رئیس اتحادیه لاستیک و روغن تولید تایرهای سنگین بهار سال آینده آغاز می‏شود

بیشتر صنایع كشور به دلیل بالا بودن هزینه مواد اولیه و واردات بی‏رویه اجناس چینی به كشور با مشكلات بسیاری رو به رو و اكثر آنها در حال ورشكستگی هستند.صنعت لاستیك خودرو نیز یكی دیگر از این صنایع است كه با سرمایه‏گذاری كلان در این صنعت و با وجود ۹ تولیدكننده از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و در چند سال اخیر در بازارهای داخلی و بین‏المللی موفق عمل نكرده است.عقب‏ماندگی تكنولوژی یكی از مشكلات صنعت لاستیك‏سازی در كشور است. لاستیك‏های رادیال یكی از انواع لاستیك‏های سواری، باری است كه از نظر تكنولوژی و ویژگی‏های خاص خود از جمله ایمنی بالا و عمر زیاد نسبت به نوع نخی (بایاس) امروزه مورد توجه تولیدكنندگان و مصرف‏كنندگان لاستیك قرار گرفته است. هم‏اكنون ۱۰۰ درصد لاستیك مصرفی در اروپا لاستیك رادیال است و این آمار در آمریكای شمالی ۹۰ درصد و در برخی كشورهای آمریكای جنوبی، آفریقایی و آسیایی (غیر از ژاپن) ۵۰ درصد است و در كشور ما هم درصد ناچیزی از لاستیك‏های مصرفی از نوع رادیال و بقیه از نوع نخی (بایاس) است. با اینكه اكثر شركت‏های ایرانی تولیدكننده لاستیك هنگام تاسیس از تكنولوژی‏های نسبتا خوبی برخوردار هستند ولی به دلایل زیر به تدریج دچار عقب‏ماندگی تكنولوژی شده‏اند:
الف: بی‏توجهی به تغییرات تكنولوژی در دنیا
صنایع لاستیك كشور از تغییر و تحول تكنولوژی در جهان غافل ماندند و نتوانستند به موقع اقدام به سرمایه‏گذاری كنند.
ب: وجود بازارهای انحصاری
قوانین ناكارآمد حمایتی دولت، باعث ایجاد بازار انحصاری برای این صنایع شد كه هر لاستیكی را با هر كیفیتی در آن به فروش می‏رساندند.
ج: عقب‏ماندگی صنایع خودرو كشور
صنایع لاستیك‏سازی (تایرسازی) وابسته به صنایع خودروسازی هستند و خودروهای تولیدی كشور تا چند سال پیش مصرف لاستیك رادیال را نداشتند ولی در حال حاضر به تدریج استانداردهای خودروهای تولید داخل در جهت مصرف لاستیك رادیال تغییر كرده است. بنابر دلایل فوق، صنعت لاستیك كشور با عدم توسعه تكنولوژیك مواجه شده است. در چند سال گذشته كوشش‏هایی انجام شده و چند شركت توانسته‏اند تكنولوژی لاستیك رادیال را وارد و در داخل كشور تولید كنند. پراكنده بودن صنایع لاستیك ایران و جزیره‏ای عمل كردن آنها از دیگر مشكلات صنعت لاستیك‏سازی در كشور است. در حالی كه در داخل كشور ۹ كارخانه تولید تایر وجود دارد با این حال، حجم تولیدی مجموع آنها به اندازه مقیاس مناسب تولید یك كارخانه مطالبق با استانداردهای جهانی است. مقیاس بازار كوچكی كه نصیب هر شركت می‏شود باعث پایین ماندن سود شركت‏ها و ناتوانی در رقابت با شركت‏های خارجی خواهد شد. در این حالت یكی از بهترین راه‏ها، ادغام این كارخانه‏ها خواهد بود كه علاوه بر كاهش هزینه‏های مشترك باعث افزایش مقیاس بازار شركت‏ها و افزایش قدرت رقابت آنها