاثیرگزار و امپرسیونیستی از خود برجای گذارد؛ سبکی که بعدها با نام «سارایونسک» (Saroyanesque) شناخته شد.
«ویلیام سارویان» در منطقه فرسنو از ایالت کالیفرنیا در ایالات متحده دیده به جهان گشود. خانواده‌اش از مهاجران به ایالات متحده بودند. پدرش با وجود این‌که روحانی کلیسای پروتستان بودن، در سال ۱۹۰۵ به نیوجرسی مهاجرت کرد تا تاکستان کوچک خود را راه‌اندازی کند. او مجبور بود در کشور جدید به کار کشاورزی نیز بپردازد. وی در سال ۱۹۱۱ درگذشت تا فرزندانش به نوانخانه‌ای در آلامدا سپرده شوند. شش سال زمان برای گردهم آمدن دوباره خانواده لازم بود.
«سارویان» در سال ۱۹۲۱ به مدرسه‌ای فنی رفت تا کار با دستگاه تایپ را فراگیرد. مادرش،«تاکوهی»، برخی نوشته‌های پدر«والتر» را به او نشان داده بود تا نادانسته، اولین جرقه نویسندگی درپسر ۱۵ ساله‌اش زده شود.
«سارویان» پس از ترک مدرسه به خواندن و نوشتن آزاد روی آورد تا به آرزویش نزدیک‌تر شود. شاید اگر جبر یتیمی مانع نمی‌شد، او برای زنده ماندن به کار در نوجوانی دست نمی‌زد.
برخی از نخستین مقاله‌های کوتاه این نویسنده در «ماهنامه اورلند» به چاپ رسید و اولین مجموعه از داستان‌های او نیز در دهه ۱۹۳۰ منتشر شد.
The Broken Wheel، یکی از این داستان‌ها بود که امضای «سیراک گوریان» را داشت. این داستان در سال ۱۹۳۳ در نشریه ارمنستانی Hairenik منتشر شد.
«نویسنده، همانند هرانسان دیگری در اعماق وجودش یک روحانی آنارشیست است. هیچ چیزوهیچ کس نمی‌تواند او را راضی کند. نویسنده بهترین دوست وتنها دشمن خوب، بزرگ و واقعی همه انسان‌هاست. او نه با اجتماع همراه می‌شود و نه با آن‌ها شادی می‌کند. نویسنده‌ای که به واقع نویسنده باشد، شورشی‌ای است که هرگز متوقف نمی‌شود.» (۱۹۵۸)
«سارویان» توانست با داستان The Daring Young Man on the Flying Trapeze به موفقیت در مجله‌های داستانی دست یابد. داستانی که شخصیت اول آن نویسنده جوان فقیری در جامعه‌ای غمناک است که می‌کوشد درجریان سخت زندگی، زنده بماند:
« فضای باز طنابی که به بالا می‌رفت، جرقه عجیب و جالبی در ذهنش زد. راهی به سوی خدا، یا مسیری به سوی پوچی، یا طنابی به گونه‌ای از جاودانگی بود؛ او با اندیشه‌ای مثبت تلاش می‌کرد تا نیروی لازم را برای هجرتی مناسب به دست آورد.»
آن‌چه در این داستان بیشتر به چشم می‌آید، تلاش نویسنده برای دوری گزیدن از پوچی‌گرایی است. استقبال عمومی ازاین اثر باعث چاپ دوباره آن شد و عنوان بهترین اثر «سارویان» نام گرفت، که ثروت وشهرت بسیاری نیزبه همراه داشت.
ثروت، امکان سفر به اروپا وآمریکا را برایش فراهم کرد تا طعم خوش سیگار روسی تبدیل به خاطره‌ای برای او در سفربه اروپا شود.
«سارویان» در Not Dying می‌نویسد: « مشکلاتی که شما را مجبور به زیاد سیگار کشیدن می‌کند می‌تواند عاملی برای ابتلا به سرطان باشد اما نفس سیگارکشیدن، سرطان‌زا نیست.»
بسیاری از داستان‌های «سارویان» ریشه در کودکی این نویسنده دارد؛ تجربه‌هایی از زندگی در باغ‌های میوه دشت‌های سن‌خوزه و آشنا شدن با بی‌ریشگی مهاجران این منطقه از ایالات متحده.
مجموعه داستان کوتاه MY NAME IS ARAM "۱۹۴۰"، که خواننده بسیاری در آمریکا وجهان یافت، داستان پسری نوجوان و دیگرشخصیت‌های خانواده مهاجرش است. این داستان به نوعی واگویه‌ای از کودکی نویسنده است.
