جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا
۴ گام برای برنامهریزی موفق
ثبت+ لیستکاری + لیست زمانی = برنامهریزی دقیق
● ۳ اصل اولیهٔ موفقیت
آنچه برای شرکت در کنکور اصل میباشد، ”انگیزه“ است؛ چون بدون انگیزه هیچکاری انجام نمیشود و اگر هم انجام شود، بهدرستی پیش نمیرود و نتیجهٔ مطلوبی به دنبال نخواهد داشت.
انگیزه موتور محرکهٔ تمام فعالیتها و ”هدف“. جهتدهندهٔ آن فعالیتها است. به این ۲ عامل بسیار مهم، باید عامل دیگری یعنی ”راه و روش“ را هم اضافه کرد که محور اصلی برنامهریزی است.
● تعیین هدف
خواستههای خود را بهصورت هدفهائی روشن و واضح، روی کاغذ بیاورید و یک برنامهٔ کاری برای خودتان بنویسید. ”برایتان تریسی“ یک فرمول سادهٔ پنج مرحلهای برای این منظور ارائه میدهد:
۱) بهطور دقیق مشخص کنید که در هر حوزه از زندگی خود، بهخصوص در مورد وضعیت تحصیلی و مالی، هدف شما چیست و چه میخواهید؟ ایدهآلهای خود را روی کاغذ بیاورید.
۲) برای رسیدن به هر کدام از این هدفها، زمانبندی خاصی معین کنید. اگر یکی از هدفهای شما خیلی بزرگ است، آن هدف را به هدفهای کوچکتر تقسیم کنید و برای رسیدن به هر هدف، زمانبندی کنید.
۳) فهرستی از کلیهٔ اقدامهای ضروری برای دستیابی به هر هدف را تعیین کنید و بهطور مرتب مواردی را به این فهرست اضافه کنید تا تکمیل شود برای تکمیل این فهرست، بهتر است که از همفکری دوستان و نزدیکان خود هم کمک بگیرید.
۴) فهرست، تکمیل شده را برحسب درجهٔ اهمیت، اولویتبندی کنید تا برنامهٔ کاری شما بهدست آید. به دقت مشخص کنید که برای رسیدن به هر هدف، از کجا باید شروع کنید و به ترتیب، چه مراحلی را باید پشت سر بگذراید.
۵) براساس برنامهای که تدوین کردهاید، بلافاصله شروع بهکار کنید و هر روز، کاری بکنید که یک قدم به هدفتان نزدیکتر شوید.
پس از تهیه این لیست، از خودتان بپرسید که دستیابی به کدامیک از این هدفها، بیشترین تأثیر را در زندگی شما خواهد گذاشت؟ با پاسخ صریح به این سؤال، اولین و مهمترین هدف شما تعیین میشود. برای رسیدن به این هدف زمان خاص و برنامهریزی خاصی تعیین کنید و براساس این برنامه عمل کنید. هر روز اقدامهائی را انجام دهید که به هدف خود نزدیکتر و نزدیکتر شوید.
● ۴ گام برای برنامهریزی موفق
▪ گام اول: ثبت زمانهای مطالعه و ساعتهای زیستی
مهمترین کاری که یک دانشآموز برای اجراء یک برنامهریزی صحیح باید انجام دهد این است که بهطور حتم زمانهای کارهائی را که در طول روز انجام میدهد، ثبت نماید. ثبت ساعتهای مطالعه، فایدههای بسیاری دارد که از آن جمله میتوان موارد زیر را برشمرد:
۱) وقتی از دانشآموزها سؤال میشود که چند ساعت در روز درس میخوانند و سپس از آنها خواسته میشود زمانهای وقعی مطالعه روزانه خود را ثبت نمایند، بهطور عموم بین زمان اعلام شده اولیه و مدتی که در واقع برای مطالعه صرف میشود، اختلاف زیادی وجود دارد ثبت زمانهای مطالعهٔ روزانه موجب میشود شما تخمین صحیحی از وضعیت کنونی داشته باشد.
