نقش تصویرسازی ذهنی در طراحی چشم انداز کسب و کار

فرایند ایجاد تصویری روشن از آینده ، مرحله ای مهم در خلق آینده ای است که بهتر از امروز می باشد . یک تصویر شفاف و برانگیزاننده می تواند برای رسیدن به سطوح بالاتر و غلبه بر مشکلات ، الهام بخش ما باشد . یک چشم انداز تعریف شده ، می تواند امروزمان را به عنوان شالوده تصمیمات جدید ، تحت تاثیر قرار دهد . تدوین چشم اندازی معنی دار از آینده در حالی که باشکوه به نظر می رسد ، همواره به آن سادگی نیست . اگر تمایل شما به فرار کردن از چشم انداز و پرداختن مستقیم به کسب و کار می باشد ، خواندن این مقاله را به شما توصیه می نمایم . هر کسی می تواند یک تصویر ساز خلاق باشد .
شگفت انگیز نیست که تفکر بصری نقش مهمی را در فرایند خلاقانه ایفاء می نماید ؛ چیزیکه بسیاری از افراد به آن پی نبرده اند ، نقشی است که تفکر خلاقانه در تفکر استراتژیک و فرایند برنامه ریزی دارد . هنری مینتزبرگ در کتاب ظهور و افول برنامه ریزی استراتژیک تمایز روشنی را بین مهارت های مورد نیاز برای تفکر استراتژیک و مهارت های لازم برای برنامه ریزی قائل می شود . وی تشریح می نماید که برنامه ریزی در بخش چپ مغز با نیاز به منطق ، استدلال ، تفکر خطی و عقلایی شکل می گیرد . تفکر استراتژیک ، به بیان دیگر ، نیازمند توانایی آزمودن گزینه های جدید می باشد که در قسمت راست مغز اتفاق می افتد . تفکر استراتژیک شامل اموری است مانند تعامل با مقادیر بزرگ و قابل توجهی از اطلاعات و توانایی متصل کردن قطعات به یکدیگر درون یک تصویر بزرگ . برنامه ریزی شامل واژه ها و اعداد می باشد در حالی که تفکر استراتژیک نیازمند الگوها و تصاویر بصری است .
● پیوندها
تی آیرن سندرز درمقاله " تفکر استراتژیک و علم جدید " ، به ما می گوید که " تفکر استراتژیک دو جزء اصلی دارد : بینش درباره زمان حاضر و دوراندیشی درباره آینده " . تفکر بصری می تواند ما را یاری کند تا بین برداشت اولیه خود از وقایع جهان با شناخت عقلی خویش ارتباط برقرار نماییم .
هرچند نقطه نظرات متفاوتی وجود دارد ، اکثر پژوهشهای علمی معاصر بیانگر آن است ، در حالیکه هیچ کسی کاملا چپ مغز یا راست مغز نمی باشد ، در بیشتر افراد تسلط مشخص یکی از دو طرف مغز وجود دارد و مهم است که بتوانیم راهی جهت بهره برداری از هردو توانایی تصویری و تحلیلی مان بیابیم . تکنیک های مبتنی بر تصویر سازی می تواند به ما در برقراری ارتباط بین اندیشیدن ، درک شهودی و واقعیت های جاری ، یاری رساند .
● تصویر سازی
یک چشم انداز می تواند تصویری ذهنی از یک سازمان یا ارتباط یا زندگی آرمانی باشد . مطالعات بیانگر آن است که ما با احتمال بیشتربه یک هدف نائل می شویم اگر بتوانیم آن را ببینیم و مراحل نیل به آن را تصور نماییم . تصویر سازی یک استراتژی عمومی در عرصه ورزش می باشد . اسکیت بازان قبل از شرکت در مسابقه ، پیش خودشان تصور می نمایند در حال حرکت در میان مراحل مختلف مسابقه هستند و پرشهای خوبی را انجام می دهند .
تصویر سازان ، تصاویر یا الگوهای یک مسئله را در ذهنشان خلق می نمایند ، آن را به صورت بصری به نمایش می گذارند ، در پیرامون به حرکت درمی آورند ، پالایش می نمایند و از آن جهت طرح سئوالات بیشتر استفاده می نمایند . یک تصویر یا الگو به پیشرفت اندیشیدن کمک می نماید . آلبرت انیشتین تصور نمود که بصورت " مردی درون یک جعبه " در راستای شعاعی از نور در حال سفر بین کائنات می باشد . این تصور به وی کمک نمود تا نظریه نسبیت عمومی را پرورش دهد .
