چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
مجله ویستا
گوش شنوا کو ؟!
کتاب ، سرمایه تمدن معنوی بشر است . کتاب ، اندیشه های بلند انسانی را درج می کند تا پایگاه رفیع تفکر پایدار بماند و .... همه ما این ها را می دانیم به طوریکه این شعارها برای مان تکرای شده . هر روز در رسانه های دیداری ، شنیداری و نوشتاری از مسئولین دستگاه های فرهنگی گرفته تا نویسندگان و روزنامه نگاران، شعار کتاب و کتابخوانی سر می دهند . ملول شدم از سخنرانی ها و حرف و حرف . به قول فردوسی بزرگ " به عمل کار برآید به سخنرانی نیست / دو صد گفته چون نیم کردار نیست ." به راستی شماییکه پیام خوانش کتاب و انتشار کتاب را می دهید و برای آن دل می سوزانید و هرروز جلسات چند ساعته جهت اعتلای فرهنگ کتاب برگزار می کنید، چرا آمار خوانشگران کتاب در ایران در مقایسه با دیگر کشورهای جهان اینقدر اندک است ! به یقین می دانم چون تعریف و تمجید نکرده ام مرا مورد مواخذه قرار خواهید داد . ولی من هم به مانند شما، به عنوان عضوی کوچک از جامعه فرهنگی این کهن دیار در قبال فرهنگ مملکت ام مسئول ام و باید به صراحت کلام اذعان کنم که دستگاه ها ی فرهنگی فقط تبلیغات خوبی انجام می دهند و مقطعی عمل می کنند . زمانی می گذرد و با سرور و افتخار تبلیغ می کنیم " هفته کتاب " یا " نمایشگاه بین اللمللی .. " ، نه بزرگواران با این برنامه ریزی های مقطعی ره به جایی نخواهیم برد . از قدیم گفته اند " خشت اول چون نهد معمار کج / تا ثریا می رود دیوار کج " معضل جامعه کتاب کشور ریشه ای و بنیادین است . در کشورهای پیشرفته در هر کوی و برزنی نمایشگاه بر پا می کنند در بیمارستان ها ، معابر عمومی ، اتوبوس ، مترو ، و حتی در مدارس ، دانشگاه ها ، مجتمع های آموزشی و... به هر حربه ای که شده تلاش میکنند تا کتاب در نظاره مردم قرار بگیرد . نگاه آنها به فرهنگ کتاب و کتابخوانی مقطعی نیست . قصد آنان صرفا شعار و تبلیغ نیست که بگویند مردم ببینید ما برای فرهنگ مملکت می اندیشیم . حرکت های فرهنگی آنان کاربردی است . ولی در کشور ما امروز نمایشگاه بر پا می کنند و تا فردایی دیگر ... !!!
اگر هدف ما اعتلای فرهنگ کتاب است . در درجه تخست باید به نویسندگان بها دهیم و اندیشه های آنان را پاس بداریم و حتی به نگاه هایی که دستگاه را مورد نقد قرار دهند با زاویه مثبت بنگریم . چرا از نقد می هراسید ؟ گفته اند کشوری می تواند صاحب اندیشه و فرهنگ باشد که در آن نقد سالم و سازنده زنده و پایدار باشد . با تعریف و تمجید که کار پیش نمی رود . آنقدر از خود تعریف کردیم که آمار خوانندگان ما در حد صفر است . آنقدر از خود تعریف کردیم که وضعیت نشر کتاب در حد نابسامان است . آنقدر از خود تعریف کردیم که سرمایه های مکتوب مان را به تاراج بردند . باید به خود رجوع کنیم ! دست از بهانه ها برداریم . برپایی نمایشگاه در سال فقط بهانه است تا زمانیکه کتاب به درون سبد فرهنگی خانواده ها راه نیابد و خانواده ها از آن بهره برداری نکنند ، تلاش ما بی فایده است . ماجرایی را از دوران دانشجویی ام در کلاس روش تحقیق روایت می کنم . استاد بزرگوارم گفت ، روزی روبروی درب دانشگاه تهران مشغول بازدید از کتاب ها بودم که حضور مادر و فرزندی مرا به خود آورد . نوجوان به کتاب داستانی اشاره کرد و به مادر گفت " مامان این کتاب رو برام می خری ؟ " مادر پاسخ داد " کتاب به چه دردی می خوره عزیزم بیا بریم برات خوراکی بخرم "!! تا زمانیکه در کشور ما اینگونه طرز و تفکر هویداست باید چه کرد ؟ هنوزنگاه خانواده ها به کتاب فقیر است . به واقع آینده آن نوجوان چه خواهد شد !!!