آثار «سارویان» به عنوان نمایش‌نامه‌نویس ازمنابع درونی شخصیتش مایه می‌گیرد. مثبت اندیشی او عاملی برای مردود دانستن مفهوم برخورد(conflict) درنمایش‌نامه است.
اولین نمایش‌نامه این نویسنده که در سال۱۹۳۹ نوشته شد با عنوان MY HEART IN THE HIGHLANDS ، داستانی کمدی درباره خانواده آمریکایی‌اش بود، که درسالن تئاتر گیلد شهرنیویورک بر روی صحنه رفت.
"THE TIME OF YOUR LIFE "۱۹۳۹ را شاید بتوان یکی از بهترین نمایش‌نامه‌های «سارویان» نامید؛ این اثر جایزه ارزشمند پولیتزر را برای خالقش به ارمغان آورد، هرچند «سارویان» از دریافت آن سرباز زد وقبول آن را تن دادن به قضاوت تجارت درباره هنرخواند. او مدتی بعد مفتخربه دریافت جایزه New York Drama Critics Circle شد و آن را پذیرفت.
THE TIME OF YOUR LIFE در سال۱۹۴۸ با نقش آفرینی «جیمزگگنی» James Gagney برصحنه سینما رفت.
این نویسنده، خاطره‌ها ومقاله‌هایی در سفربه شوروی و اروپا نوشته و با شخصیت‌های جهانی هم‌چون «جرج برنارد شاو»، نمایش‌نامه‌نویس، «ژان سیبلیو» Jean Sibelius، آهنگساز فنلاندی و«چارلی چاپلین» دیدارکرد.
او در مدت جنگ جهانی دوم به ارتش ایالات متحده پیوست، اما بیشترازآن‌که درجبهه‌های جنگ باشد، درپشت جبهه بود.
رمان THE ADVENTURES OF WESLEY JACKSONدر سال ۱۹۴۶ منتشر شد و چهره صلح طلبانه‌ای از وی به جهان جنگ زده آن زمان نشان داد.
«سارویان» در سال ۱۹۴۳ با «کارول مارکوس» ازدواج کرد که نتیجه آن دو دختربه نام‌های «آرام» و «لوسی» بود.
نکته جالب توجه درزندگی مشترک این زوج آن‌که شوهر ازیهودی بودن و بیسوادی همسرش اطلاع نداشت وکشف آن به جدایی و ازهم پاشیدن خانواده انجامید. دختران وی دربزرگسالی به پیشه‌های شاعری و بازیگری روی آوردند.
نمایش‌نامه‌ها وداستان‌های «سارویان» پس ازجنگ جهانی دوم ازموفقیت کمتری درمقایسه با قبل ازجنگ برخورداربود و وضع مالی او نیزتعریفی نداشت. اواغلب درآمد خود را به می‌گساری وشرط‌بندی ولخرجی صرف می‌کرد و از سال۱۹۵۸ به زندگی درآپارتمانی درشهر پاریس پرداخت.
گزیده‌ای ازHere Comes There Goes You Know Who:
"I am an estranged man, said the liar: estranged from myself, from my family, my fellow man, my country, my world, my time, and my culture. I am not estranged from God, although I am a disbeliever in everything about God excepting God indefinable, inside all and careless of all."
«سارویان» درتاریخ هجدهم ماه مه ۱۹۸۱بر اثر بیماری سرطان درگذشت. «همه انسان‌ها روزی می‌میرند، اما همیشه بر این باوربوده‌ام که استثنایی درباره زندگی من وجود دارد.»
