با خشم به ترس بنگر

برخی از ترس ها به نظر منطقی می رسند مثل گالئوفوبیا یا ترس از كوسه ماهی یا ادونشیاتو فوبیا كه می شود ترس از دندانپزشكی، اما بعضی از ترس ها كمی عجیب به نظر می رسند مثل كاتوپروتو فوبیا؛ ترس از آیینه یا متروفوبیا؛ ترس از شعر! و بعضی از ترس ها، خیلی ساده و غیر ممكن به نظر می رسند، مثل آمبولو فوبیا یا ترس از راه رفتن یا ایپتوفوبیا یا ترس از باز كردن چشم ها، ولی ترس شما مهم نیست، می توانید بر آن غلبه كنید، فقط به كمی تشویق و اراده نیاز دارید.در واقع ترسیدن یك امر كاملا طبیعی است. اگر یك شیر گرسنه سر راهتان سبز شود، احساس ترس و نگرانی به شما دست می دهد. به هر حال اگر این خطر آزاردهنده باشد، شما مملو از ترسی می شوید كه حتی با تفكر به نزدیكی این خطر دچار وحشت می شوید و ممكن است با تداوم این مشكل دچار فوبیا شوید. دكتر راید ویلسون، استادیار بخش روانشناسی در دانشكده پزشكی UNC و نویسنده كتاب نترسید: حملات اضطراب را كنترل كنید در مورد فوبیا می گوید: فوبیا یك ترس آزاردهنده است كه فرد از یكسری شرایط خاص و نزدیك شدن به آن به واسطه اضطراب شدید، پرهیز كند.
ارتقای ترس
فوبیا نوعی اختلال اضطراب است كه می تواند در هر سنی آغاز شود. در واقع این ترس های آزاردهنده، شایع ترین بیماری های روانی در بین زنان در هر سنی و دومین بیماری شایع در میان مردان ۲۵ سال به بالاست. موسسه ملی سلامت روانی تخمین می زند، پنج الی ۱۲ درصد مردم آمریكا دست كم مبتلا به یك نوع فوبیا هستند. دانشمندان مطمئن نیستند چرا یا چطور ترس های مرضی رشد می كنند. حمله فوبیا شاید به یك حادثه صدمه زننده مرتبط باشد، ولی بعضا چنین سابقه ای وجود ندارد یا اینكه دلیل آن نامحسوس است. دكتر ویلسون می گوید: اگر شما بچه ای باشید كه در خیابان با مادرش راه می رود و دست او را گرفته و همان موقع سگی شروع به پارس كردن كند، اگر مادر دست شما را بفشارد، ممكن است ترس از سگ در وجود بچه رشد كند و عمیق شود. او می افزاید: شما به محیط واكنش نشان می دهید. ارتباطی بین پارس كردن سگ و واكنش مادر است كه می تواند خطرساز شود.
به علاوه همین اتفاق می تواند برای بسیاری از افراد رخ دهد و تنها یك نفر دچار ترس بیش از حد و ریشه دار شود. بعضی وقت ها رویدادهای ناخوشایند بدون نیاز به هیچگونه تجربه اضافی، مستقیما به فوبیا تبدیل می شود، مثلا افراد بسادگی با تماشای تصاویری از داخل هواپیما و سقوط آن، دچار ترس فزاینده نسبت به پرواز (آویوفوبیا) می شوند.
اغلب افراد مبتلا به فوبیا خیلی ساده هر كاری انجام می دهند تا از موقعیت ترس آور پرهیز كنند. مثلا كسی كه از كوسه می ترسد، می تواند از دریا و ساحل و آكواریوم دوری كند، ولی یك فرد مبتلا به ساینوفوبیا (ترس از سگ) ممكن است به خاطر ترس از همسایه خود كه با سگش به گردش می رود، نتواند از خانه خارج شود. اغلب اوقات وقتی ترس زندگی كسی را مختل می كند، او بشدت به كمك احتیاج خواهد داشت.