● ابزار و تکنیک ها
در یک فرایند برنامه ریزی استراتژیک ، چهار پرسش اساسی وجود دارد : " شما اکنون کجایید ؟ " به کجا می روید ؟ " می خواهید کجا باشید ؟ " و " چگونه می روید تا به آنجا برسید ؟
روش های تصویری جهت معطوف شدن به این نوع از سئوالات به ذهن کمک می نماید تا بتواند مشاهده نماید. مشاهده نمودن می تواند به شناسایی موضوعات و فرصت ها ، سازمان دهی اطلاعات ، اولویت بندی ، شفاف سازی اندیشیدن و برقراری اهداف در سطح فردی یا سازمانی کمک نماید .
یکی از تمرین های ذیر را انجام دهید :
- مقاله ای را تصور کنید که در آینده درباره شما یا شرکتتان به نگارش درآمده است .
- آینده مطلوب خود را در یک نمودار ، خلاصه طرح ، الگو ، یا در یک مونتاژ تصویری ثبت نمایید . یک هنرپیشه سینما به دیگران توصیه نمودکه مجلاتی را طراحی نمایند تا به پروراندن ایده هایشان کمک کند .
- خودتان را در موقعیتی تصور نمایید که پاداشی را برای تحقق یک کار بزرگ دریافت نموده اید . آن پاداش بابت چه چیزی است ؟ آن کار چه کاری بوده است ؟
تکنیک های تصویری پیچیده تر می توانند الگوها و روابط و وابستگی های متقابل را آشکار نمایند ، تفکر خلاقانه را تحریک نموده و ایده ها و نوآوری های جدید را ایجاد کنند . در زمان همکاری با گروههایی از مردم ، ابزار بصری می تواند به پروراندن گفتگوهای خلاقانه کمک نموده ، دورنمایی از ابتکارات را خلق و به ثبت ایده ها کمک نماید .
● نقشه برداری ذهنی
نقشه برداری ذهنی تکنیکی قوی است برای پروراندن یک استراتژی یا توسعه اندیشیدن در مورد یک موضوع . دریک طرح ، جهت ترسیم همکاری و تحریک اندیشیدن ، واژگان ، خطوط ، منطق ، رنگ ها ، تصاویر و ارتباطات به کار می رود .
در حالی که نظامهای بسیار متفاوتی جهت ترسیم ذهنی وجود دارد ، فرایند اصلی شامل توسعه بر مبنای ایده ها از طریق استفاده از کلیدواژه ها و ارتباطات می باشد . هدف ، خلق ترکیبی است جهت درک ، جستجو و یادآوری آسانتر .
● خلق یک نقشه ذهنی ساده
۱) دایره ای را در میان صفحه سفید کاغذ ترسیم نمایید و یک طرح ، هدف ، آرزو یا ایده را در مرکز دایره بنویسید .
۲) خطوطی را از محیط دایره مرکزی به سمت بیرون رسم کنید .
۳) افکار/ ایده هایی را که در ارتباط با دایره مرکزی قرار دارند در انتهای هر کدام از خطوط بنویسید و آنها راداخل یک دایره قرار دهید .
۴) در مورد هر یک از دایره های جدید مراحل ۱ تا ۳ را تکرار نمایید ، این کار را تا جایی که لازم می دانید ادامه دهید .
سپس هر یک از ایده ها را در قالب یک طرح یا برنامه تعریف نموده و سعی کنید چند مرحله عملیاتی را برای تحقق این برنامه ها تدوین نمایید .
● طرح ریزی سناریو / ترسیم آینده
ابزار طرح ریزی سناریو برای چندین دهه مورد استفاده قرار گرفته است و در راستای کمک به پیش بینی تغییرات ، پیش بینی عناصر سناریو های مختلف و پروراندن استراتژی هایی که توانایی شکل دادن به هر آینده محتملی را داشته باشند ، مفید می باشد .
امروزه الگوهای مختلفی برای ارتباط برقرار کردن بین طرح ریزی سناریو و سطوح بعدی مورد استفاده قرار می گیرند . ابزار " ترسیم آینده" دکتر کانتون بین پیش بینی ( کسب اطلاعات بهتر درباره آینده بر مبنای تحلیل شرایط و روندهای موجود ) و آینده نگری ( توانایی مشاهده چیزی که در حال ظاهر شدن می باشد ) تماییز قائل شده است . این ابزار سناریو ها را بر مبنای محرک های کلیدی تغییر ، روندها و نیروهایی که می توانند آینده یک کسب و کار ، بازار ، صنعت ، جامعه یا تمدن را شکل دهند ، تدوین می نماید .
● پشتیبانی
ابزار و تکنیک های بصری ، اگر در چهارچوب مناسبی قرار گیرند بسیار کارآمد خواهند بود . یک روش برای حمایت و پشتیبانی از خوب مشاهده کردن ، طرح سئوالات مناسب می باشد . ترکیب پرسشگری و تکنیک های تصویری می تواند منجر به تربیت " اندیشه ورزان خلاق " حتی در میان افراد بسیار کار محور گردد .

نوشته : هلن میزور
ترجمه : رضا نیک سیرت