۲) تعهد به ثبت زمانهای مطالعهٔ روزانه، انگیزهٔ شما را برای مطالعه افزایش داده و شما را به تلاش بیشتر ترغیب میکند. وقتی در انتهاء روز، جمع ساعتهای مطالعهٔ خود را حساب کردید و از پیشرفت و زیاد شدن احساس رضایت و زا کم بودن آن احساس ناراحتی نمودید، وجدان درسی شما بیدار خواهد شد و شما را به مطالعهٔ بیشتر تشویق خواهد کرد.
۳) ثبت زمانهای مطالعه به این علت که میزان اتلاف زمانی را مشخص میسازد، شما را از وضعیت خود آگاه ساخته و به حل مشکلها وادار میسازد. وقتی که شما در انتهاء روز در برنامهٔ ثبت شدهٔ خود مشاهده مینمائید که همان چند دقیقهای که برای خوردن آب از سر جای خود بلند شدهاید، با یک تماشای تلویزیون کوتاه! به نیم ساعت اتلاف زمان تبدیل شده است؛ روزهای بعد تلاش خواهید کرد که دقت بیشتری در مورد زمانهای تلفشدهٔ روزانه خود داشته باشید.
۴) ثبت زمانها مطالعه شما را به رقابت با خود تشویق میکند. اگر زمانهای مطالعه خود را در طی روزهای مختلف و در هفتههای متوالی ثبت نموده و نگهداری کنید، سعی به بهبود زمانهای مطالعه و بهاصطلاح رکورد زدن موجب ایجاد یک رقابت سالم با بهترین رقیب موجود برای شما یعنی خود شما میشود.
برای ثبت زمانهای مطالعهٔ روزانه میتوانید از یک تقویم کوچک رومیزی و یا حتی برگههای کوچک کاغذ سفید استفاده نمائید. بهترین روش برای ثبت زمان مطالعه، ثبت زمان شروع مطالعه در هنگام شروع آن و ثبت زمان خاتمه هرگاه که از جای خود بلند میشویم و ثبت مجدد زمان شروع بعدی بعد از برگشت به سر کار میباشد.
منظور از ثبت ساعتهای زیستی نیز، نوشتن زمانهای استراحت روزانه و شبانه و صرف صبحانه، نهار و شام است. اگر بتوانید ساعتهای زیستی خود را در طول هر روز ثبت کنید، آنگاه خواهید توانست کم کم زمانهای ثابتی برای این فعالیتها (خوابیدن، بیدار شدن، گرسنه شدن و ...) در نظر بگیرید و زمان انجام آنها را ثابت نمائید. در این شرایط، عملکرد بدن شما چیزی تنظیم خواهد شد که بهراحتی از خواب بیدار شوید، به موقع گرسنه شوید و به موقع خسته شوید و بخواهید در مورد فایدههای دیگر این کار در مبحث ”ساعت زیستی“ به تفصیل سخن خواهیم گفت.
همانطور که در ابتدا اشاره شد اگر یک دانشآموز، از چهار گامی که در اینجا برای برنامهریزی معرفی میشوند، تنها همین مرحله را اجراء کند، پیشرفت قابل ملاحظهای کرده است، اما به یاد داشته باشید که هر تغییر رفتاری در ابتدا نیازمند صبر و حوصله و صرف زمان است. پس همت کنید و دست کم همین مرحله را بهطور کامل اجراء نمائید.
▪ گام دوم: تهیهٔ لیست کاری
قدم دوم در تهیه و اجراء یک برنامهریز موففق، اطلاع کامل از کارهائی است که میبایست رد روزها و هفتههای آینده انجام شوند. دوستهای عزیز سعی کنید در برنامهریزی هیچگاه به حافظهٔ خود اطمینان نکنید. حافظهٔ انسان برای اجراء کارهای روزانه فضای محدودی دارد (مانند فضای روی میز مطالعه شما) اگر شما این فضای محدود را پر و شلوغ نمائید، دیگر نخواهید توانست استفاده مناسبی از آن بکنید و کارهای شماآشفته و نامرتب خواهند شد؛ پس سعی کنید بهجای استفاده از فضای محدود حافظهٔ اجرائی خود، در برنامهریزی روزانه و هفتگی از کاغذ و قلم استفاده نمائید. کارهائی که قرار است انجام دهید را روی یک برگه کاغذ ثبت نمائید و بهجای فشار آوردن به ذهن خود از روی لیست کارهائی که نوشتهاید، برنامهریزی نمائید. تهیه لیست کاری یکی از مهمترین گامهای برنامهریزی میباشد و اگر شما تنها و تنها این گام زا برنامهریزی را انجام دهید، باز هم کلی در زمانبندیهای روزانه جلو خواهید افتاد. تهیه لیست کاری، فایدههای زیر را برای شما به دنبال خواهد داشت:
۱) دیگر کاری فراموش نخواهد شد و از قلم نخواهد افتاد.