نیمی ازخاکه‌های جسد این نویسنده درکالیفرنیا و نیمی دیگر ازآن درکشور ارمنستان به خاک سپرده شد.از آثارمهم این نویسنده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
THE DARING YOUNG MAN ON THE FLYING TRAPEZE, ۱۹۳۴
THOSE WHO WRITE THEM AND THOSE WHO COLLECT THEM, ۱۹۳۴
INHALE AND EXHALE, ۱۹۳۶
THREE TIMES THREE, ۱۹۳۶
A GAY AND MELANCHOLY FLUX, ۱۹۳۷
LITTLE CHILDREN, ۱۹۳۷
A NATIVE AMERICAN, ۱۹۳۸
THE MAN WITH THE HEART IN THE HIGHLANDS, ۱۹۳۸ (play)
THE TROUBLE WITH TIGERS, ۱۹۳۸
LOVE, HERES MY HAT, ۱۹۳۸
LOVE&#۰۳۹;S OLD SWEET SONG, ۱۹۳۹
CHRISTMAS, ۱۹۳۹
HARLEM AS SEEN BY HIRSCHFIELD, ۱۹۳۹
MY HEARTS IN THE HIGHLANDS, ۱۹۳۹ - Sydämeni on kukkuloilla
ed.: HAIRENIK ۱۹۳۴-۱۹۳۹, ۱۹۳۹
PEACE, ITS WONDERFUL, ۱۹۳۹
THE TIME OF YOUR LIFE, ۱۹۳۹
THREE FRAGMENTS AND A STORY, ۱۹۳۹
THE TIME OF YOUR LIFE, ۱۹۴۰ (play) - Tämä elämäsi aika / Elämäni parhain aika - film ۱۹۴۸, dir. by H.C. Potter, starring James Gagney, William Bendix, Wayne Morris
HERO OF THE WORLD, ۱۹۴۰ (play)
LOVES OLD SWEET SONG, ۱۹۴۰ (play)
THE PING PONG CIRCUS, ۱۹۴۰ (play)
A SPECIAL ANNOUNCEMENT, ۱۹۴۰ (play)
SUBWAY CIRCUS, ۱۹۴۰ (play)
SWEENEY IN THE TREES, ۱۹۴۰ (play)
MY NAME IS ARAM, ۱۹۴۰ - Nimeni on Aram (trans. by Vappu Roos)
SAROYANS FABLES, ۱۹۴۱
THREE PLAYS, ۱۹۴۱
THE INSURANCE SALESMAN, ۱۹۴۱
THE BEAUTIFUL PEOPLE, ۱۹۴۱ (play)
THE PEOPLE WITH LIGHT COMING OUT OF THEM, ۱۹۴۱ (play)
HILLTOP RUSSIANS IN SAN FRANCISCO, ۱۹۴۱
RAZZLE DAZZLE, ۱۹۴۲
THE TIME OF YOUR LIFE, ۱۹۴۲ (play)
HELLO OUT THERE, ۱۹۴۲ (play)
ACROSS THE BOARD ON TOMORROW MORNING, ۱۹۴۲ (play)
THE AGONY OF LITTLE NATIONS, ۱۹۴۲ (play)
BAD MEN IN THE WEST, ۱۹۴۲ (play)
COMING THROUGH THE RYE, ۱۹۴۲ (play)
ELMER AN LILY, ۱۹۴۲ (play)
THE POETIC SITUATION IN AMERICA, ۱۹۴۲ (play)
TALKING TO YOU, ۱۹۴۲ (play)
GET AWAY,OLD MAN, ۱۹۴۳
THE HUMAN COMEDY, ۱۹۴۳ - Ihmisä elämän näyttämöllä (trans. by Lauri Miettinen) - film ۱۹۴۳, dir. by Clarence Brown, screenplay by Howard Eastbrook, starring Mickey Rooney, Frank Morgan, Jackie "Butch" Jenkis, James Craig, Donna Reed
DEAR BABY, ۱۹۴۴
GET AWAY, OLD MAN, ۱۹۴۴ (play)
THE HUNGERERS, ۱۹۴۵ (play)
WHY ABSTRACT?
THE ADVENTURES OF WESLEY JACKSON, ۱۹۴۶
JIM DANDY, ۱۹۴۷ (play)
THE SAROYAN SPECIAL, ۱۹۴۸
THE FISCAL HOBOES, ۱۹۴۹
A DECENT BIRTH, ۱۹۴۹
SAM EGOS HOUSE, ۱۹۴۹
A DECENT BIRTH, A HAPPY FUNERAL, ۱۹۴۹ (play)
DONT GO AWAY MAD, ۱۹۴۹ (play)
SAM EGOS HOUSE, ۱۹۴۹ (play)
THE ASSYRIANS, ۱۹۵۰
TWIN ADVENTURES, ۱۹۵۰
THE SON, ۱۹۵۰ (play)
THE TWIN ADVENTURES, ۱۹۵۰
TRACYS TIGER, ۱۹۵۱
ROCK WAGRAM, ۱۹۵۱