چند درصد دانشجویان و دانش آموزان، کتاب آزاد می خوانند ؟ نگارنده این یادداشت با هردو قشر نامبرده سروکار دارد و به خوبی می داند که آمار خوانشگران ما بسیار اندک است و جهان غرب از بیسوادی دانشجویان و دانش آموزان ما خوشحال و خرسند . جهان غرب دوست دارد که آنان از علم تهی باشند . مگر تهاجم فرهنگی چگونه در یک کشور نمود می باید و رشد می کند و خود تبدیل به فرهنگ می شود ؟ تا زمانیکه به فرهنگ کتاب ، اساسی نگاه نشود هر روز به تاریکی ها نزدیک تر می شویم .
تا زمانیکه ممیزی بی انصافانه در نشر ما رایج است و جلوی اندیشه و افکار و عقاید گرفته می شود ، و تا زمانیکه واژه ها با لرزش دست بر روی صفحه سپید کاغذ حک می شوند ، دیگر چه انتظاری از خوانشگران می توان داشت ؟ همه فریاد می زنند که محوریت موضوعی کتاب ها تکرای است . دیگر حرف جدیدی درمیان نیست و از خریدن کتاب استقبال نمی کنند .راست هم می گویند تا کی باید آقای ... گزیده اشعاربزرگان را چاپ کند و مقدمه ای بر آن بنویسد و در روی جلد درج کند به اهتمام ... ! ما کی می خواهیم دست از سر بزرگان ادب کشور برداریم و با نام و نشان آنها نان بخوریم . امروزه هر کسی گزیده ای از اشعار بزرگان را برداشته و مقدمه ای می نویسد و با بها خود چاپ می کند و به وی نویسنده هم می گویند . اگر نویسندگی این است پس به جرات می گویم بنده تا به امروز می توانستم صد جلد کتاب چاپ کرده باشم . متاسفانه مشکل یکی و دوتا نیست . این موضوع کاملا دو جانبه است از طرفی نویسندگان و از طرفی دستگاه های فرهنگی . عدم کتاب خوب و نوین با نگاهی راست اندیش و حقیقت بین ، سبب کمبود مخاطب در عرصه کتاب شده است . آمار بگیرید در چند ساله اخیر چند کتاب خوب فرهنگی به چاپ رسیده است و مخاطبان از آن رضایت داشته اند ؟ متاسفانه همه از هم تقلید می کنند و بطوریکه هر کتابی را که تهیه می کنیم تکرار و تکرار و تکرار . من خوانشگر کتاب ، نیاز به دستاوردهای جدید دارم . کتاب های ما طبق استانداردهای روز نیستند . هنوز نویسندگان ما در پی این هستند که زندگی نامه سعدی و حافظ چاپ کنند . بس است ترا به خدا بس است . اگر می خواهید از بزرگان سخن بنگارید به محتوای پنهان در آثارشان بپردازید و آنها را کندوکاو کنید و با پژوهش و تحقیق و استناد ، آن را به اثبات برسانید . من منکر نگارش ایندسته آثار نیستم . حرف من این است که با تکرار ما ره به جایی نخواهیم برد .
دیگر نکته ، مشکلات اقتصادی این حوزه است . چرا دستگاه های فرهنگی ما فقط کتاب های سفارشی را بودجه می دهند و چرا فقط حول محور موضوعی خاصی نویسندگان را حمایت می کنند؟ این دموکراسی فرهنگی نیست . باید به قشر نویسنده بیش از این ها ارزش و بها قائل شد . جامعه نویسندگی کشور از بودجه ناکافی رنج می برد . چرا زمانیکه مناسبتی می شود حاضرید نقل و نبات ارزانی کنید و خرج های کلان کنید ، اما تا صحبت فرهنگ انسانی می شود بودجه مملکت تمام می شود ؟ دیواری کوتاه تر از فرهنگ پیدا نشد ؟ چه کنیم این هم یه جوریه دیگه اس ....من گفتم ، اما گوش شنوا کو؟ !!!
سعید گودرزی
منتقد ، و روزنامه نگار
منتقد ، و روزنامه نگار
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران آمریکا غزه مجلس شورای اسلامی بابک زنجانی مجلس خلیج فارس دولت دولت سیزدهم شورای نگهبان حجاب لایحه بودجه 1403
روز معلم سلامت زنان تهران هواشناسی قوه قضاییه شهرداری تهران سیل فضای مجازی دستگیری شورای شهر تهران آموزش و پرورش
بانک مرکزی دلار خودرو قیمت دلار قیمت خودرو سایپا ایران خودرو قیمت طلا بازار خودرو مالیات تورم ارز
سریال تلویزیون سینمای ایران سینما تئاتر موسیقی کتاب فیلم دفاع مقدس نون خ
اسرائیل جنگ غزه رژیم صهیونیستی فلسطین نوار غزه حماس روسیه عربستان یمن نتانیاهو افغانستان ترکیه
فوتبال پرسپولیس رئال مادرید استقلال سپاهان بایرن مونیخ تراکتور باشگاه استقلال لیگ قهرمانان اروپا فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی
هوش مصنوعی تبلیغات ناسا اپل گوگل پهپاد همراه اول آیفون ماه
داروخانه مسمومیت دیابت قهوه کاهش وزن بارداری خواب سلامت روان آلزایمر