۲) ذهن شما از فشارهای به یاد نگه داشتن وظیفههای مهم و غیرمهم راحت خواهد شد و بنابراین، به شما امکان برنامهریزی برای آینده را خواهد داد.
۳) شما از روی لیست کاری نوشته شده، میتوانید اولویت وظیفههای خود را مشخص نمائید و آنها را به ترتیب اهمیت انجام دهید.
۴) لیست کاری، مادهٔ خام برنامهریزی میباشد. یک لیست کاری دقیق و به روز میتواند شما را برای یک برنامهریزی دقیق آماده سازد.
۵) تهیه لیست کاری و قرار گرفتن مجموعهٔ وظیفهها در پیش چشم یا ایجاد استرس نسبت بهکارهائی که میبایست انجام شوند، انگیزه را بری مطالعه افزایش داده و اتلاف زمان را کاهش میدهد.
▪ گام سوم: تهیه لیست زمانی
یکی از اصول مهم برنامهریزی این است که شما از زمانهائی که برای کارهای مختلف دارید، مطلع باشید. بهعنوان نمونه بدانید در طی هفتهای که پیشرو دارید چند ساعت وقت خالی برای مطالعه، چند ساعت کلاس درسی و حتی چند ساعت زمان برای استراحت و تفریح در اخیار دارید.
مجموعهٔ اطلاع از زمانهای خالی به همراه در اختیار داشتن لیست کاری میتواند زمینهای مناسب برای آخرین مرحله، یعنی برنامهریزی دقیق آماده سازد. آیا تاکنون محاسبه کردهاید که با توجه به کلاسها، زمانهائی که برای رفتوآمد، شام و نهار و ... صرف میشود، چقدر زمان خالی در روزهای مختلف در اختیار دارید که میتوانید از آنها برای مطالعه، چند ساعت کلاس درسی و حتی چند ساعت زمان برای استراحت و تفریح در اختیار دارید.مجموعهٔ اطلاع از زمانهای خالی به همراه در اختیار داشتن لیست کاری میتواند زمینهای مناسب برای آخرین مرحله، یعنی برنامهریزی دقیق آماده سازد. آیا تاکنون محاسبه کردهاید که با توجه به کلاسها، زمانهائی که برای رفتوآمد، شام و نهار و ... صرف میشود، چهقدر زمان خالی در روزهای مختلف در اختیار دارید که میتوانید از آنها برای مطالعه استفاده نمائید. لیست زمان یعنی ثبت اتفاقهائی که در طول هفته قرار است در ۲۴ ساعت روز و شب روی دهد. ساعت چند باید از خواب بیدار شوید، چه ساعتهائی به کلاسهائی دارید، چه ساعتی را صرف نهار خوردن میکنید، چه زمانی را در عصرها میخوابید، از چه زمانی و تا چه زمانی مطالعه مینمائید، کی شام میخورید و کی میخوابید. البته این جدول زمانی باید منطقی، واقعی و تقریبی باشد. مهمترین بخش این جدول، زمانهای خالی مشخص شده در طی روز برای مطالعه میباشد.
مقایسه لیست ثبت شده از کارهائی که در طول هفته انجام دادهاید،ب ا جدولهای زمانی، وقتهائی را که توسط شما تلف شدهاند، نشان خواهد داد. یک دانشآموز دبیرستانی که ۶ روز از هفته سر کلاس میرود، بهطور متوسط دست کم ۴۰ ساعت وقت خالی مفید در طول هفته در اختیار دارد، اما حتی بسیاری از دانشآموزهای خوب، کمتر از ۶۰ تا ۷۰ درصد این زمانها را صرف مطالعهٔ مفید مینمایند. به همین علت است که توصیهٔ من به دانشآموزها این است که بهجای سعی در کاهش مقدار خواب سعی کنند، راندمان استفاده از زمانهای روز خود را افزایش دهند و مقدار ساعت واقعی ثبت شدهٔ مطالعاتی خود را به میزان ساعتهای خالی روز نیدیک نمایند. تجربه نشان داده است که یک خواب کافی به همراه کاهش اتلاف وقت، روزانه، موفقیت شما را تضمین مینماید.
