یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
مجله ویستا

ترکیبیات


ترکیبیات
شمارش و شمردن حالات انجام یک کار از زمانهای دور مورد بررسی بوده است. گویا این کار بیش از همه در جنگها برای شمارش سربازان به کار می‌‌رفته است. در این قسمت روشهایی را برای شمردن بدون شمارش دانه به دانه معرفی می‌‌کنیم.البته باید یاد آوری کنیم که مبحث شمارش همهٔ ترکیبیات را در بر نمی‌گیرد بلکه ترکیبیات یکی از شاخه‌های بسیار وسیع عالم ریاضی است و شمارش بخشی از آن است. ابتدا از دو اصل پر کاربرد شروع می‌‌کنیم: ۱)اصل ضرب:اصل ضرب می‌‌گوید که “اگر ما k شی داشته و هر یک را به m شی قسمت کنیم آنگاه mk شی خواهیم داشت”.این اصل بسیار بدیهی است.حال ما آن را به صورتی پر کاربرد تر بیان می‌‌کنیم: “اگر پیشامدی به ۲ پیشامد پشت سر هم تقسیم گردد و پیشامد اول به k حالت و پیشامد دوم به m حالت واقع شود آنگاه کل پیشامد به mk حالت واقع می‌شود.” مثال:شخصی قصد سفر از شهر A به شهر B و سپس شهر C را دارد.از شهر A به شهر B,پنج جاده و از B به C چهار راه وجود دارد.اگر از A به C جادهٔ مستقل وجود نداشته باشد به چند طریق می‌‌توان از A به C رفت؟جواب:واضح است که بنا بر اصل ضرب پاسخ برابر ۲۰ می‌‌باشد. این ساده‌ترین نوع سوال ترکیبیات است. در اصل شمارش اگر کاری را بتوان به m طریق وکار دیگری را بتوان به nطریق انجام داد واگر این دو کار را نتوان هم‌زمان انجام داد آنگاه این یا آن کار را می‌‌توان به m+nطریق انجام داد.
منبع : دانشجویان


همچنین مشاهده کنید