درمان آنلاین

● روش‌های ترك اعتیاد به اینترنت در نوجوانان
پاسی از شب گذشته است و شما برای نوشیدن آب به آشپزخانه می‌روید. با كمال تعجب می‌بینید چراغ اتاق نوجوان شما روشن است و باریكه‌ای از نور روی فرش كشیده شده است. در اتاق را می‌گشایید. در این لحظات است كه ناگهان نوجوان شما از جا می‌پرد و با نگاهی مظلومانه به شما نگاه می‌كند. شما هم با ابروهایی كه درهم گره خورده‌اند، قیافه‌ای حق به جانب می‌گیرید و می‌گویید: "كافی است دیگر، ساعت‌هاست كه در اینترنت هستی! به پول قبض تلفن فكر كرده‌ای؟"
این سناریویی است كه در برخی آپارتمان‌های شهر ما هر روز و هر روز تكرار می‌شود. نوجوانانی كه زیر لب غرولند می‌كنند و كماكان به كار خود ادامه می‌دهند و والدینی كه نگران سلامت جسمی، روحی و اخلاقی نوجوان خود در دنیای بدون مرز آن‌لاین هستند.
● اعتیاد از نوع آن‌لاین
برخی از روان‌شناسان، اعتیاد به اینترنت را یك اختلال روانی حقیقی به شمار نمی‌آورند ولی هنگامی كه ساعات طولانی، وقت گذاشتن برای اینترنت به یك عادت برای نوجوان شما تبدیل شود، می‌تواند روال طبیعی زندگی او را دچار اختلال كند. در این میان آنچه بیش از ساعات طولانی <آن‌لاین بودن> اهمیت دارد، استفاده‌ای است كه از اینترنت می‌كند. اگر اینترنت به تنها راه نوجوان برای ارتباط برقرار كردن، كسب اطلاعات، ارتباط با دوستان مدرسه و حتی پرداختن به بازی و ورزش تبدیل شود، آنگاه زنگ‌های خطر به صدا درمی‌آیند. نوجوانان معمولا به دو دلیل ساعات طولانی را به صورت آن‌لاین سپری می‌كنند:
▪ برخی نوجوانان، زندگی در دنیای مجازی را فرصتی برای گریختن از مشكلات دنیای واقعی می‌دانند و به آن پناه می‌برند. درست به همان روشی كه استفاده از موادمخدر و داروهای روانگردان، روزنه‌ای برای گریز از دنیای واقعی، نگرانی‌ها، افسردگی‌ها و اضطراب‌ها برای نوجوانان است.
▪ گروهی دیگر از نوجوانان نیز به نوعی به استفاده از اینترنت وسواس پیدا كرده‌اند. این گروه از نوجوانان هر روز مدت استفاده از اینترنت را افزایش می‌دهند تا به خرسندی و خشنودی بیشتری دست یابند. این گروه از نوجوانان هنگامی كه دست‌شان روی صفحه كلید كامپیوتر قرار می‌گیرد،‌ از شادی در پوست خود نمی‌گنجند و نمی‌توانند از اینترنت بیرون بیایند و به كار دیگری بپردازند و نیازشان به آن‌لاین بودن، هر لحظه بیشتر می‌شود.
اگر این گروه از نوجوانان از استفاده از اینترنت منع شوند، دچار افسردگی شده و یا بیشتر از حد عادی تحریك می‌شوند و با زندگی و والدین سر ناسازگاری گذاشته و سركشی می‌كنند. این نوجوانان معمولا آن‌لاین بودن خود را از والدین پنهان می‌كنند و درباره مدت آن به بزرگ‌ترها دروغ می‌گویند.
● توصیه‌هایی برای شما
شاید شما كه در حال خواندن این مطلب هستید ‌نوجوانی داشته باشید كه معتاد به اینترنت باشد. شاید هم خود شما همان نوجوانی باشید كه در پی رفع این عادت وقت‌گیر، همت كرده و این مطلب را تا اینجا خوانده‌اید. در هر صورت توصیه‌های زیر به شما كمك می‌كند تا اینترنت را رها كرده و وقت آزاد زیادی را كه به دست می‌آورید صرف فعالیت‌های مفیدتر كنید
▪ از مشاور كمك بگیرید:
اصلا اشكالی ندارد كه شما از یك مشاور كمك بگیرید. وقت آن رسیده است كه شما دیدگاه‌های غلط قدیمی خود را كنار بگذارید و از راهنمایی‌های افرادی كه در این زمینه مطالعاتی را انجام داده‌اند، استفاده كنید. در صورتی كه اینترنت برای نوجوانان به عنوان راهی برای گریز از افسردگی و اضطراب تبدیل شود و یا در آن فقط به دنبال یافتن دوستان جدید و روابط تازه باشند، زنگ‌های خطر به صدا درآمده‌اند. در این شرایط صحبت با یك مشاور و یا روان‌درمانگر می‌تواند ریشه‌ها و دلایل اصلی گرایش بیمارگونه نوجوان به اینترنت را مشخص كرده و راهكارهای لازم و موثر را برای ترك این عادت در اختیار نوجوان قرار دهد. نوجوان می‌تواند با استفاده از این مهارت‌ها، به سوی بهره‌برداری مناسب از زمان خود گام برداردد
