مهندس مهدی بازرگان

مهندس مهدی بازرگان فرزند صدیقه خانم و حاج عباسقلی تبریزی مشهور به اسلامبولچی در سال ۱۲۸۶ شمسی در یک خانواده مذهبی در تهران پا به عرصه وجود نهاد. پدرش از بازاریان و فعالان اقتصادی بنام کشور بود و به همین دلیل به بازرگان شهرت داشت و این نام فامیل در خانواده او رسمیت یافت. وی در سال ۱۳۰۷ در امتحان اعزام به خارج شرکت کرد و با کسب نمره عالی همراه اولین گروه دانشجویان ایرانی عازم فرانسه شد.
در طی هفت سال اقامتش در فرانسه علاوه بر تحصیل و کارآموزی در رشته های صنعتی و ترمودینامیک و نساجی به فعالیتهای علمی، فکری و اجتماعی نیز پرداخت و در سال ۱۳۱۳ به ایران بازگشت. بازرگان در اوایل سال ۱۳۳۰ به معاونت دکتر کریم سنجابی وزیر فرهنگ دولت دکتر مصدق انتخاب شد. وی در طی سالهای ۳۲-۱۳۲۰ به فعالیتهای سیاسی و اجتماعی روی آورد و در چند گروه و سازمان از جمله کانون اسلام، انجمن اسلامی دانشجویان، اتحادیه مهندسین، حزب ایران و جبهه ملی فعال شد.
وی در دولت دکتر محمد مصدق به عنوان نماینده دولت ایران در هیات خلع ید از شرکت نفت انگلیس و ایران عضویت داشت و به انتخاب اعضای این هیات به ریاست هیات مدیره موقت شرکت مذکور بر گزیده شد و این مأموریت را با کاردانی و لیاقت به پایان رسانید، اما پس از نه ماه از این سمت استعفا داد و به دانشکده فنی بازگشت و پس از مدتی از سوی دکتر مصدق مسوولیت لوله کشی آب تهران را عهده دار گشت. بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به دلیل مخالفت با برنامه های استعماری کودتاگران مجبور به استعفا از شرکت آب تهران شد.
وی یکی از مهمترین پایه گذاران و نقش آفرینان نهضت مقاومت ملی بود و با کشف چاپخانه نهضت در سال ۱۳۳۴ به همراه عده ای دیگر از سران نهضت مقاومت دستگیر و زندانی شد. مهندس بازرگان در فاصله سالهای ۴۰ - ۱۳۳۹ به همراه چند تن دیگر از فعالان سیاسی نهضت آزادی را تأسیس نمود و در سال ۱۳۴۱ به دنبال انتشار اعلامیه نهضت در اعتراض به انقلاب سفید شاه به اتهام اقدام بر ضد امنیت کشور و توهین به مقام سلطنت، دستگیر و به ده سال زندان محکوم شد و پس از گذراندن پنج سال از دوران محکومیت ۱۰ساله خود در آبان ۱۳۴۶ از زندان آزاد شد و فعالیتهای سیاسی خود را از سر گرفت.
بازرگان در سالهای ۵۷ - ۱۳۵۶ از چهره های درخشان و طراز اول جنبش انقلابی مردم ایران بود در ۱۶ بهمن ۱۳۵۷ مأمور تشکیل دولت موقت انقلاب شد. وی با حکم امام خمینی (ره) و پیشنهاد شورای انقلاب به نخست وزیری منصوب گردید و مسوولیت اجرایی کشور را در وضعیتی بسیار دشوار بر عهده گرفت و در آبان ۱۳۵۸ استعفا داد و در انتخابات نخستین دوره مجلس به نمایندگی از طرف مردم تهران به مجلس شورای اسلامی راه یافت. مهندس مهدی بازرگان سرانجام در روز ۳۰ دی ماه ۱۳۷۳ بر اثر عارضه قلبی دارفانی را وداع گفت و در آرامگاه خانوادگیش در قم به خاک سپرده شد.

منبع : روزنامه کارگزاران