▪ گام چهارم: برنامهریزی دقیق زمانی - محتوائی
بسیاری از دانشآموزها تلاش میکنند بدون طی گامهای ۱، ۲ و ۳ یک راست بیایند سراغ گام چهارم یعنی برنامهریزی! این دوستان کمی خوش خیال هستند! و به طبع نمیتوانند یک دفعه روی گام چهارم بپرند.
برای برنامهریزی صحیح و موفقیت در اجراء آن میبایست چهار گام بهصورت متوالی طی شود. اگر سعی کنیم از اول روی پلهٔ چهارم بپری، بهطور قطع شکست میخوریم، البته نکته مهم اینجا است که اگر در این مسیر حتی تنها یکی از سه گام اول را طی نمائید طوری که نمائید باز هم قدمهای مهمی برای موفقیت خود در استفاده از زمان برداشتهاید.
دوستهای عزیز، شما اگر گامهای سهگانهٔ اولیه را طی نمائید، یعنی:
۱) بدانید در روز در واقع چقدر درس میخوانید.
۲) بدانید چه کارهائی را باید انجام دهید.
۳) چقدر زمان در اختیار دارید
بهراحتی خواهید توانست یک برنامهریزی دقیق، حسابشده و انعطافپذیر انجام دهید و برحسب تغییر شرایط در مواقع لزوم، آن را اصلاح نمائید.
▪ در هنگام برنامهریزی به نکتههای زیر دقت نمائید:
۱) یک برنامهریزی صریح باید واقعبینانه باشد:
یعنی اگر شما در مجموع در هفتههای گذشته هفتهای ۱۵ ساعت درس میخواندید، در این هفته یک دفعه برنامهٔ خود را برای ۴۰ ساعت تنظیم نکنید، بلکه سعی کنید یک برنامهریزی منطقی و قابل اجراء انجام دهید. در غیر اینصورت چند بار شکست در برنامهریزی شما را از ادامه این مسیر منصرف خواهد ساخت.
۲) برنامهریزی شما باید انعطافپذیر باشد.
یعنی باید بتوانید در طی روزهای هفته در صورت لزوم برنامهٔ خود را بر حسب وضعیتهای جدیدی که پیش میآید، اصلاح نمائید.
۳) در برنامهریزی خود سعی کنید از کل به جزء حرکت نمائید.
یعنی اول برنامهای کلان خود را برای طول سال مشخص کنید، سپس برنامهٔ کلان این ماه خود را دقیقتر معلوم کنید و پس از آن، برنامهٔ کلی روزهای هفته پیش رو را تعیین کنید و سپس برای هر روز براساس شرایط پیش آمده و برنامهٔ کلان هفته، شب قبل یا صبح هنگام شروع آن روز برنامهریزی دقیق ساعتی انجام دهید. افرادی که یک دفعه برای یک هفته یا یک ماه خود برنامهریزی دقیق ساعتی میکنند، بهطور معمول موفق نمیشوند.
۴) در برنامهریزی خود سعی کنید همیشه زمانهائی را برای جبران عقبافتادگیها در نظر بگیرید.
یعنی در انتهاء برنامهٔ روزانه، هفتگی و ماهیانهٔ خود، ساعتهائی را برای انجام وظیفههائی که قرار بوده اجراء شوند، لوی در ساعتهای در نظر گرفته شده، انجام نشدهاند، در نظر بگیرید. این زمانهای جبران، باعث میشوند بروز یک مشکل کوچک، کل برنامهریزی شما را بر هم نزند.
۵) مطالعهٔ درسها را به صورت موازی انجام دهید.
برخی افراد از شیوههای مطالعهٔ ”تکدرسی“ استفاده میکنند، بهعنوان نمونه، یک هفته برای یک درس؛ این شیوه موجب خستگی ذهنی و کاهش بازده یادگیری میشود. توصیه میگردد بهجای روش تک درسی از شیوهٔ ”موازی“ استفاده کرده و مطالعه کنید. به این ترتیب خواهید توانست از خستگی ذهنی جلوگیری کنید. هر چه قدر تنوع در زمانبندی مطالعهٔ این درسها بیشتر باشد، به همان اندازه از خستگی ذهنی بیشتر جلوگیری خواهد شد.
۶) تناسب میان درسها را رعایت کنید.
در برنامهریزی برای مطالعهٔ درسها، تناسب، مسئلهٔ مهمی است، بهعبارت دیگر، تنوع در انتخاب درسها نیز مهم است، انتخاب درسهای فیزیک، شیمی و ریاضی در یک مدت زمان مشترک کارآئی خوبی نخواهد داشت. شیوهٔ مطالعهٔ این ردسها به یکدیگر نزدیک است و خستگی بیشتری به همراه خواهد داشت. همه آنها با انواع فرمولها سر و کار دارند و این کار، تداخل مطلبها را پیش خواهد آورد. بنابراین، بهتر است از چنین ترکیبی استفاده کنید؛ ”شیمی، ادبیات، فیزیک“ یا بهتر است از این شیوه استفاده کنید؛ ”شیمی و ادبیات، فیزیک و بینش، ریاضی و زیستشناسی“
۷) استراحت را در برنامهریزی خود فراموش نکنید.
در مطالعهٔ تمام وقت خود بهعنوان نمونه، زمانی که برای کنکور یا برای امتحانها برنامهریزی میکنید، علاوه بر استراحتی که هر ۴۵ دقیقه یک بار و به مدت ۱۵ دقیقه برای خود در نظر میگیری و هر چند ساعت یک بار مدت زمان طولانیتری برای استراحت برای نمونه ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در نظر بگیرید و استراحت طولانیتری برای پایان هر مقطع زمان (یک هفته، یک ماه) و شروع مقطع در نظر داشته باشید. بهعنوان نمونه، دانشآموزی که برای یک هفتهٔ خود مطالعه درس شیمی و ادبیات را انتخاب کرده است، بهتر است که هر روز صبح شیمی و هر روز بعداظهر به مطالعهٔ ادبیات بپردازد. در فاصله هر ۴۵ دقیقه مطالعه، ۱۵ دقیقه، استراحت کند و بعد از گذشت هر سه زمان ۴۵ دقیقهای، یک استراحت ۴۵ دقیقهای برای خود داشته باشد. در پایان هفته که بعدازظهر جمعه را در نظر گرفته است بهطور کامل به استراحت میپردازد تا هفتهٔ بعد را برای مطالعهٔ فیزیک و زیستشناسی که در نظر گرفته است، با انرژی بیشتری شروع کند.
استاد محیالدین ظاهری
نویسندهٔ کتاب اسرار موفقیت در کنکور و امتحانات
نویسندهٔ کتاب اسرار موفقیت در کنکور و امتحانات
منبع : مجله شادکامی و موفقیت
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
بنیامین نتانیاهو رهبر انقلاب انفجار مجلس شورای اسلامی نیکا شاکرمی دولت سیزدهم روز معلم معلمان دولت بابک زنجانی مجلس شهید مطهری
ایران هواشناسی بارش باران آتش سوزی هلال احمر قوه قضاییه تهران پلیس شهرداری تهران سیل آموزش و پرورش فضای مجازی
سهام عدالت قیمت طلا قیمت خودرو قیمت دلار بازار خودرو حقوق بازنشستگان خودرو دلار سایپا بانک مرکزی ایران خودرو کارگران
سریال نمایشگاه کتاب شهاب حسینی مسعود اسکویی تلویزیون تئاتر سینمای ایران سینما دفاع مقدس
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس چین ترکیه نوار غزه انگلیس اوکراین
فوتبال استقلال پرسپولیس علی خطیر سپاهان باشگاه استقلال تراکتور لیگ برتر لیگ قهرمانان اروپا لیگ برتر ایران رئال مادرید بایرن مونیخ
هوش مصنوعی گوگل کولر اپل همراه اول تلفن همراه تبلیغات اینستاگرام ناسا
فشار خون کبد چرب دیابت بیمه