THE BICYCLE RIDER IN BEVERLY HILLS, ۱۹۵۲
THE SLAUGHTER OF THE INNOCENTS, ۱۹۵۲
THE LAUGHING MATTER, ۱۹۵۳
THE BICYCLE RIDER IN BEVERLY HILLS, ۱۹۵۳
OPERA, OPERA, ۱۹۵۰ (play)
MAMA, I LOVE YOU, ۱۹۵۶ (sometimes listed as THE BOUNCING BALL)
THE WHOLE VOYALD, ۱۹۵۶
PAPA, YOURE CRAZY, ۱۹۵۷
EVER BEEN IN LOVE WITH A MIDGET?, ۱۹۵۷ (play)
THE WHOLE VOYALD AND OTHER STORIES, ۱۹۵۷
THE CAVE DWELLERS, ۱۹۵۸ (play)
THE SLAUGHTER OF THE INNOCENTS, ۱۹۵۸ (play)
THE ACCIDENT, ۱۹۵۸ (play)
THE WILLIAM SAROYAN READER, ۱۹۵۸
CAT, MOUSE, MAN, WOMAN, ۱۹۵۸ (play)
ONCE AROUND THE BLOCK, ۱۹۵۹ (play)
THE PARIS COMEDY; OR THE SECRET OF LILY, ۱۹۶۰ (play)
THE LONDON COMEDY; OR SAM, THE HIGHEST JUMPER OF THEM ALL, ۱۹۶۰ (play)
SETTLED OUT OF COURT, ۱۹۶۰ (play, with F. Cecil)
SAM, THE HIGHEST JUMPER OF THEM ALL, ۱۹۶۱ (play)
HERE COMES, THERE GOES YOU KNOW WHO, ۱۹۶۱
HIGH TIMES ALONG THE WABASH, ۱۹۶۱ (play)
HERE COMES, THERE GOES, YOU KNOW WHO, ۱۹۶۱
A NOTE ON HILAIRE HILER, ۱۹۶۲
AH MAN, ۱۹۶۲ (play, with P. Fricker)
NOT DYING, ۱۹۶۳
ME, ۱۹۶۳
BOYS AND GIRLS TOGETHER, ۱۹۶۳
PATIENT, THIS I BELIEVE, ۱۹۶۳ (play)
THE PLAYWRIGHT AND THE PUBLIC, ۱۹۶۳ (play)
SHORT DRIVE, SWEET CHARIOT, ۱۹۶۴
AFTER THIRTY YEARS, ۱۹۶۴
ONE DAY IN THE AFTERNOON OF THE WORLD, ۱۹۶۴
SHORT DRIVE SWEET CHARIOT, ۱۹۶۶
LOOK AT US, ۱۹۶۷
DENTIST AND PATIENT, ۱۹۶۸ (play)
THE DOGS, ۱۹۶۸ (play)
HORSEY GORSEY AND THE FROG, ۱۹۶۸
HUSBAND AND WIFE, ۱۹۶۸ (play)
I USED TO BELIEVE I HAD FOREVER, BUT NOW IM NOT SO SURE, ۱۹۶۹
LETTERS FROM ۷۴ RUE TAIBOUT, ۱۹۶۹
MAKING MONEY, AND ۱۹ OTHER VERY SHORT PLAYS, ۱۹۶۹
DAYS OF LIFE AND DEATH AND ESCAPE TO THE MOON, ۱۹۷۰
THE NEW PLAY, ۱۹۷۰ (play)
DAYS OF LIFE AND DEATH AND ESCAPE TO THE MOON, ۱۹۷۱
PLACES WHERE IVE DONE TIME, ۱۹۷۲
ARMENIANS, ۱۹۷۴ (play)
THE TOOTH AND MY FATHER, ۱۹۷۴
PLACES WHERE IVE DONE TIME, ۱۹۷۵
THE REBIRTH CELEBRATIONS OF THE HUMAN RACE AT ARTIE ZABALA&#۰۳۹;S OFF-BROADWAY THEATRE, ۱۹۷۵ (play)
SONS COME AND GO, MOTHERS HANG IN FOREVER, ۱۹۷۶
AN ACT OR TWO OF FOOLISH KINDNESS, ۱۹۷۶
FAMOUS FACES AND OTHER FRIENDS, ۱۹۷۶
MORRIS HIRSCHFIELD, ۱۹۷۶
SONS COME AND GO, MOTHERS HANG IN FOREVER, ۱۹۷۶
THE ASHTREE TALKERS, ۱۹۷۷
CHANGE MEETINGS, ۱۹۷۸
ed.: HAYATSUTS HOVHANNES, ۱۹۷۸
OBITUARIES, ۱۹۷۹
TALES FROM THE VIENNA TALES, ۱۹۸۱
BIRTHS, ۱۹۸۱
MY NAME IS SAROYAN, ۱۹۸۳
THE PHEASANT HUNTER, ۱۹۸۶
AN ARMENIAN TRILOGY, ۱۹۸۶
THE CIRCUS, ۱۹۸۶
MADNESS IN THE FAMILY, ۱۹۸۸ (ed. by Leo Hamalian)
WARSAW VISITOR; TALES FROM THE VIENNA STREETS, ۱۹۹۱

ترجمه احسان ابدی‌خواه

منبع : ماهنامه ماندگار