پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

جلوه‌های معنوی شبهای قدر


قلب شكسته قلبی است كه در آن شعله‌هایی از آه و اشك وجود دارد و بهترین بستر اشك "شب" است و فضای شب دارای اسرار مرموزی است. خداوند كریم قرآن را در شب قدر نازل كرد "اناانزلناه فی لیله‌القدر" و جاذبه ماه رمضان به قرآن است. شب جایگاه لطیف و ارزشمندی دارد كه هیچ چیز با آن قابل معاوضه نیست بطوری كه شاعر معاصر حبیب چایچیان متخلص به "حسان" در دیوان خود شب را چنین توصیف كرده است:
ای شب‌ای همراز بی‌همتای دل پا نهی هر جابه جای پای دل ای شب‌ای میعاد جمله عاشقان لیله‌القدری تو و قدرت نهان شب نماز مصطفی را دیده است شب مناجات علی بشنیده است هست با گوش دل شب آشنا صوت زهرا و حسین و مجتبی دیده شب، دور از چشم همه اشك زینب دید و دفن فاطمه در دل شب عاشقان پاكباز باخدای خویش در راز و نیاز با چنین رخشنده گوهرهای شب من كیم تانام رب آرم به لب شهید گرانقدر دكتر مصطفی چمران نیز در وصف شب می‌گوید: خوش دارم در نیمه‌های شب در سكوت مرموز آسمان و زمین به مناجات برخیزم. با ستارگان نجوا كنم و قلب خود را با اسرار نگفتنی آسمان بگشایم. آرام آرام به عمق كهكشانها صعود نمایم و محو عالم بی‌نهایت شوم، از مرزهای عالم وجودم درگذرم و در وادی فنا غوطه‌ور شوم و جز خدا چیزی را احساس نكنم. انسان عارف و سالك از اشك و ناله و شب زنده‌داریها می‌خواهد به یك چیز برسد و آن همنشین شدن با خدا است. اگر یك لحظه آن حضور قلبی را احساس كند دیگر آرام می‌گیرد، عاشق در شب بجز این آرامشی ندارد. بیاای دل شبی با ما صفا كن ز روی عشق یادی از خدا كن اگر بیمار خواب و غفلت هستی به‌ذكر شب بیا دردت دوا كن اگر خوابت به سختی غالب آید زمین را فرش و دستت متكاكن برای شستن گرد گناهان میان اشك شبهایت شنا كن نمازی را كه بی‌عشق رخ یار بجای آورده‌ای ازنو قضا كن در بین شبها یك شب است كه از هزار ماه ارزش آن بیشتر است و آن "شب قدر" است. (لیله‌القدر خیر من الف شهر) شب قدر همان شبی است كه در تمام سال شبی به خوبی و فضیلت آن نمی‌رسد، در شب قدر تقدیر امور سال می‌شود، ملائكه و روح (كه اعظم ملائكه است) در آن شب به اذن خداوند به زمین نازل شده و خدمت امام زمان(عج) مشرف می‌شوند و آنچه برای هركس مقدر شده بر ولی عصر عرضه می‌كنند. در آداب ما مسلمانان برای ساعات معین و روزها و شبهای مخصوص اعمال مشخصی وجود دارد كه از مستحبات است و تاكید شده به جای كارهای معمولی وقت خود را به این اعمال مستحبی اختصاص دهیم. در بیرجند هم مانند سایر شهرها مراسم دعا و نیایش در شبهای قدر با رونق بیشتری برگزار می‌شود. در نخستین لیله قدر شب نوزدهم ماه مبارك رمضان مردم شب بیرجند تا پاسی از شب را در مساجد، حسینیه‌ها و تكایای به نیایش و عبادت خدا پرداخته و به مناسبت سالروز ضربت خوردن امیر مومنان حضرت علی(ع) نوحه‌سرایی می‌كنند. در این مراسم كه اقشار مختلف مردم به ویژه جوانان و نوجوانان شركت دارند سخنرانان و مداحان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به شرح فضیلت شب قدر و مدح و منقبت مولای متقیان حضرت علی(ع) می‌پردازند. در این مراسم آیین مخصوص شبهای قدر از جمله سرگرفتن قرآن كریم در فضایی روحانی و معنوی برگزار می‌شود. خواندن زیارت امام حسین(ع)، غسل كردن و خواندن نماز دو ركعتی از دیگر اعمال شبهای قدر است.
در شب بیست و یكم ماه مبارك رمضان نیز مراسم شب قدر و شب شهادت حضرت علی(ع) در فضای آكنده از معنویت با شب زنده‌داری در مساجد این شهرستان بر پا می‌شود. در این شب عزاداران از غروب تا سحرگاه در مساجد و هیاتهای عزاداری در سوگ مولود كعبه و برای ظهور حضرت مهدی(عج) دست به دعا برمی‌دارند. خواندن دعای شریف ابوحمزه ثمالی، دعای افتتاح، روضه و مداحی، خواندن دعای جوشن كبیر، برسر گرفتن قرآن و خواندن هزار ركعت نماز از دیگر مراسم شبهای قدر است. مراسم شب قدر ‪ ۲۳‬ماه مبارك رمضان هم با حضور گسترده مردم در مساجد این شهر برگزار می‌شود. دراین مراسم سخنرانان و مداحان اهل بیت(ع) به شرح فضیلت شب قدر و مدح مولای متقیان حضرت علی(ع) می‌پردازند. عاشقان امیر مومنان نیز درسوگ آن امام همام سینه‌زنی و عزاداری می‌كنند. آیین بر سر گرفتن قرآن كریم نیز همانند دیگر شبهای قدر در این شب نیز برگزار می‌شود. پس چه زیبا است آنگاه كه خسته از دوندگیهای روزانه با دلی مملو از امید به رحمت و بخشش الهی پای در این مجالس می‌گذاری، اگر اندكی توجه كنی به راحتی مرغ روحت به اوج بیكرانها پرواز كرده و زبان گناه كارت را به اعتراف و استغفار می‌گشاید كه الهی العفو... و چقدراحساس ضعف و كوچكی می‌كنی وقتی می‌بینی با تمام سیاهدلی و گناهكاری اجازه یافته‌ای در دریای مواج غفران و رحمت الهی شستشو كنی و با باران اشك سیاهیها را بزدایی و چشم دل بازكرده سبك و راحت به پرواز درآیی. چه زیبا است این پرواز و چه با شكوه است بخشش و عنایت الهی و چه نشاط آور و زندگی بخش است بازگشت از بدی به پاكی و خوبی و دیگر این زبانت نیست كه سخن می‌گوید بلكه با تمام وجود فریاد بر می‌آوری "خلصنا من‌النار یا رب
منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا