سرمربی تیم ملی را هنرمندانه انتخاب کنید

باید برای انتخاب مربی جهت هدایت تیم های مختلف خصوصا تیم ملی باید به همخوانی سبک های مختلف با قابلیت های داخلی توجه شود ولی تاکنون کمتر شاهد طی یک روند منطقی در گزینش مربیان بوده ایم. البته در دوران ریاست صفایی فراهانی دو مربی نامدار و امتحان پس داده به ایران آمدند، اما جدا از آن دیگر نام مطرحی در سطح جهان روی نیمکت تیم ملی ما ننشست. «ایویچ» و «بلاژویچ» مربیانی بودند که با توجه به شرایط ویژه تیم ملی بعد از راهیابی به جام جهانی ۱۹۹۸ و پیش از مسابقات انتخابی جام جهانی ۲۰۰۲ به ایران آمدند و هر دو در کسب نتایج دلخواه ناموفق بودند، اما به جرات می توان ادعا کرد هر دو حرف های زیادی برای گفتن داشتند. ایویچ تیمی را ساخته و پرداخته کرد که به رغم نتایج ضعیف و سوال برانگیز در مسابقات تدارکاتی در فرانسه توانایی های خود را به وضوح نشان داد و بلاژویچ نیز تنها در یک بازی عجیب و بهت آور که در بحرین به پیروزی سه بر یک میزبان انجامید از راهیابی به جام جهانی باز ماند.بحث ما در مورد این دو مربی نیست، پس آرزو می کنیم شما خواننده گرامی نیز به نام های مذکور صرفا به عنوان دو مثال نگاه کنید و اجازه دهید مثال فوق را با قرار دادن کنار دو نام دیگر یعنی «کوردس» و «آری هان» در مسیر رسیدن به هدف این نوشتار که مقایسه بین سبک های مختلف و فرهنگ های گوناگون است به خدمت گیریم. کوردس سرمربی آلمانی بود که به ایران آمد تا تیم ملی امید را به بازی های المپیک ۲۰۰۰ سیدنی برساند، اما در همان مرحله اول با شکست از حریفانی که روی کاغذ مغلوبی بی چون و چرا به حساب می آمدند، آرزوی رسیدن به استرالیا را بر دل تیم ملی المپیک ما گذاشت و رفت.
آری هان دوبار از هلند به ایران آمد؛ در مرتبه اول پس از ناکامی تیم ملی در راهیابی به جام جهانی ۱۹۹۴ برای آماده سازی آن جهت حضور موفق در بازی های آسیایی هیروشیما سر از تهران درآورد! اما اندکی بعد، مشخص شد با یک تیم یونانی قرارداد بسته و بی سر و صدا رفت. نوبت دوم به باشگاه پرسپولیس آمد و البته از همان آغاز شایعاتی به گوش می رسید مبنی بر اینکه وی در واقع برای هدایت تیم ملی به کشور فرا خوانده شده، ولی مقاومت دادکان و حمایت وی از برانکو سبب شد تا «هان» مجبور شود با پرسپولیس بسازد.
وقتی این موضوع برای شخص وی نیز مسلم شد باطن خود را نشان داد و شروع به سفرهای معنی دار کرد که همین موضوع (شاید موارد دیگر هم بوده است) هیات مدیره باشگاه مذکور را وادار ساخت تا عذر او را بخواهد، اما در نهایت تعجب دیدیم که در کمتر از یک هفته سرمربیگری تیم ملی کامرون به او سپرده شد که نشان از مذاکرات دراز مدت نامبرده پیش از جدایی از پرسپولیس با مسوولان فدراسیون فوتبال آن کشور داشت (هرچند که در آنجا هم خیلی ماندگار نشد).
کوردس به دلیل مکانیکی فکر کردن وآری هان به دلیل عدم هماهنگی با فرهنگ حاکم بر فوتبال ما نشان دادند که باید در انتخاب های خود دقت بیشتری کنیم... در شماره قبلی هم گفتیم که مربی باید هم توانایی خوبی نیز داشته باشد و هم از اینکه در ایران کاری کند به خود ببالد. ضمن اینکه تا حد نیاز با فرهنگ کلی مردم ما نیز آشنا بوده، همسو شدن با این فرهنگ را وظیفه خود محسوب کند. تجربه به ما می آموزد که دوره گشتن برای انتخاب مربی و گوش دادن به سخنان و پیشنهادات کسانی که با خلق و خوی مردم ما بیگانه هستند- هر چند نام های بزرگی داشته باشند- نمی تواند راهگشای فوتبال این دیار باشد، برای مثال مربی کار بلدی چون «فرگوسن» می تواند یکی از همکاران خود را به عنوان فردی که شایستگی فنی بالایی دارد به کمیته انتقالی معرفی کند، ولی این کارشناسان ایرانی هستند که باید درصد توانایی های حاشیه ای او برای اینکه به ذهن خود- لااقل تا زمانی که در این مملکت حضور دارد- رنگ هنجارهای ایرانی بزند را تعیین کنند، سپس از وی بخواهند در خدمت تیم ملی درآید.
چنانچه بخواهیم ابعاد مختلف این بحث را آن گونه که مستحق آن است بررسی کنیم مجالی به مراتب فراخ تر از یک ستون می طلبد، اما مجموع مطالبی که فهرست وار در دو شماره تقدیم کردیم برای کسانی که طالب دانستن سرفصل های موضوع باشند کارگشا است. البته اگر بنای استفاده از نظرات دیگران را داشته باشند

سید مهدی میری

منبع : روزنامه جوان