رایج ترین درمان برای دفع یك ترس با نام درمان درك و رفتار خوانده می شود. هدف این درمان، تغییر راهی است كه شخص فكر می كند در موقعیتی خاص می ترسد و به شخص اجازه می دهد با ترس خود روبه رو شود
فراموش كردن ترس
رایج ترین درمان برای دفع یك ترس با نام درمان درك و رفتار خوانده می شود. هدف این درمان، تغییر راهی است كه شخص فكر می كند در موقعیتی خاص می ترسد و به شخص اجازه می دهند با ترس خود روبه رو شود.طی یك جلسه، یك درمان كننده سعی می كند تا به فرد كمك كند تا او فكر كرده و روند فكری كه باعث اضطرابش می شود را مورد بررسی قرار دهد. فرضا اگر برای فرد توضیح داده شود و او درك كند كه جریان شدید هوا در خلال یك سفر هوایی مسئله ای كاملا عادی است، فرد دفعه بعد در سفر با هواپیما قطعا دچار اضطراب كمتری خواهد شد، ولی درمان ادراك شناسانه فقط نیمی از یك درمان موفق را تشكیل می دهد. بعد از درك اینكه یك نفر چطور در هنگام ترس می اندیشد، باید بتواند این روش را در زندگی عادی خود به كار گیرد.پس جلسات درمان ادراك شناسانه به درمان های رفتاری منتهی می شود كه طی آن بیمار با چیزی كه آنقدر از آن می ترسد، مواجه می شود. این مسئله می تواند با تصور و تجسم چیزهای ترسناك آغاز شود و كم كم بر شدت و تعدد این تجارب افزوده شود. اینجاست كه داروهای ضد اضطراب و آرامبخش ممكن است برای كمك به فرد تجویز شوند تا او توان رویارویی با عوامل ترس را داشته باشد، ولی این داروها فقط در موارد لزوم تجویز می شوند.
اگر فردی قبل از تجارب ترسناك به طور مدام آرامبخش و ضد اضطراب مصرف كند، ممكن است این فكر در او القا شود كه روش های درمانی بدون دارو قادر به برطرف كردن مشكل نیستند.
تنها با ترس
خیلی از مردم قادرند بدون كمك یك درمانگر بر ترس و وحشت خود غلبه كنند. دكتر ویلسون معتقد است كلید اصلی علاقه و جدیت برای یادگیری، روندهای درمان های رفتاری است. سه عامل غلبه بر فوبیا كه باید مدنظر قرار گیرد عبارتند از: تعداد، شدت و مدت حملات ترس.
ویلسون پیشنهاد می كند فهرستی از چیزهایی كه شما را بیشتر و كمتر می ترساند تهیه كنید، مثلا اگر از عنكبوت می ترسید، دیدن یك تار عنكبوت در خانه ممكن است كمی در شما احساس ترس را القا كند، در حالی كه اگر یك كارتونك ببینید ممكن است با وحشت پا به فرار بگذارید. با دقت در این لیست، می توانید با برخی از این چیزها روبه رو شوید.دكتر ویلسون توصیه می كند: با ترس خود روبه رو شوید و اجازه دهید تا شما را اذیت كند، سپس از آن فاصله بگیرید و به هرچه كه دلتان می خواهد، رجوع كنید.اینكه در ابتدا دچار استرس شوید، طبیعی است. مثلا در مورد ترس از عنكبوت، باید ابتدا به عكس عنكبوت نگاه كنید. نهایتا قادر خواهید بود به باغ وحش بروید تا از پشت شیشه عنكبوت را ببینید. به مرور قادر خواهید بود تا به این حشرات هشت پا روی تار عنكبوت خیره شوید. كلید این موفقیت این است كه وقتی با یك فوبیا روبه رو می شوید، آرام آرام جلو بروید. یادتان باشد كه اضطراب هم آرام آرام به زندگی شما نفوذ كرده است.

منبع : روزنامه همشهری