در مواجهه با شركت‏های خارجی خواهد بود. آزادسازی واردات و قاچاق كالا یكی دیگر از مشكلات صنعت لاستیك‏سازی است. با توجه به آزادسازی واردات و صادرات كه در برنامه پنج ساله سوم پیش‏بینی شده است، شركت‏های لاستیك‏سازی كه تاكنون بازاری انحصاری داشتند خود را در رقابت با رقبای خارجی می‏بینند. با توجه به شرایط فعلی صنایع لاستیك‏سازی كشور، اگر آگاهانه و با توجه به شرایط تولیدكنندگان داخلی تصمیم‏گیری نشود، ممكن است به تولیدكنندگان داخلی برای بازسازی فرصت كافی داده نشود و صنعت لاستیك به وضعیت صنایع دیگر گرفتار شود. یكی از مشكلات دیگر صنعت لاستیك‏سازی، بازیافت نشدن لاستیك‏های مستعمل است كه با انباشته شدن انبارها، مشكلات بسیاری را برای این صنعت به وجود آورده است. هنوز هیچ آمار دقیقی از مقدار تایرهای مستعمل در سطح كشور و سرنوشت آنها وجود ندارد. حتی اطلاعات سازمان حفاظت محیطزیست درباره مكان‏هایی كه ممكن است این تایرها انباشت شوند در حد مطالعات اولیه و در حال بررسی است. اگرچه بر اساس آمار وزارت صنایع، تولید لاستیك تایر در ایران معادل ۱۷۲ هزار تن است. تهیه زیرپایی‏های لاستیكی، روكش‏گذاری مجدد لاستیك‏های مستعمل و استفاده در باطری‏سازی‏ها به شكل پودر تایر از كاربردهای فعلی تایر بازیافتی در كشور است. در حالی كه این مصارف به علت‏های گوناگون تنها توانسته یك دهم از كل تایرهای مستعمل را دربرگیرد. به طور مثال، جا نیفتادن صنعت روكش‏گذاری مجدد تایر در میان مردم و عدم اعتماد به قابل استفاده بودن و استحكام تایرهای روكش‏گذاری شده همانند تایر نو باعث شده از ۱۰ كارخانه‏ای كه همزمان برای گسترش این صنعت تاسیس شدند، تنها دو كارخانه باقی بماند، اگرچه تفاوت ناچیز ۳۰ درصدی قیمت تایر نو و تایر روكش شده فیزیكی از دلایل استقبال نكردن مردم از این صنعت است.برای آشنایی بیشتر با صنعت لاستیك‏سازی و مشكلات آنها گفت‏وگویی با عباس حلوایی رئیس اتحادیه لاستیك و روغن داشتیم كه در ادامه می‏خوانید:صنعت لاستیك خودرو ایران در حال حاضر از چه جایگاهی برخوردار است؟صنعت لاستیك‏سازی كشور در حال حاضر با همنوعان كره‏ای و ژاپنی خود برابری می‏كند و می‏توان گفت ما در این صنعت به كیفیت بالایی رسیده‏ایم. چه مشكلاتی در این صنعت وجود دارد و شما چه راهكارهایی را برای حل مشكل تولیدكنندگان داخلی پیشنهاد می‏دهید؟حمایت از این صنعت از سوی دولت بسیار ضعیف است. مواد اولیه با قیمت بالا به دست تولیدكنندگان می‏رسد و این باعث به وجود آمدن مشكلات بسیار برای صنعتگران می‏شود. دولت با نظارت بیشتر روی كالای وارداتی و نیز حمایت از صنایع می‏تواند جلوی مشكلات را بگیرد و همچنین با وام كم‏بهره یا بدون بهره باعث افزایش ظرفیت تولید تولیدكنندگان شود. اتحادیه لاستیك و روغن برای از بین بردن مشكلات تولیدكنندگان چه اقدامی می‏تواند انجام دهد؟