▪ فهرستی از مشكلات خود تهیه كنید:
بهتر است در گام بعدی تلاش كنید فهرستی از مشكلات خود را تهیه كنید. آیا شما افسرده اید؟ آیا نگرانید ؟ آیا احساس تنهایی می‌كنید؟ آیا نسبت به ظاهر و زیبایی ظاهر خود نامطمئن هستید؟ سپس تلاش كنید فهرستی از راه‌های دیگری كه می‌توانید با درگیر كردن خود با آنها از این احساسات رها شوید، بیابید. ورزش كردن و رفت و آمدهای خانوادگی، راهكارهایی از این دست‌ هستندد
▪ ساعات آن‌لاین بودن را كاهش دهید:
بسیاری از نوجوانان، مشتریان پرو پا قرص اینترنت هستند و حداقل روزی ۱۰ ساعت با نگاه كردن به مانیتور، به چت كردن مشغول‌هستند. برای این نوجوانان به یك باره ترك كردن اینترنت كار دشواری است. بنابراین تلاش كنید ساعات آن‌لاین بودن را به مرور زمان كاهش دهید. آن را پله‌پله به هشت، شش و چهار ساعت در روز و كمتر، تقلیل دهید.
می‌توانید یك كاغذ روی دیوار اتا‌ق‌تان نصب كنید و پیشرفت خود را در كاهش تعداد ساعات آن‌لاین بودن روی آن علامت بگذارید. در این صورت، خود نوجوان نیز متوجه پیشرفت خود شده و برای ترك عادت خود تشویق خواهد شد
▪ كارهای آن‌لاین را به گونه‌ای دیگر انجام دهید:
نوجوانان ممكن است بسیاری از فعالیت‌های مورد علاقه خود را در مقابل كامپیوتر و یا به صورت آن‌لاین انجام دهند. یكی از بهترین روش‌ها برای اینكه آنها را از مقابل كامپیوتر بلند كنید، آن است كه به نوجوان پیشنهاد كنید روش‌های جایگزینی برای انجام فعالیت‌هایش بیابد. به جای اینكه به صورت آن‌لاین با دوست خود چت كند لباس بپوشد و به منزل آنها برود و یا از تلفن برای تماس با دوست خود استفاده كند. اگر عاشق فرستادن كارت تبریك الكترونیكی برای دوست خود است، از او بخواهید كارت تبریك كاغذی ساخته و یا بخرد و آن را با پست برای دوستش بفرستد. همچنین به جای تماشای فیلم‌ها در كامپیوتر، می‌توانید او را به سینما و یا تئاتر ببرید.
▪ برنامه آن‌لاین شدن او را تغییر دهید:
سرزدن به اینترنت در ساعات مشخصی از شبانه روز به یك عادت برای برخی نوجوانان تبدیل شده است كه بدون انجام دادن این عمل گویی به دنبال چیزی می‌گردند. برای اینكه این روال را تغییردهید، باید در برنامه سر زدن او به اینترنت وقفه ایجاد كنید. مثلا اگر عادت دارد اول صبح پیش از هر كاری آن‌لاین شود، آن لاین‌ شدن او را به بعد از صبحانه موكول كنید.اگر عادت دارد بلافاصله پس از برگشتن از مدرسه، پای اینترنت برود، آن را به چند ساعت پس از مصرف ناهار موكول كنید. به علاوه می‌تواند پس از طی ۳۰ دقیقه از آن‌لاین بودن از اینترنت بیرون بیاید و به كار دیگری بپردازد.
▪ سه مشكل اصلی اعتیاد اینترنتی او را درشت بنویسید:
به كمك نوجوانتان، ببینید این ساعات طولانی آن‌لاین بودن چه مشكلات اساسی برای او ایجاد كرده است. سپس چند نمونه از مهم‌ترین گرفتاری‌ها را انتخاب كرده و روی یك كاغذ با خط درشت نوشته و در روی دیوار اتاقش نصب كنید. مثلا ممكن است نوجوان شما چاق شده باشد، دوستان خود را از دست داده باشد و یا به انجام دادن تكالیف مدرسه‌اش نرسد. سپس تلاش كنید راه‌هایی برای رفع این مشكلات بیابید. می‌توانید برنامه ورزش كردن نوجوانتان با دوستانش را در یك باشگاه ورزشی ترتیب بدهید و یا برایش یك معلم خصوصی بگیرید تا عقب‌ماندگی‌های درسی او را جبران كند. در این شرایط نوجوان شما انگیزه درونی برای رفع مشكل خود پیدا خواهد كرد و برای رسیدن به اهداف موردنظر با شما همكاری می‌كند.

دكتر گلرخ ثریا

منبع : روزنامه سلامت