اتحادیه می‏تواند درخصوص كیفیت كالاهای وارداتی و نیز نیازمندی داخل به كالای مذكور نظرات خود را بدهد زیرا مسوولان به تمام امور واقف نیستند و اتحادیه‏ها، بهترین كارشناسان برای كمك به تسریع امور كارشناسی هستند. اتحادیه در تمامی دولت‏ها و نیز دولت مذكور، همكاری لازم را داشته است و وزارتخانه هم باید به نوعی با ما همكاری داشته باشد. چه میزان از نیاز داخل توسط تولیدات داخلی تامین می‏شود؟ بیش از ۸۰ درصد نیاز داخلی از تولیدات داخلی و ۲۰ درصد آن توسط واردات تامین می‏شود. خوشبختانه فقط تایرهایی‏كه قالب‏های آن در كشور وجود ندارد از خارج تامین می‏شود كه در حال حاضر هم برخی از كارخانه‏های كشور پروژه‏های تایرهای سنگین را در دست اجرا دارند كه تا خرداد ماه این پروژه‏ها افتتاح می‏شود. وضعیت صادرات در این صنعت به چه صورتی است؟به دلیل وجود رقبای چینی و ژاپنی، صادرات در این صنعت بسیار ضعیف است و به دلیل پایین بودن قیمت و نداشتن نظارت صحیح بر كیفیت كالا، واردات این صنعت بیشتر است و در برخی مواقع به دلیل پایین بودن كیفیت لاستیك‏ها در كشور، مشكلاتی هم به وجود می‏آید. برای بازیافت لاستیك‏های مستعمل در كشور چه اقداماتی انجام می‏شود؟اقدامات جزئی توسط نیروهای داخلی صورت گرفته است كه متاسفانه به دلیل پایین بودن كیفیت كار روكش و عدم استقبال مشتریان این كار با موفقیت رو به رو نشد و در حال حاضر بیشتر لاستیك‏های مستعمل به عنوان سوخت در كارخانه‏ها استفاده می‏شود. آیا برنامه‏ریزی خاصی برای آینده صورت گرفته است؟پروژه‏هایی در دست انجام است، در حال حاضر ۹ كارخانه در كشور مشغول فعالیت هستند كه ما سعی می‏كنیم تعداد این كارخانه‏ها را افزایش دهیم. از دیگر اقدامات، استفاده از تكنولوژی روز دنیا در این صنعت و تولید لاستیك‏های الیستال است. در حال حاضر، بیشتر لاستیك‏های تولید شده در دنیا لاستیك‏های سیمی است ولی متاسفانه تولید لاستیك در ایران به روش ۵۰ سال پیش است كه ما امیدواریم بتوانیم به بازارهای روز دنیا برسیم. با توجه به اینكه اتحادیه لاستیك و روغن با دو وزارتخانه صنعت و معدن و بازرگانی در ارتباط است چه انتظاراتی از این دو وزارتخانه دارید؟از وزارت صنایع و معادن انتظار حمایت از تمامی صنایع را داریم و از وزارت بازرگانی می‏خواهیم كه جلوی واردات بی‏رویه را بگیرد زیرا در حال حاضر، لاستیك‏های چینی درجه سه وارد كشور می‏شوند كه برای مصرف‏كنندگان ضررهای جانی و مالی به همراه دارند. همچنین می‏خواهیم كه وزارت بازرگانی به استاندارد كالاهای وارداتی توجه بیشتری كند و حداقل جلوی ورود كالاهای بی‏كیفیت را بگیرد. همچنین تقاضای ما از وزیر صنایع جدید این است كه از صنایع حمایت كند زیرا بسیاری از صنایع داخلی از جمله صنعت لاستیك در حال ورشكستگی است و دو واحد تولیدكننده لاستیك سال گذشته ۲۰ درصد ضرر پرداخت كرده‏اند. از هر دو وزارتخانه می‏خواهیم كه راهكاری پیدا كند كه به واسطه آن مشكل تولیدكنندگان داخلی مرتفع شود.
مژگان میرزایی

منبع : مجله گسترش صنعت